Abstrakt
W artykule zostały zaprezentowane wyniki badań dialektologiczno-etnograficznego projektu edukacyjnego dotyczącego świąt wierzeń i przesądów w okolicach Gniezna. Omówiono założenia projektu oraz problemy związane z badaniami terenowymi. Dzięki wspólnym badaniom dialektologów i uczniów udało się uzyskać materiał umożliwiający opis zmian między innymi w mikropolu tematycznym magia i demonologia ludowa. Analiza wybranych przykładów została przedstawiona w artykule.
Bibliografia
AJKLW – Atlas języka i kultury ludowej Wielkopolski, t. I–VI, 1979-1991, Sobierajski Z., Burszta J. (red.), Wrocław [i in.]; t. VII–XI, 1992-2005, Sobierajski Z. (red.), Poznań.
AJKLW–X – Atlas języka i kultury ludowej Wielkopolski, 2001, t. X: LECZNICTWO LUDOWE. MAGIA, Sobierajski Z. (red.), cz. 1. Mapy 764–834, cz. 2. Wykazy i komentarze do map 764–834, Poznań.
Brencz Andrzej, 2006, Wielkopolski rok obrzędowy. Tradycja i zmiana, Poznań.
Burszta Józef (red.), 1967, Kultura ludowa Wielkopolski, t. III, Poznań.
Gajek Józef (red.), 1964−1981, Polski Atlas Etnograficzny, z. I−VI, Warszawa.
Kłodnicki Zygmunt (red.), 2002, Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego, T. 6. Wiedza i wierzenia ludowe, Wrocław–Cieszyn.
Kobus Justyna, 2017, Rola współpracy ze szkołami w badaniach dialektalnych Wielkopolski, w: Wierzbicka-Piotrowska E. (red.), Dialog pokoleń 3, Warszawa, s. 135–142.
Kobus Justyna, 2018, Funkcjonowanie zwyczajów, elementów tradycji i ich nazw wśród mieszkańców wsi okolic Gniezna, w: Wierzbicka-Piotrowska E. (red.), Dialog pokoleń w języku i językoznawstwie, Warszawa, s. 99–111.
Kobus Justyna, Gniazdowski Tomasz, 2018, Słownik języka mieszkańców okolic Gniezna. Święta, wierzenia i przesądy, Poznań.
Kobus Justyna, Stępień Magdalena (red.), 2018, Słownik języka mieszkańców okolic Czerniejewa. Praca na roli i w gospodarstwie, Poznań.
Kolberg Oskar, 1877, Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce. Wielkie Księstwo Poznańskie, Kraków, przedruk w: Kolberg O., Dzieła wszystkie, 1963, t.11. W. Ks. Poznańskie, cz. 3, Wrocław–Poznań.
Nowak Henryk, 1999, Obrzędowa (wigilijna) nazwa gwiazdor i synonimy w Wielkopolsce, w: Nowak H. (red.), Viro Doctissimo Optime Merito – Prace ofiarowane Profesorowi Zenonowi Sobierajskiemu w 80. rocznicę urodzin, Poznań, s. 66–80.
Paprot Aleksandra, 2015, Powiat gnieźnieński. Atlas niematerialnego dziedzictwa kulturowego wsi wielkopolskiej, Szreniawa.
Sierociuk Jerzy, 2018, Dokumentowanie dialektu wielkopolskiego – historia, teraźniejszość, perspektywy, referat na konferencję Polszczyzna jako dziedzictwo. W stulecie odzyskania niepodległości, Poznań.
Sierociuk Jerzy, 2016, Słowniki regionalne jako wstępny etap opracowania słownika ogólnowielkopolskiego, w: Rembiszewska D.K. (red.), Słowiańskie słowniki gwarowe – tradycja i nowatorstwo, Warszawa–Łomża, s. 245–254.
Sierociuk Jerzy, 2010, Z problematyki regionalizmów językowo-kulturowych: zając, w: Przybylska R., Kąś J., Sikora K. (red.), Symbole grammaticae in honorem Boguslai Dunaj, Kraków, s. 241–248.
Sobierajski Zenon, 1995, Teksty gwarowe ze środkowej Wielkopolski, Poznań.
Sobierajski Zenon, 2004, Teksty gwarowe ze wsi Żydówko-Łubowo koło Gniezna w Wielkopolsce środkowej (nagrane w roku 1977), „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” XI (XXXI), Poznań, s. 153–163.
Sobierajski Zenon, 2004, Zmiany pokoleniowe w gwarach wielkopolskich. 4. Gwara wsi Żydówko-Łubowo koło Gniezna w Wielkopolsce środkowej. Uwagi wstępne, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” XI (XXXI), Poznań, s. 143–151.
Tomaszewski Adam, 1930, Gwara Łopienna i okolicy w północnej Wielkopolsce, Kraków.