Słowa kluczowe
konsolidacja
politologia
politologia teoretyczna
rekonfiguracja tematyczna
teoria polityki
Jak cytować
Abstrakt
Wobec złożonych wyzwań, z jakimi musi się obecnie mierzyć polska politologia, zachodzi paląca potrzeba poważnej debaty nad kierunkiem ewolucji politologii w Polsce, zmian na gruncie tej dyscypliny, nad jej przyszłością. Rezultatem tej debaty powinien być program działań, które wzmocnią politologię polską, pozwolą na jej dalszy owocny rozwój, a także spowodują, że rozwiane zostaną wątpliwości odnośnie do naukowego znaczenia i społecznej roli politologii. Wszystko jednak zależy od samych uczonych – od ich zaangażowania, stąd pytanie: „renesans czy rozpad politologii?” pozostaje (niestety) otwartym.
Niniejszy artykuł może być postrzegany jako swoista „zachęta” do podjęcia szerszej i systematycznej debaty środowiskowej, rezultatem której mogłyby być zręby nowego politologicznego programu naukowego, który z kolei mógłby zainspirować do nowych rozwiązań organizacyjnych i nowych formuł badawczych oraz stymulowałby procesy integracyjne w obrębie tegoż środowiska.
Na potrzeby takiej debaty, w artykule przedstawiono zręby autorskiej koncepcji „IKR”: Integracja – Konsolidacja – Rekonfiguracja tematyczna. Jest to propozycja celująca w naprawę relacji naukowych (zawodowych) w obrębie polskiego środowiska politologicznego i poprawę kondycji naukowej dyscypliny, jak również zawierająca pewne postulaty organizacyjne oraz związane z badaniami i dydaktyką.
Na końcu opracowania znalazły się dodatkowo pewne uwagi dotyczące miejsca teorii polityki w owym ewentualnym przyszłym programie rozwoju politologii. Autor broni stanowiska, zgodnie z którym teoria polityki mogłaby pełnić rolę facylitacyjną w procesie rozwoju polskiej politologii.
Bibliografia
Blok Z. (1998), Teoria polityki, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Blok Z. (2013), Rodzaje teoretycznej wiedzy o polityce a podejścia badawcze, w: Podejścia badawcze w nauce o polityce, red. B. Krauz-Mozer, P. Ścigaj, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Blok Z. (2017), Procesy dewastujące status przedmiotowy politologii w Polsce, w: Zjawiska polityczne w perspektywie teoretycznej. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Andrzejowi W. Jabłońskiemu, red. A. Czajowski, D. Drałus, L. Sobkowiak, M. Wichłacz, Instytut Politologii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Blok Z. (2020), Spory wokół istoty i statusu metod badań politologicznych, w: Podmiot – kultura – socjotechnika. Wokół holistycznej interpretacji polityki. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi zw. dr hab. Mirosławowi Karwatowi, red. F. Pierzchalski, M. Tobiasz, J. Ziółkowski, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa.
Borowiec P. (2017), W stronę konstruowania teorii o polityce – szansa lepszego zrozumienia fenomenu polityki, „Wrocławskie Studia Politologiczne”, vol. 23. DOI: https://doi.org/10.19195/1643-0328.23.1
Corbett R. J. (2011), Political Theory within Political Science, „PS: Political Science and Politics”, vol. 44, nr 3. DOI: https://doi.org/10.1017/S1049096511000679
Cox R. W. (2010), The Point Is not Just to Explain the World but to Change It, w: The Oxford Handbook of International Relations, red. Ch. Reus-Smit, D. Snidal, Oxford University Press, Oxford.
Chodubski A. (2009), Powołanie naukowe a potoczność uprawiania politologii, w: Teoretyczne i metodologiczne wyzwania badań politologicznych w Polsce, red. A. Antoszewski, A. Dumała, B. Krauz-Mozer, K. Radzik, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Dryzek J. S., Honig B., Phillips A. (2008), Introduction, w: The Oxford Handbook of Political Theory, red. J. S. Dryzek, B. Honig, A. Phillips, Oxford University Press, Oxford. DOI: https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780199548439.001.0001
Dunn J. (2015), The Impact of Political Theory, „Political Studies Review”, vol. 13. DOI: https://doi.org/10.1111/1478-9302.12096
Filipowicz S. (2017), Nauka i reformatorzy. Kilka uwag na temat przeprowadzonych w Polsce reform, „Studia Politologiczne”, vol. 46.
Filipowicz S. (2022), Uniwersytet jako izba przemysłowo-handlowa?, w: Uniwersytet i nauka o polityce. Sprawdziany tożsamości, red. M. Karwat, F. Pierzchalski, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
Goodin R. E. (2011), The State of the Discipline, the Discipline of the State, w: The Oxford Handbook of Political Science, red. R. E. Goodin, Oxford University Press, Oxford. DOI: https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780199604456.013.0001
Ishiyama J., Miller W. J., Simon E. (2016), Introduction, w: Teaching and Learning in Political Science and International Relations, red. J. Ishiyama, W. J. Miller, E. Simon, Edward Elgar Publishing, Cheltenham, UK – Northampton, USA.
Jabłoński A. W. (2011), Pluralizm teoretyczny w nauce o polityce, w: Czym jest teoria w politologii?, red. Z. Blok, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa.
Karwat M. (2011), Rodzaje teorii w nauce o polityce, w: Czym jest teoria w politologii?, red. Z. Blok, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.
Karwat M., Pierzchalski F. (2022), Wstęp, w: Uniwersytet i nauka o polityce. Sprawdziany tożsamości, red. M. Karwat, F. Pierzchalski, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
Kauffman B. (2016), Multidisciplinary approaches to teaching political science, w: Teaching and Learning in Political Science and International Relations, red. J. Ishiyama, W. J. Miller, E. Simon, Edward Elgar Publishing, Cheltenham, UK – Northampton, USA.
