Abstrakt
Artykuł, wychodząc od częstych błędów szkolnej interpretacji „uśmiercających” poezję, przedstawia różne drogi spotkania z wierszem Pejzaż Wisławy Szymborskiej, dające szanse na przeżycie „zdarzenia lektury”. W tekście pojawiają się refleksje nad użytecznością różnorodnych strategii interpretacyjnych. Pierwsze podejście zakłada, że czytelnik znajduje w utworze przede wszystkim to, co dla niego znajome i zrozumiałe; drugie zachęca do zatrzymywania się przy trudnościach interpretacyjnych, nieoczywistościach, czyli miejscach prowadzących do współtworzenia i podejmowania osobistego dialogu z dziełem; trzecie pozwala odbiorcy skoncentrować się jedynie na wybranym, najciekawszym dla niego, a wpisanym w utwór temacie czy problemie, i rozwijać go, stawiając hipotezy interpretacyjne, szukając powiązań z innymi tekstami czy formułując pytania do tekstu. Ostatnie zaproponowane podejście zachęca do dalekiej od naukowego porządku, za to pełnej zaangażowania, prywatnej rozmowy z wierszem.
Bibliografia
Attridge Derek, 2007, Jednostkowość literatury, przeł. P. Mościcki, Kraków.
Bortnowski Stanisław, 1992, Nauczycielu, bądź sobą!, Warszawa.
Burzyńska Anna, Markowski Michał Paweł, 2006, Teorie literatury XX wieku, Kraków.
Czermińska Małgorzata, 2003, Ekfrazy w poezji Wisławy Szymborskiej, „Teksty Drugie” 2-3, s. 230-242.
Dziadek Adam 2011, Obrazy i wiersze. Z zagadnień interferencji sztuk w polskiej poezji współczesnej, Katowice.
Faryno Jerzy, 1975, Semiotyczne aspekty poezji w sztuce: na przykładzie wierszy Wisławy Szymborskiej, „Pamiętnik Literacki” 66/4, s. 123-145.
Grądziel Joanna, 1996, Świat sztuki w poezji Wisławy Szymborskiej, „Pamiętnik Literacki” 87/2, s. 85-102.
Handke Ryszard 1992, Hermeneutyka, „Polonistyka” nr 5, s. 281-289.
Ligęza Wojciech, 2001, O poezji Wisławy Szymborskiej. Świat w stanie korekty, Kraków.
Markowski Michał Paweł, 1999, Ekphrasis. Uwagi bibliograficzne z dołączeniem krótkiego komentarza, „Pamiętnik Literacki” z. 2.
Nycz Ryszard, 2024, Poetycki „zmysł udziału” Wisławy Szymborskiej. „Teksty Drugie” nr 1, s. 248–262. DOI: https://doi.org/10.18318/td.2024.1.16
Pilch Anna, 2010, Formy wyobraźni. Poeci współcześni przed obrazami wielkich mistrzów, Kraków.
Pilch Jerzy, 2007, Miłość według Szymborskiej, „Dziennik.pl” 30.11.2007, https://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/komentatorzy/artykuly/64689,miloscwedlug-szymborskiej.html [dostęp: 10.01.2025]
Szczepankowska Irena, 2013, Człowiek, język, wizja świata w poezji Wisławy Szymborskiej, Białystok.
Szymborska Wisława, 1987, Poezje, Warszawa.
Szymborska Wisława, 2002, Chwila, Kraków.
Szymborska Wisława, 2006, Zmysł udziału. Wybór wierszy, Gawdzik-Brzozowska B. (rys.), Kraków.
Tomaszewska Grażyna, Szczukowski Dariusz (red.), 2014, Sztuka interpretacji. Poezja polska XX i XXI wieku, Gdańsk.
Witosz Bożena, 2009, Ekfraza w tekście użytkowym – w perspektywie genologicznej i dyskursywnej, „Teksty Drugie” 1-2, s. 105-126.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Anna Janus-Sitarz

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
