Słowa kluczowe
burmistrz
zarządzanie procesem
władza
czynniki pozapolityczne
Jak cytować
Abstrakt
Zdobycie i utrzymanie władzy stanowi jeden z głównym obszarów badawczych w naukach o polityce. Wielokadencyjność była przedmiotem licznych analiz w zakresie politologicznym. Autorzy artykułu postanowili eksplorować ten obszar interdyscyplinarnie – w ujęciu społeczno-gospodarczym. Celem artykułu jest zbadanie potencjalnych powiązań między wielokadencyjnością a wytypowanymi czynnikami pozapolitycznymi, które mogą mieć znaczenie w procesie zarządzania utrzymaniem władzy przez burmistrzów. Główne pytanie badawcze ściśle koresponduje z celem artykułu, a pytania badawcze szczegółowe są następujące: czy istnieją związki między wielokadencyjnością burmistrzów a czynnikami takimi jak: dochody własne, wydatki inwestycyjne oraz bezrobocie? Ponadto, czy w procesie zarządzania utrzymaniem władzy włodarze stosują narzędzia związane z tzw. „politycznym cyklem koniunkturalnym? W pracy zastosowano metodę komparatystyczną oraz elementy metody ilościowej – do analizy struktury i dynamiki; dokonano porównania wytypowanych czynników w 13 wybranych miastach średniej wielkości w Polsce, w których burmistrz sprawuje władzę nieprzerwanie od co najmniej 2002 roku. Przeprowadzone analizy dowodzą, że dochody własne miast współwystępują z wielokadencyjnością w badanych jednostkach, a wydatki inwestycyjne oraz poziom bezrobocia nie mają związku z utrzymaniem władzy przez burmistrzów. Ponadto włodarze raczej nie korzystali z narzędzi związanych z politycznym cyklem koniunkturalnym.
Bibliografia
Bartnicki S. (2014), Lokalna egzekutywa u progu czwartej kadencji wyborów bezpośrednich. Wnioski z analizy ilościowej, „e-Politikon”, no. 11.
Bartnicki S. (2015), Wpływ liczby kadencji nieprzerwanego piastowania lokalnej władzy wykonawczej wyłanianej w wyborach bezpośrednich na wybrane cechy gmin, „Acta Politica Polonica”, no. 3(33). DOI: https://doi.org/10.18276/ap.2015.33-03
Bartnicki S. (2017), Egzemplifikacja efektu inkumbenta w wyborach bezpośrednich kierowników gminnej egzekutywy w Polsce i jego strukturalne uwarunkowania, „Acta Politica Polonica”, no. 4.
Bartnicki S. (2018), Czynniki reelekcji inkumbentów na stanowiskach gminnej egzekutywy w gminach miejskich i miejsko-wiejskich w 2014 roku, „Acta Politica Polonica”, no. 1(43). DOI: https://doi.org/10.18276/ap.2018.43-06
Drzonek M. (2013), Reelekcje prezydentów miast w wyborach bezpośrednich w Polsce, Wydawnictwo Dante, Kraków.
Drzonek M. (2013), Zdobywanie władzy w mieście – efektywność strategii ‘wiecznego prezydenta’, „Management in Business Administration, Central Europe”, no. 21. DOI: https://doi.org/10.7206/mba.ce.2084-3356.53
Drzonek M. (2015), Wskaźniki badania pozycji politycznej „wiecznych prezydentów”, „Acta Politica”, no. 3.
Drzonek M. (2019), Im dłużej, tym „bezpartyjniej”? Włodarze dużych miast w wyborach 2002–2018, „Przegląd Politologiczny”, no. 2. DOI: https://doi.org/10.14746/pp.2019.24.2.9
Drzonek M. (2019), Wieczni prezydenci. Dwa przypadki trójmiejskie, Wydawnictwo Dante, Kraków.
Drzonek M. (2022), Wieczni prezydenci. Przypadek Świnoujścia, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
Drzonek M. (2022), Dwukadencyjność w debatach parlamentarnych o wprowadzeniu limitacji kadencji wójtów, burmistrzów i prezydentów, „Przegląd Sejmowy”, no. 4. DOI: https://doi.org/10.31268/PS.2022.123
Drzonek M. (2023), Wieczni prezydenci. Przypadek Rzeszowa, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin. DOI: https://doi.org/10.18276/978-83-7972-591-5
Flis J. (2011), Partie polityczne w wyborach prezydentów miasta, „Studia Politologiczne”, no. 20.
Gadowska K. (2002), Zjawisko klientelizmu polityczno-ekonomicznego, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Gendźwiłł A. (2010), Bezpartyjni prezydenci miast i ich znaczenie dla lokalnej polityki, „Studia Regionalne i Lokalne”, no. 2.