Klementewicz T. (1991), Spór o model metodologiczny nauki o polityce, Wydawnictwo ISP PAN, Warszawa.
Klementewicz T. (1996), Mądry politolog po szkodzie polityka. O praktyczne funkcji nauki o polityce, „Studia Politologiczne”, vol. 1.
Klementewicz T. (2004), Teoria polityki w praktyce badawczej, „Studia Politologiczne”, vol. 8.
Klementewicz T. (2009), Metateoretyczne dylematy politologa – w poszukiwaniu strategii badania, „Studia Politologiczne”, vol. 14.
Klementewicz T. (2011), Rozumienie polityki. Zarys metodologii nauki o polityce, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa.
Klementewicz T. (2013), Politolog w labiryncie paradygmatów – pułapki eklektyzmu, w: Podejścia badawcze w nauce o polityce, red. B. Krauz-Mozer, P. Ścigaj, Kraków 2013.
Klementewicz T. (2018), Dylematy ideologiczne współczesnego politologa, w: Nauki o polityce 2.0. Kontrowersje i konfrontacje, red. S. Sulowski, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa.
Klementewicz T., Ziółkowski J. (2018), Uśpiony potencjał poznawczy dyscypliny, „Teoria Polityki”, nr 2.
Krauz-Mozer B. (2009), Politologia z punktu widzenia metodologii sensu largo, w: Teoretyczne i metodologiczne wyzwania badań politologicznych w Polsce, red. A. Antoszewski, A. Dumała, B. Krauz-Mozer, K. Radzik, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Krauz-Mozer B. (2017), Spotkajmy się – wszyscy jesteśmy teoretykami!, „Teoria Polityki”, nr 1. DOI: https://doi.org/10.4467/00000000TP.17.001.6580
Krauz-Mozer B., Borowiec P., Ścigaj P. (2011), Kim jesteś politologu? Historia i stan dyscypliny w Polsce, t. I, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Krauz-Mozer B., Ścigaj P. (2013), Sklep z podróbkami? Podejścia badawcze i metodologie w nauce o polityce, w: Podejścia badawcze w nauce o polityce, red. B. Krauz-Mozer, P. Ścigaj, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Laska A. (2017), Teoria polityki. Próba ujęcia integralnego, Wydawnictwo UKW, Bydgoszcz.
Łukomski P. (2022), Strategia rozwiązywania problemów jako idea integracji myślenia o polityce, w: Uniwersytet i nauka o polityce. Sprawdziany tożsamości, red. M. Karwat, F. Pierzchalski, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
Łukowski W. (2018), Nauki o polityce w Polsce – zależność od szlaku, w: Nauki o polityce 2.0. Kontrowersje i konfrontacje, red. S. Sulowski, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa.
Nocoń J. (2017), Dylematy analizy teoretycznej struktury wiedzy o polityce, „Studia Politologiczne”, vol. 46.
Nocoń J., Laska A. (2005), Teoria polityki. Wprowadzenie, Wydawnictwo WSPTWP, Warszawa.
Pierzchalski F. (2018), „Peryferyjność” polskiej politologii na tle heterogeniczności naukowego poznania, w: Nauki o polityce 2.0. Kontrowersje i konfrontacje, red. S. Sulowski, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa.
Political Science in the 21st Century. Report of the Task Force on Political Science in the 21st Century, October 2011, https://www.apsanet.org/portals/54/Files/Task%20Force%20Reports/TF_21st%20Century_AllPgs_webres90.pdf, 15.11.2022.
Ponczek E. (2009), O możliwościach multidyscyplinarnej eksplanacji w badaniach politologicznych w Polsce, w: Teoretyczne i metodologiczne wyzwania badań politologicznych w Polsce, red. A. Antoszewski, A. Dumała, B. Krauz-Mozer, K. Radzik, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Ponczek E. (2017), Możliwości i ograniczenia kreowania teorii polityki, „Teoria Polityki”, nr 1. DOI: https://doi.org/10.4467/00000000TP.17.003.6582
Rehfeld A. (2010), Offensive Political Theory, „Perspectives On Politics”, vol. 8, nr 2. DOI: https://doi.org/10.1017/S1537592710001209
Sasińska-Klas T. (2009), Najnowsze wyzwania w metodologii nauk społecznych – trendy, nowe podejścia i orientacje, w: Teoretyczne i metodologiczne wyzwania badań politologicznych w Polsce, red. A. Antoszewski, A. Dumała, B. Krauz-Mozer, K. Radzik, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Sielski J. (2009), Wyznaczniki politologii, w: Teoretyczne i metodologiczne wyzwania badań politologicznych w Polsce, red. A. Antoszewski, A. Dumała, B. Krauz-Mozer, K. Radzik, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Sulowski S. (2018a), O historii rozwoju badań nad polityką. Krótka historia, długa tradycja, w: Nauki o polityce 2.0. Kontrowersje i konfrontacje, red. S. Sulowski, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa.
Sulowski S. (2018b), Wstęp, w: Nauki o polityce 2.0. Kontrowersje i konfrontacje, red. S. Sulowski, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa.
Szewczak W. (2017), Struktura wiedzy teoretycznej a przedmiot badania politologii, „Studia Politologiczne”, vol. 46.
Witkowski L. (2022), Dwanaście „grzechów głównych” w nauce i na uczelniach (przed J. Gowinem i po nim), „Zdanie. Pismo Stowarzyszenia »Kuźnica«”, nr 3(194).
Woleński J. (1975), Spór o status metodologiczny nauki o polityce, w: Metodologiczne i teoretyczne problemy nauk politycznych, red. K. Opałek, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Piotr Obacz
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.