Słowa kluczowe
zwierzęta
literatura piękna
wspomnienia o dzieciństwie
Jak cytować
Abstrakt
Więzy solidarności łączą nie tylko ludzi, ale również zwierzęta. Przykładem może być włączony do lektur szkolnych Folwark zwierzęcy Orwella, wyrastający z tradycji bajki Ezopowej. Nie jest to jednak tylko zjawisko znamienne dla fantastyki literackiej, gdyż znajduje poświadczenie w badaniach przyrodników i socjologów (zwierzę jako Inny). Artykuł stanowi przegląd utworów ilustrujących postawę solidarności w świecie zwierzęcym oraz zwierząt z ludźmi, zarówno fantastycznych, jak i realistycznych, dla dzieci i dla dorosłych, które bądź figurują na listach lektur szkolnych, bądź mogłyby się tam znaleźć. Nie tylko pisarzy z kręgu literatury obcojęzycznej, np. bracia Grimm, Kipling, Lagerlȍf, Lofting, Czukowski, Bonsels, Adams, Atkinson, ale również polskiej, jak Dygasiński, Reymont, Brzechwa, Żukrowski. Dotyczy to także wspomnieniowej prozy o dzieciństwie, której wartość dydaktyczna jest nie mniejsza.
Bibliografia
Abrahams Roger D., 2012, Baśnie afrykańskie, Michałowicz K. (przeł.), Warszawa.
Adams Richard, Wodnikowe Wzgórze, 1994, Szerer K. (przeł.), Warszawa.
Akademia Pana Brzechwy. Wspomnienia o Janie Brzechwie,1984, Marianowicz A. (red.), Warszawa.
Antologia bajki polskiej, 1982, Woźnowski W. (wybrał i oprac.), Wrocław.
Atkinson E[leanor], 1948, Bobik od franciszkanów, Przyborowska M. (przeł.), Poznań.
Aubry Cécile, Bella i Sebastian, 1987, Witwicka K. (przeł.), Warszawa.
Bobowski Sławomir, 2012, Jeden psi żywot Bobika z Edynburga i jego cztery artystyczne wersje, Michułka D., Waksmund R. (red.), „Filoteknos”, vol. 3, Wrocław.
Bonsels Waldemar, 1981, Pszczółka Maja i jej przygody, Kreczkowska M. (przeł.), Katowice.
Brensing Karsten, 2018, Misterium życia zwierząt, Walewska-Wilk E., Sarna R. (przeł.), Warszawa.
[Brzechwa Jan], Brzechwa dzieciom, 1971, Szancer J.M. (il.), Warszawa.
Chałasiński Józef, 1938, Młode pokolenie chłopów, Warszawa, t.1-4, [reprint 1984].
Cieślikowski Jerzy, 1974, Literatura i podkultura dziecięca, Wrocław.
Curwood James Oliver, 1976, Włóczęgi północy, Marlicz J. (przeł.), Warszawa.
Czukowski Kornel, 1963, Bajki, Broniewski W. (przeł.), Warszawa.
Drȍscher Vitus B., 1997, Białe lwy muszą umrzeć. Zasady sprawowania władzy w świecie zwierząt, Auriga M. (przeł.), Warszawa.
Dybowski Roman, 1957, Sto lat literatury angielskiej, Warszawa.
Dygasiński Adolf,1984, Cudowne bajki, Warszawa.
George Sand, 1968, Dzieje mojego życia, Jamińska-Droczowa M. (przeł.), Straszewska M. (wstęp), Warszawa.
Grey-Owl (Szara Sowa), 1957, Sejdżio i jej bobry, Grosz W. (przeł.), Warszawa.
Grimm Wilhelm i Jakub, 1982, Baśnie, Tarnowski M. (przeł.), Warszawa.
Hartwig-Sosnowska Joalnta, 1987, Wyobraźnia bez granic, Warszawa.
Heike Owusu, 2002, Symbole Afryki, Dziedzic M. (przeł.), Katowice.
Hrabal Bohumi, 2014, Złocieńka, Soliński W. (przeł..), Warszawa.
Iwaszkiewiczowa Anna, 1978, Nasze zwierzęta, Warszawa.
Kipling Rudyard, 1961, Księga Dżungli, Birkenmajer J. (przeł.), Warszawa; Druga Księga Dżungli, 1963, Birkenmajer J. (przeł.), Warszawa.
Kolberg Oskar, 1962, Dzieła wszystkie, t. 8, cz. IV. Krakowskie, Warszawa – t. 36. Wołyń, 1964, Warszawa.
Knight Eric, 1971, Lassie wróć!, Dembiński C. (przeł.), Warszawa.
Korda Piotr, 1987, Między nami zwierzętami, Warszawa.
Kossak Zofia, 1931, Topsy i Lupus. Powieść dla młodzieży, Poznań.
Lagerlȍf Selma, 1992, Cudowna podróż, Mortkowiczowa J. (przeł.), Chojecki A. (oprac.), Wrocław.
Lafontaine Jean de, 1990, Bajki z rycinami Gustawa Doré, Warszawa.
Lofting Hugh, 1974, Doktor Dolittle i jego zwierzęta, Kragen W. (przeł.), Warszawa.
Ludzie i zwierzęta [Pongo. VI ], 2014, Chmykowski R., Jaroszuk A. (red.), Warszawa.
Nowicki Andrzej, 1982, Witwicki, Warszawa.
Ossendowski Ferdynand, 1931, Zwierzyniec, Warszawa.
Pańczatantra czyli mądrości Indii ksiąg pięcioro, 1984, Markowska W., Milska A. (spolszczyły i oprac.), Warszawa.
Podróż w dalekie lata, 1976, Kostyrko H. (wybór), Warszawa.
Propp Władimir, 2000, Nie tylko bajka, Ulicka D. (wybór i przeł.), Warszawa.
Reymont Władysław Stanisław, 1951, Pisma, t. XX, Nowele, t.VI, Warszawa.
Sieroszewski Wacław, 1984, Bajki, Kraków-Wrocław.
Skazki narodow Afriki. Pieriewod s afrikanskich i zapadnoewropejskich jazykow, 1976, Moskwa.
Skrobiszewska Halina, 1971, Książki naszych dzieci czyli o literaturze dla dzieci i młodzieży, Warszawa.
Smith Dodie, 1996, 101 dalmatyńczyków, Ginalski R. (przeł.), Warszawa.
Szacka Barbara, 2003, Wprowadzenie do socjologii, Warszawa.
Śpiewająca tykwa i inne baśnie afrykańskie, 2013, Scheub H. (wybór, wstęp i komentarze), Waksmund R. (przedm.), Wrocław.
Żukrowski Wojciech, 1977, Porwanie w Tiutiurlistanie, Warszawa.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Ryszard Waksmund
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.