Wobec inności, słabości, niższości. Lektura prozy wiejskich przestrzeni
PDF

Słowa kluczowe

temat wiejski
zwrot ludowy
proza najnowsza
tożsamość
solidarność

Jak cytować

Czyżak, A. (2023). Wobec inności, słabości, niższości. Lektura prozy wiejskich przestrzeni. Polonistyka. Innowacje, (17), 47–58. https://doi.org/10.14746/pi.2023.17.5

Abstrakt

Głównym celem artykułu są rozważania związane ze współczesnymi sposobami odczytywania prozy wiejskich przestrzeni. Tekst zawiera rozpoznania zbudowane na obserwacji powszechnych praktyk dostrzegalnych w dzisiejszych strategiach pisania, czytania i interpretowania kulturowych obrazów o tematyce ludowej. Ważne w opisie tych zjawisk okazują się także kategorie spacjalne wypracowane w ramach geopoetyki. Takie perspektywy oglądu kulturowych rozpoznań i przybliżeń chłopskiej kondycji określane jako „zwrot ludowy” lub „zwrot plebejski” pozwalają na odnajdywanie odmiennych strategii czytania utworów eksplorujących wspólne dziedzictwo oraz odkrywanie nowych form solidarności z wykluczonymi. Interpretacje utworów pisanych przez autorów różnych pokoleń, m.in.: Wiesława Myśliwskiego, Mariana Pilota, Annę Janko, Andrzeja Stasiuka, Wiolettę Grzegorzewską, Macieja Płazę mogą posłużyć jako przykłady przemian zachodzących w tradycyjnych sposobach dookreślania podstaw polskiej zbiorowej tożsamości.

https://doi.org/10.14746/pi.2023.17.5
PDF

Bibliografia

Chmielewska Katarzyna, 2021, Lud w perspektywie, perspektywa ludu, „Teksty Drugie”, nr 5. DOI: https://doi.org/10.18318/td.2021.5.17

Czapliński Przemysław, 2017, Śmierć, śmierć, inne życie. Wieś w literaturze polskiej przełomu XX i XXI wieku, „Teksty Drugie”, nr 6. DOI: https://doi.org/10.18318/td.2017.6.2

Czermińska Małgorzata, 2015, Tożsamość kształtowana w pamięci miejsca, w: Kulturowa historia literatury, Łebkowska A., Bolecki W. (red.), Warszawa. DOI: https://doi.org/10.2478/v10273-012-0088-x

Czyżak Agnieszka 2019, Przeciw śmierci. Opowieść o twórczości Wiesława Myśliwskiego, Poznań.

Czyżak Agnieszka, 2022, Inicjacje w prozie wiejskich przestrzeni. Rekonesans, „Zagadnienia Rodzajów Literackich”, tom 65, nr 2.

Domańska Ewa, 2015, Historia ratownicza, „Teksty Drugie”, nr 5.

Gogola Weronika, 2017, Po trochu, Wrocław.

Grzegorzewska Wioletta, 2014, Guguły, Wołowiec.

Janko Anna, 2015, Mała Zagłada, Kraków.

Karpowicz Ignacy, 2014, Sońka, Kraków.

Konończuk Elżbieta, 2018, Poetyka zamieszkiwania, „Poznańskie Studia Polonistyczne”, nr 30. DOI: https://doi.org/10.14746/pspsl.2017.30.3

Leder Andrzej, 2014, Prześniona rewolucja. Ćwiczenia z logiki historycznej, Warszawa.

Leszczyński Adam, 2020, Ludowa historia Polski. Historia wyzysku i oporu.

Mitologia panowania, Warszawa.

Michałowski Damian, 2018, Aporie sobości. Problemy tożsamości osobowej w powieściach Wiesława Myśliwskiego, Kraków.

Mikołajczak Małgorzata, 2021, Ramiona Antajosa. Z teorii i historii regionalizmu literackiego w Polsce, Kraków.

Muszyński Andrzej 2015, Podkrzywdzie, Kraków.

Myśliwski Wiesław, 1984, Kamień na kamieniu, Warszawa.

Myśliwski Wiesław, 1996, Widnokrąg, Warszawa.

Pilot Marian, 2010, Pióropusz, Kraków.

Płaza Maciej, 2015, Skoruń, Warszawa.

Pobłocki Kacper, 2021, Chamstwo, Wołowiec.

Rybicka Elżbieta, 2021, Peryferia pokazują język. O geolingwistycznych aspektach prozy ostatniej dekady, „Białostockie Studia Literaturoznawcze”, nr 19. DOI: https://doi.org/10.15290/bsl.2021.19.04

Sławek Tadeusz, Kunce Aleksandra, Kadłubek Zbigniew, 2013, Oikologia. Nauka o domu, Katowice.

Stasiuk Andrzej, 2021, Przewóz, Wołowiec.

Szalewska Katarzyna, 2017, Urbanalia – miasto i jego teksty. Humanistyczne studia miejskie, Gdańsk.

Uniłowski Krzysztof, 2005, Małe ojczyzny i limitowanie różnicy: ze sporów nad literaturą i wizjami kultury ostatnich lat, w: Krainy utracone i pozyskane: problem w literaturach Europy Środkowej, Krasuski K. (red.), Katowice.