Gendźwiłł A. (2012), Independent Mayors and local lists in large polish cities: Towards a non partisan model of local government?, „Local Government Studies”, vol. 38, no. 4. DOI: https://doi.org/10.1080/03003930.2011.649915
Gendźwiłł A., Żółtak T. (2014), Why Do Non-partisans Challenge Parties in Local Politics? The (Extreme) Case of Poland, „Europe-Asia Studies”, vol. 66. DOI: https://doi.org/10.1080/09668136.2014.927644
Gendźwiłł A., Żółtak T. (2020), Ile partii w samorządzie? Partie sejmowe i listy lokalne w wyborach do władz gmin w latach 2002–2018, „Studia Regionalne i Lokalne”, no. 2.
Grabowski W. (2016), Czynniki determinujące reelekcję prezydentów polskich miast, „Studia Lokalne i Regionalne, no. 4(66).
Grzelak A., Maj M. (2008), Polityczny cykl koniunkturalny – teoria i praktyka, „Polityka Gospodarcza”, no. 15–16.
Hausner J. (red.) (2013), Narastające dysfunkcje, zasadnicze dylematy, konieczne działania. Raport o stanie samorządności terytorialnej w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków.
Heywood A. (2006), Politologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Musiał-Karg M. (2008), Referenda w państwach europejskich. Teoria, praktyki, perspektywy, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Rutkowski P. (2008), Klientelizm w perspektywie wyborów samorządowych – studium miasta średniej wielkości. Hipoteza klientelistyczna jako próba wyjaśnienia ‘fenomenu reelekcji’, in: Studia nad wyborami. Polska 2005–2006, ed. J. Raciborski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Olejnik Ł. W. (2019), Local political business cycles and administration spending in Polish local governments, „Economic and Regional Studies. Studia Ekonomiczne i Regionalne”, vol. 12, no. 2. DOI: https://doi.org/10.2478/ers-2019-0017
Pacześ P. (2010), Polityka pieniężna a polityczny cykl koniunkturalny, „Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH”, no. 83.
Próchnicki L. (2007), Rynek pracy, in: Podstawy teorii i polityki makroekonomicznej, ed. Cz. Sułkowski, Wydawnictwo Zapol, Szczecin.
Przesławska G. (2006), Ekonomiczna rola państwa w ujęciu nowej ekonomii politycznej, „Ekonomia i Prawo. Economics and Law”, nr 2(1).
Springer B., Jarosz A. J. (2022), Dwukadencyjność organów wykonawczych w gminach – ograniczenie praw obywatelskich czy ograniczenie zjawisk patologicznych?, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego”, no. 3(67). DOI: https://doi.org/10.15804/ppk.2022.03.12
Szczepański D. (2021), Dwukadencyjność wójtów, burmistrzów i prezydentów miast w Polsce w opiniach elektoratów ugrupowań i komitetów wyborczych w wyborach do sejmików województw w 2018 roku, „Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne”, no. 69. DOI: https://doi.org/10.15804/athena.2021.69.10
Swianiewicz P. (1995), Czy małe jest piękne? Czy duże jest bardziej efektywne? Wielkość gmin w teorii i praktyce, „Samorząd Terytorialny”, no. 7–8.
Swianiewicz P., Herbst M. (2002), Korzyści i niekorzyści skali w polskich samorządach, „Samorząd Terytorialny”, no. 6.
Swianiewicz P., Klimska U. (2003), Kto rządzi gminą i jak? Lokalni liderzy polityczni w teorii i praktyce samorządów w Polsce, „Studia Regionalne i Lokalne”, no. 4(14).
Swianiewicz P. (2010), Czy rozmiar ma znaczenie? Zróżnicowanie opinii mieszkańców o funkcjonowaniu samorządów lokalnych w zależności od wielkości gminy, „Samorząd Terytorialny”, no. 4.
Szymańska D. (2007), Urbanizacja na świecie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Turska-Kawa A., Wojtasik W. (2020), Incumbency Advantage in the context of Electoral Manipulation. Experience of Local Election in Poland, „Lex Localis”, vol. 18, no. 4. DOI: https://doi.org/10.4335/18.3.647-674(2020)
Ustawa o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta z dnia 20 czerwca 2002 r., Dz. U. 2010, Nr 176, poz. 1191.
Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego z dnia 13 listopada 2003 r., Dz. U. 2017, poz. 1453.
Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r., Dz. U. 2017, poz. 1065.
Ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych z dnia 11 stycznia 2018 r., Dz. U. 2018, poz. 130.
Wojtasik W. (2012), Funkcje wyborów w III Rzeczypospolitej. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Veiga L. G., Veiga F. J. (2007), Political business cycles at the municipal level, „Public Choice”, no. 2. DOI: https://doi.org/10.1007/s11127-006-9104-2
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Bartosz Mazurkiewicz, Hubert Pachciarek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.