Abstrakt
Celem niniejszego tekstu, będącego kontynuacją naszych rozważań dotyczących unkcjonowania słownictwa religijnego na płaszczyźnie leksykograficznej, jest analiza jednowyrazowych chrześcijańskich nazw zakonnic i zakonników. Materiał badawczy został wyekscerpowany z trzech współczesnych słowników języka polskiego (Słownika języka polskiego pod redakcją Mieczysława Szymczaka, Słownika współczesnego języka polskiego pod redakcją Bogusława Dunaja oraz Uniwersalnego słownika języka polskiego pod redakcją Stanisława Dubisza). Na uzyskany z nich zbiór jednostek złożyło się 50 określeń wynotowanych ze słownika pod red. Szymczaka, 32 z dzieła pod red. Dunaja i 52 z ostatniego z wymienionych tytułów (dla porównania – w stanowiącym inspirację do podjęcia przez nas tego zagadnienia Słowniku tematycznym języka polskiego. Człowiek w krainie słów autorstwa Małgorzaty Kity i Edwarda Polańskiego nazw zakonnic i zakonników odnotowano 120). W tekście przeprowadziłyśmy wnikliwą analizę chronologiczną materiału, do czego posłużyły nam liczne opracowania leksykograficzne – od Słownika staropolskiego, Słownika polszczyzny XVI wieku, przez Słownik Lindego, wileński, warszawski, po Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny pod redakcją Haliny Zgółkowej. Wykazałyśmy również, że w siatce haseł poszczególnych słowników pojawiają się w większości te same jednostki językowe, a także w podobny sposób są one definiowane. Natomiast różnice między słownikami zaznaczają się wyraźniej na płaszczyźnie opisu leksykograficznego, a zwłaszcza dotyczą kwestii kwalifikacji haseł.
Bibliografia
Bańko M., 2001, Z pogranicza leksykografii i językoznawstwa. Studia o słowniku jednojęzycznym, Warszawa.
Breza E., 2012, Nazwy zakonów i zgromadzeń zakonnych męskich, „Slavia Occidentalis” 69, s. 45–80.
Breza E., 2013, Nazwy zakonów i zgromadzeń zakonnych żeńskich, „Slavia Occidentalis” 70/1, s. 35–62.
ESJPXVII/XVIII – Elektroniczny słownik języka polskiego XVII i XVIII wieku, https://sxvii.pl [dostęp: 24.02.2018].
Kita M., Polański E., 2002, Słownik tematyczny języka polskiego. Człowiek w krainie słów, Warszawa.
Linde S.B., 1807–1814, Słownik języka polskiego, t. 1–6, Warszawa.
PSWP – Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, red. H. Zgółkowa, t. 1–50, Poznań 1994–2005.
Piotrowska-Wojaczyk A., 2009, Opis leksykograficzny słownictwa religijnego na przykładzie wybranych haseł, w: Język. Religia. Tożsamość, t. III, red. G. Cyran, E. Skorupska-Raczyńska, Gorzów Wielkopolski, s. 29–37.
SJPD – Słownik języka polskiego, red. W. Doroszewski, t. I–XI, Warszawa 1958–1969.
SJPS – Słownik języka polskiego, red. M. Szymczak, t. 1–3, Warszawa 1978–1981.
SPXVI – Słownik polszczyzny XVI wieku, red. M.R. Mayenowa, F. Pepłowski, K. Mrowcewicz, t. I–XXXVI, Wrocław–Warszawa–Kraków 1966–2012.
Sstp – Słownik staropolski, red. Stanisław Urbańczyk, t. I–XI, Kraków 1953–2002.
SW – Słownik warszawski: J. Karłowicz, A.A. Kryński, W. Niedźwiedzki, Słownik języka polskiego, t. I–VIII, Warszawa 1900–1927.
Swil – Słownik wileński: Słownik języka polskiego, obejmujący: oprócz zbioru właściwie polskich, znaczną liczbę wyrazów z obcych języków polskiemu przyswojonych; nomenklatury tak dawne, jak też nowo w użycie wprowadzone różnych nauk, umiejętności, sztuk i rzemiosł; nazwania monet, miar i wag główniejszych krajów i prowincij; mitologję plemion słowiańskich i innych ważniejszych, tudzież oddzielną tablicę słów polskich nieforemnych z ich odmianą; do podręcznego użytku wypracowany przez Aleksandra Zdanowicza, Michała Bohusza Szyszkę, Januarego Filipowicza, Walerjana Tomaszewicza, Florjana Czepielińskiego i Wincentego Korotyńskiego, z udziałem Bronisława Trentowskiego. Wydany staraniem i kosztem Maurycego Orgelbranda, t. I–II, Wilno 1861.
SWJP – Słownik współczesnego języka polskiego, red. B. Dunaj, Warszawa 1996.
USJP – Uniwersalny słownik języka polskiego, red. S. Dubisz, t. 1–4, Warszawa 2003.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Poznańskie Spotkania Językoznawcze są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Poznańskie Spotkania Językoznawcze udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 r. w Poznańskich Spotkaniach Językoznawczych pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).