Słowa kluczowe
aspekty retoryczne polityki językowej
obszar postradziecki
specyfika polityk językowych obszaru postradzieckiego
Jak cytować
Abstrakt
Obszar postradziecki zamieszkują wspólnoty posługujące się wielką liczbą języków i dialektów. Mozaika językowa regionu kształtowała się przez tysiąclecia. Częstokroć stanowiła czynnik poważnie oddziałujący na rozwój sytuacji geopolitycznej w tejże części globu. Obszar postradziecki pozostaje przestrzenią, w której kwestie językowe nadal jawią się jako wyzwanie. W sporym stopniu tradycyjne problemy uległy komplikacji w okresie regionalnej ekspansji ruszczyzny w wiekach XIX oraz XX. Aktualnie państwa regionu starają się prowadzić bardziej lub mniej autonomiczne polityki językowe, niekiedy obliczone na łagodzenie, niekiedy na zaostrzanie miejscowych konfliktów socjopolitycznych. Polityki te nierzadko okazują się instrumentem, przy pomocy którego gracze regionalni usiłują niwelować tudzież zwiększać rozdźwięki w stosunkach wzajemnych. Co więcej, rozwiązania polityczne w kwestiach językowych często służą jako argumenty w rywalizacji aksjologicznej pomiędzy wspólnotami zamieszkującymi przestrzeń byłego ZSRR. Celem tekstu jest analiza wybranych aspektów wspomnianych polityk. Stanowi on także próbę ogólnej charakterystyki ich właściwości retorycznych oraz potencjału argumentacyjnego.
Bibliografia
Aristot. Rh. 1.2.1. Aristotle in 23 Volumes, vol. 22, translated by J. H. Freese, Aristotle, Cambridge–London, Harvard University Press, William Heinemann Ltd. 1926, The Annenberg CPB/Project, http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0060%3Abook%3D1%3Achapter%3D2%3Asection%3D1.
Burke K. (1969), Rhetoric of Motives, University of California Press, Berkeley–Los Angeles–London.
Cardinal L., Sonntag S. K. (2015), State Traditions and Language Regimes. Conceptualizing Language Policy Choices, in: State Traditions and Language Regimes, eds. L. Cardinal, S. K. Sonntag, McGill-Queen’s Press, Montreal & Kingston, London–Ithaca.
Cywiński B. (2013), Szańce kultur. Szkice z dziejów narodów Europy Wschodniej, Centrum Europejskie Natolin, Warszawa.
Goethe J. W. (1907), Maximen und Reflexionen. Aphorismen und Aufzeichnungen, Nach den Handschriften des Goethe- und Schiller-Archivs hg. von Max Hecker, Verlag der Goethe-Gesellschaft,
Weimar. Aus Kunst und Altertum, 3. Bandes 1. Heft, 1821.
Isaacs R., Polese A. (eds.) (2016), Nation-Building and Identity in the Post-Soviet Space: New Tools and Approaches, Routledge, London–New York.
Kupidura R. (2015), Demokracja a język. Dyskusja wokół „Ustawy językowej” na Ukrainie, in: Dyskurs postkolonialny we współczesnej literaturze i kulturze Europy Środkowo-Wschodniej. Polska, Ukraina, Węgry, Słowacja, ed. B. Bakuła, Poznań.
Lausberg H. (1998), Handbook of Literary Rhetoric A Foundation for Literary Study, Foreword by G. A. Kennedy, Translated by M. T. Bliss, A. Jansen, D. E. Orton, Edited by D. E. Orton, R. D. Anderson, Brill–Leiden–Boston–Köln.
Lichański J. Z. (2007), Retoryka: Historia – Teoria – Praktyka, vols. 1–2, Warszawa.
Perelman Ch. (2002), Imperium retoryki. Retoryka i argumentacja, PWN, Warszawa.
Riabczuk M. (2015), Polityka językowa na Ukrainie: minione debaty i przyszłe rozwiązania, in: Dyskurs postkolonialny we współczesnej literaturze i kulturze Europy Środkowo-Wschodniej. Polska, Ukraina, Węgry, Słowacja, ed. B. Bakuła, Poznań.
Shiffman H. F. (1998), Linguistic Culture and Language Policy, Routledge, London–New York.
Vasilevich H. (2015), Linguistic Rights in Belarus: Law and Practice, in: Integration and Exclusion. Linguistic Rights of National Minorities in Europe, ed. E. Kuzborska, Artprint, Vilnius.
Volkmann R. (1995), Wprowadzenie do retoryki Greków i Rzymian, Wydawnictwo DiG, Warszawa.
Worthington I. (ed.) (2010), A Companion to Greek Rhetoric, Malden–Oxford–Chichester.
Ziomek J. (1990), Retoryka opisowa, Ossolineum, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Марусик T., Державна мовна політика в Україні останнього десятиліття, http://universum.lviv.ua/journal/2015/2/marusyk.htm.
Отношение к статусу русского языка в Украине (пресс-релиз подготовлен Дарыной Пирого-вой)//КМИС, 10.04.2015.
Празаускас A. (1992), СНГ как постколониальное пространство, “Независимая газета”.
Совместное заседание Совета по межнациональным отношениям и Совета по русскому языку,19 мая 2015 года, http://kremlin.ru/events/president/news/49491.