Keywords
barriers in reading
freedom of reader
limits of interpretation
polysemy
literature
reality
Zbigniew Herbert
How to Cite
Abstract
Discussions about interpretation span two poles: freedom, complete liberty, invention, and discipline, clearly defined boundaries, and rules. Theoretical justifications for various solutions have their strengths and weaknesses. Their diversity makes teaching interpretation in schools challenging, as it is not easy to find a happy medium between these poles. This article briefly presents some theoretical concepts, and its aim is to propose a form of school interpretation that would both open students to a lively,
personal, experienced reading experience and teach them to recognize boundaries that should not be crossed in the process of reading a work. Interpretation will be treated as a way of understanding not only a specific text but also reality. Two works by Zbigniew Herbert exemplify the ambiguity of texts and the various interpretive paths.
References
Białek Kinga i in., 2013, Szkoła samodzielnego myślenia, Warszawa.
Barańczak Stanisław, 1984, Uciekinier z Utopii. O poezji Zbigniewa Herberta, Londyn.
Barthes Roland, 1999, Śmierć autora, „Teksty Drugie”, nr 1-2, s. 249-253.
Biedrzycki Krzysztof, Chrzanowski Marcin, Ostrowska E, Barbara, 2024, Błąd w dydaktyce: przyczyny powstawania, mechanizmy, szanse dydaktyczne. Na podstawie rozwiązań zadań badania PISA, Warszawa. DOI: https://doi.org/10.24131/9788367385749
Brookes Cleanth, 2007, Herezja parafrazy, w: Burzyńska A., Markowski M. P. (red.), Teorie literatury XX wieku. Antologia, Kraków, s. 155-170.
Brożek Bartosz, 2014, Granice interpretacji, Kraków.
Bulkowski Krzysztof, Kaźmierczak Joanna (red.), 2024, Polscy piętnastolatkowie w perspektywie międzynarodowej. Wyniki badania PISA 2022, Warszawa.
Dehaene Stanislas, 2021, Jak się uczymy? Dlaczego mózgi uczą się lepiej niż komputery… jak dotąd, Kraków.
Derrida Jacques, 1996, Psyché. Odkrywanie innego, w : Nycz R. (red.) Postmodernizm. Antologia przekładów, Kraków, s. 81-107.
Eco Umberto, Rorty Richard, Culler Jonathan, Brooke-Rose Christine, 1996, Interpretacja i nadinterpretacja, Kraków.
Federowicz Michał, Biedrzycki Krzysztof, Hącia Agata, Białek Kinga, Karpiński Marcin, 2019, Argumentacja w edukacji szkolnej: przykład języka polskiego. Wyniki badań i wnioski z warsztatów, „Edukacja Filozoficzna” nr 65, s. 5-32. DOI: https://doi.org/10.14394/edufil.2018.0001
Fish Stanley, 2022, Interpretacja, retoryka, polityka, Kraków.
Gadamer Hans-Georg, 2007, Tekst i interpertacja, w: Burzyńska A., Markowski M. P. (red.) Teorie literatury XX wieku. Antologia Kraków 2007, s. 213-241.
Gadamer Hans-Georg, 1979, Rozum, słowo, dzieje, Łukasiewicz M., Michalski K. (przeł.), Warszawa.
Herbert Zbigniew, 2001, Historia Minotaura, w: Król mrówek, Kraków, s. 90.
Herbert Zbigniew, 1983, Damastes z przydomkiem Prokrustes mówi, w: Raport z oblężonego Miasta i inne wiersze, Paryż, s. 49.
Markiewicz Henryk, 1996, O falsyfikowaniu interpretacji literackich, „Pamiętnik Literacki”, nr 1, s. 59-74.
Markowski Michał Paweł, 2019, Wojny nowoczesnych plemion. Spór o rzeczywistość w epoce populizmu, Kraków.
Ricoeur Paul, 1989, Język, tekst, interpretacja, Graff P., Rosner K. (przeł.), Warszawa.
Rorty Richard, 2009, Przygodność, ironia, solidarność, Popowski W. J. (przeł.), Warszawa.
Sontag Susan, 2012, Przeciw interpretacji, w: Przeciw interpretacji i inne eseje, Pasicka M., Skucińska A., Żukowski D. (przeł.), Kraków, s. 11-26.
License
Copyright (c) 2025 Krzysztof Biedrzycki
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.