Abstrakt
Celem prezentowanego szkicu jest dostrzeżenie i wyróżnienie bardzo ważnego nurtu w polskiej powojennej prozie emigracyjnej. Nurt „powrotu do małych ojczyzn”, bardzo istotny w polskiej prozie powojennej, zaowocował wieloma dziełami wspomnieniowymi. Najważniejsze z nich poświęcone zostały ziemiom ukraińskim i białoruskim. Wspomnienia i powieści na temat życia na ziemiach białoruskich włączane są zwykle do nurtu litewskiego z powodu ich historycznej przynależności do Wielkiego Księstwa Litewskiego. Prezentowany szkic stanowi próbę ustanowienia właściwej hierarchii. Autorowi tekstu zależy na oddaniu ważności kultury białoruskiej dla polskiej literatury emigracyjnej, ale także na ujawnieniu budzenia się białoruskiej tożsamości narodowej. Albowiem w nurcie białoruskim napięcie między polskością i białorosyjskością odgrywa ważną rolę. I ten aspekt nie może zaginąć w refleksjach nad literackimi wspomnieniami polskiego życia na ziemiach białoruskich.
Bibliografia
Baliński Stanisław, 1982, Peregrynacje. Poezje wybrane 1928-1981, Hertz P. (wybrał i posłowiem opatrzył), Warszawa.
Czapska Maria, 1989, Europa w rodzinie, Warszawa.
Czapska Maria, 2006, „Pamiętniki” Wacława Lednickiego, w: Czapska M., Ostatnie odwiedziny i inne szkice, Jeleński K. Marynia (zamiast przedmowy), Kądziela P. (oprac.), Warszawa.
Czarnyszewicz Florian, 1953, Wicik Żywica, Buenos Aires.
Czarnyszewicz Florian, 1991, Nadberezyńcy, Lublin.
Jeleński Konstanty, 1989, Dział wód, w: Czapska M., Europa w rodzinie, Warszawa.
Kuncewiczowa Maria, 1977, Leśnik, Warszawa.
Mackiewicz Józef, 1994, Lewa wolna, Londyn.
Miłosz Czesław, 2001, Szukanie ojczyzny, Kraków.
Pawlikowski Michał Kryspin, 1946, Sumienie Polski. Rzecz o Wilnie i Kraju Wileńskim, Londyn.
Pawlikowski Michał Kryspin, 1953, Czarnyszewicz znad Berezyny i Wańkowicz z Żoliborza, „Wiadomości”, nr 24 (376), Londyn.
Pawlikowski Michał Kryspin, 1965, Wojna i sezon, Paryż.
Pawlikowski Michał Kryspin, 1971, „Europa w rodzinie”, „Wiadomości”, nr 7 (1298), Londyn.
Pawlikowski Michał Kryspin, 2010, Dzieciństwo i młodość Tadeusza Irteńskiego, Urbanowski M. (oprac. tekstu, przypisy i posł.), Łomianki.
Taylor-Terlecka Nina, 1986, Dziedzictwo W. X. Litewskiego w literaturze emigracyjnej, „Kultura”, nr 10 (469), Paryż.
Wańkowicz Melchior, 1987, Szczenięce lata, Kraków.