Interpretation as a means of broadering reality
Journal cover Polonistyka. Innowacje, no. 21, year 2025
PDF (Język Polski)

Keywords

interpretation
educational stereotypes
identity and self-knowledge
designing reflections around figures and structures of “longue durée”
designing situations of reception of cultural texts

How to Cite

Kołodziej, P. (2025). Interpretation as a means of broadering reality. Polonistyka. Innowacje, (21), 73–92. https://doi.org/10.14746/pi.2025.21.6

Abstract

The author of the article, starting from the premise that human existence is linguistic in nature and that “the limits of interpretation are the limits of the world,” reflects on the fundamental principles of shaping an anthropological perspective aimed at “expanding reality” and generating meaning through interpretation.. This reflection, organized around the figures and structures of “longue durée” and applicable within the context of Polish language education, offers an approach that transcends conventional school patterns and stereotypes. The presented way of designing reflections is illustrated with a specific example that effectively demonstrates how situations for the reception of cultural texts can be constructed.

https://doi.org/10.14746/pi.2025.21.6
PDF (Język Polski)

References

Arendt Hannah, 2016, Życie umysłu, Buczyńska-Garewicz H., Piłat R., Baran B. (przekł.), Warszawa.

Barnes Julian, 2020, Poczucie kresu, Kabat J. (przeł.), Warszawa.

Bartmiński Jerzy, 2006, Językowe podstawy obrazu świata, Lublin.

Bartmiński Jerzy, Ryszard Tokarski, 1986, Językowy obraz świata a spójność tekstu, w: Dobrzyńska T. (red.), Teoria tekstu. Zbiór studiów, Wrocław.

Braudel Fernand, 1999, Historia i trwanie, Geremek B. (przeł. ), Warszawa.

Cassirer Ernst, 1998, Esej o człowieku. Wstęp do filozofii kultury, Staniewska A. (przeł.), Warszawa.

Delsol Chantal, 2017, Nienawiść świata. Totalitaryzmy i ponowoczesność, Chojnacki M. (przeł.), Warszawa.

Flaubert Gustave, 1983, Pani Bovary, Micińska A. (przeł. ), Warszawa.

Herbert Zbigniew, 1998, 89 wierszy. Wybór i układ Autora, Kraków.

Kłakówna Zofia Agnieszka, 2003, Przymus i wolność. Projektowanie procesu kształcenia kulturowej kompetencji. Język polski w klasach IV–VI szkoły podstawowej, w gimnazjum i liceum, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków.

Kłakówna Zofia Agnieszka, 2014, Jakoś i jakość. Subiektywna kronika wypadków przy reformowaniu szkoły (1989-2013), Kraków.

Kłakówna Zofia Agnieszka, 2016, Język polski. Wykłady z metodyki. Akademicki podręcznik myślenia o zawodzie polonisty, Kraków.

Kłakówna Zofia Agnieszka, 2025, Głos w sprawie edukacji… Polska szkoła w pułapce paradoksów i stereotypów (uwagi z lat 2012-2024), Kraków.

Kłakówna Zofia Agnieszka, Piotr Kołodziej, Janusz Waligóra, 2011, Pakt dla szkoły. Zarys koncepcji kształcenia ogólnego. Zaproszenie do dyskusji, Gdańsk.

Kołakowski Leszek, 2008, Czas ciekawy, czas niespokojny, cz. 2, z Leszkiem Kołakowskim rozmawia Zbigniew Menzel, Kraków.

Kołodziej Piotr, 2018, Dwadzieścia pięć twarzy dziewczyny z perłą. Praktyka czytania dzieł malarskich w procesie kształcenia kulturowo literackiego, Kraków.

Kołodziej Piotr, 2021, Literatura grozi myśleniem, Kraków.

Kowalczyk Janusz R., Świat według Kantora, https://culture.pl/pl/artykul/swiatwedlug-kantora [dostęp: 15.01.2025]

Lenk Hans, 1995, Filozofia pragmatycznego interpretacjonizmu. Filozofia pomiędzy nauką i praktyką, Zwolinski Z. (przeł.), Warszawa.

Lutyński Jan, 1990, Nauka i polskie problemy. Komentarz socjologa, Warszawa.

Márai Sandor, 2008, Żar, Netz F. (przeł.), Warszawa.

Myśliwski Wiesław, 2008, Kamień na kamieniu, Kraków.

Ricoeur Paul, Filozofia osoby, 1992, Frankiewicz M. (przeł.), Kraków.

Schulz Bruno, 1998, Mityzacja rzeczywistości, w: tegoż, Opowiadania. Wybór esejów i listów, Wrocław, s. 383-386.

Słowik Karolina, „Kamień milowy” pod reformę Nowackiej. Wiemy, jak ma kształcić szkoła przyszłości, https://wyborcza.pl/7,75398,31539600,kamienmilowy-pod-reforme-nowackiej-wiemy-jak-ma-ksztalcic.html [dostęp: 15.01.2025]

Spitzer Manfred, 2009, Jak uczy się mózg, Guzowska-Dąbrowska M. (przeł.), Warszawa.

Szymborska Wisława, 2014, Wiersze wybrane, wybór i układ Autorki, Kraków.

Waligóra Janusz, 2014, Ani rytuał, ani karnawał… O interpretacji tekstu literackiego w szkole (ponadgimnazjalnej). Warunki – strategie – perspektywy, Kraków 2014.

Waśko Andrzej, 2019, O edukacji literackiej (nie tylko dla polonistów), Kraków.

Wittgenstein Ludwig, 2000, Tractatus logico-philosophicus, Wolniewicz B. (przeł.), Warszawa.