Słowa kluczowe
nacjonalizm
marksizm
kryzys demokracji
prawicowy populizm
Jak cytować
Abstrakt
Gáspár Miklós Tamás był w ostatnich latach jednym z najbardziej znanych węgierskich intelektualistów i krytyków polityki rządów Victora Orbana. Jego analizy dotyczące zjawiska kryzysu migracyjnego znalazły swoje odzwierciedlenie w koncepcji „post-faszyzmu”. Trudno ją zrozumieć bez odwołania do innych jego prac i systematycznej rekonstrukcji. Artykuł problematyzuje to pojęcie w perspektywie szerokiej narracji historiozoficznej węgierskiego filozofa, w której nacjonalizm, etnicyzm, faszyzm i post-faszyzm okazują się być kolejnymi etapami sprzeczności rozwoju post-Oświeceniowej kapitalistycznej demokracji liberalnej. Jego myśl polityczna w tym kontekście stanowi apel o przywrócenie perspektywy klasowej w analizach stosunków społecznych.
Bibliografia
Bozóki, A. (2012). Opozycja demokratyczna na Węgrzech: Dyskusje programowe. Wolność i Solidarność, 3, 118-135.
Eco, U. (1999). Wieczny faszyzm. Pobrane z: https://mirror.anarhija.net/pl.anarchistlibraries.net/mirror/u/ue/umberto-eco-wieczny-faszyzm.pdf
Griffin, R. (1991). The Nature of Fascism. New York: Saint Martins Press.
Fraenkel, E. (2017). The Dual State (tłum. J. Meierhernich). Oxford: Oxford University Press. DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780198716204.001.0001
Frenyó, A. (2023). In memoriam Gáspár Miklós Tamás, aka TGM, the harshest oppositional voice respected even by Orbán. Pobrane z: https://cz.boell.org/en/2023/02/06/in-memoriam-gaspar-miklos-tamas
Jäger, A. (2023). The Prophet of Post-Facsism. Pobrane z: https://www.newstatesman.com/ideas/2023/01/gaspar-miklos-tamas-prophet-post-fascism
Kornai, J. (1985). Niedobór w Gospodarce (tłum. U. Grzelońska, Z. Wiańkowska). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
Kozyr-Kowalski, S. (1998). Mikroklasy i makroklasy społeczeństwa. W: J. Włodarek (red.), Między przeszłością a przyszłością: Szkice o socjologii i społeczeństwie polskim w dobie przemian ustrojowych (ss. 115-130). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Marszał, M. (2012). Faszyzm i jego oblicza. Pobrane z: https://wwww.bibliotekacyfrowa.pl/Content/41100/PDF/02_Maciej_Marszal.pdf
Piasek, P. (2021). Psychologiczna struktura faszyzmu a informacyjna struktura postfaszyzmu. Humanistyka i Przyrodoznawstwo, 27, 151-172. DOI: https://doi.org/10.31648/hip.7484
Rysiewicz, M. (2010). Gdy prawo ustaje i wkracza siła… Stan wyjątkowy w myśli prawnopaństwowej Carla Schmitta. Dialogi Polityczne, 13, 77-93. DOI: https://doi.org/10.12775/DP.2010.005
Stone, D. (2018). On neighbours and those knocking at the door: Holocaust memory and Europe’s refugee crisis. Patterns of Prejudice, 52(2-3), 231-243. DOI: https://doi.org/10.1080/0031322X.2018.1433038
Szeman, I. (2009). The Left and Marxism in Eastern Europe: An Interview with Gáspár Miklós Tamás. Mediations, 24(2), 13-34. Pobrane z: https://mediationsjournal.org/articles/the-left-and-marxism-in-eastern-europe
Tamás, G. (1991). A Farewell to the Left. East European Politics and Societies, 1, 92-112. DOI: https://doi.org/10.1177/0888325491005001006
Tamás, G. (1994). A Disquisition on Civil Society. Social Research, 61(2), 205-222.
Tamás, G. (1999). The Legacy of Dissent. W: V. Tismaneanu (red.), The Revolutions of 1989 (ss. 177-192). London: Routledge.
Tamás, G. (2000). On Post-Fascism. East European Constitutional Review, 48, 48-56.
Tamás, G. (2008). A Capitalism Pure and Simple. Left Curve, 32, 66-75.
Tamás, G. (2015). The Meaning of the Refugee Crisis. OpenDemocracy, 21.09.2015. Pobrane z: https://www.opendemocracy.net/en/can-europe-make-it/meaning-of-refugee-crisis/
Tamás, G. (2016). Ethnicism after Nationalism: The Roots of New European Right. Socialist Register, 52, 118-135.
Tamás, G. (2017). Marks o 1989 roku (tłum. M. Rauszer). Praktyka Teoretyczna. Pobrane z: https://www.praktykateoretyczna.pl/artykuly/gaspar-miklos-tamas-marks-o-1989-roku/
Tamás, G. (2020). Socjalizm nie zawiódł, ponieważ nigdy nie wcielono go w życie. Krytyka Polityczna, 4.06.2020. Pobrane z: https://krytykapolityczna.pl/swiat/gaspar-tamas-socjalizm-kontra-faszyzm-europa-wywiad/
Tamás, G. (2023a). Counter-Revolution against a Counter-Revolution. Grundrisse, 23. Pobrane z: http://www.grundrisse.net/grundrisse23/counterRevolutionAgainstCounterRevolution.htm
Tamás, G. (2023b). Telling truth about the class. Grundrisse, 22. Pobrano z: http://www.grundrisse.net/grundrisse22/tellingTheTruthAboutClass.htm
Traverso, E. (2020). Nowe oblicza faszyzmu (tłum. Z. M. Kowalewski). Warszawa: Wydawnictwo Książka i Prasa.
Verseck, K. (2023). Zmarł Gaspar Miklos Tamas, najzacieklejszy krytyk Victora Orbana. Pobrane z: https://www.dw.com/pl/zmar%C5%82-gaspar-miklos-tamas-najzacieklejszy-krytyk-viktora-orbana/a-64420948
Ziegler, D. T. (2021). The Anti-Enlightenment Tradition as a Common Framework of Fascism and the Contemporary Far Right. Fascism, 10(1), 16-51. DOI: https://doi.org/10.1163/22116257-10010001
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Damian Winczewski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
W przypadku zakwalifikowania tekstu do druku Autor wyraża zgodę na przekazanie praw autorskich do tego artykułu wydawcy (zob. Polityka open access). Autor artykułu zachowuje prawo wykorzystania treści opublikowanego przez czasopismo artykułu w dalszej pracy naukowej i popularyzatorskiej pod warunkiem wskazania źródła publikacji.