Językiem filmu o antropologii żałoby. Przypadek 33 scen z życia Małgorzaty Szumowskiej

Article Sidebar

PDF
Opublikowane: lis 29, 2018
DOI: https://doi.org/10.14746/psj.2017.34.8
Słowa kluczowe:
język filmu, fenomen utraty, filmografia Małgorzaty Szumowskiej

Main Article Content

Małgorzata Okupnik
Wydział Dyrygentury Chóralnej, Edukacji Muzycznej i Muzyki Kościelnej Akademia Muzyczna w Poznaniu ul. Święty Marcin 87, 61-808 Poznań

Abstrakt

33 sceny z życia to film autobiograficzny Małgorzaty Szumowskiej (2008), inspirowany prawdziwymi wydarzeniami z jej życia – niemal jednoczesną śmiercią matki (pisarki Doroty Terakowskiej) i ojca (dokumentalisty Macieja Szumowskiego). Poprzedził go film dokumentalny A czego tu się bać? (2006), który ukazał stosunek społeczności wiejskiej do problemu śmierci i zmarłych. W filmie 33 sceny z życia przedstawiono inny rodzaj doświadczania śmierci i żałoby. Była to wersja miejska i ateistyczna, kpina z rytuałów związanych ze śmiercią (namaszczenia chorych i pogrzebu). Ich rozbieżność określa nie tylko ateistyczny charakter religijnych rytuałów, ale także, co najważniejsze, język. W 33 scenach posługiwano się idiolektami przedstawicieli krakowskiej inteligencji, z licznymi wulgaryzmami, podczas gdy w filmie dokumentalnym A czego tu się bać? – dialektem wiejskim z odniesieniami do języka religijnego. Celem prezentowanego artykułu jest analiza języka filmu i języka w filmie.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Okupnik, M. (2018). Językiem filmu o antropologii żałoby. Przypadek 33 scen z życia Małgorzaty Szumowskiej. Poznańskie Spotkania Językoznawcze, (34), 109-124. https://doi.org/10.14746/psj.2017.34.8
Numer
Nr 34 (2017): Dyskurs religijny 2
Dział
Artykuły naukowe

Autorzy

Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Poznańskie Spotkania Językoznawcze są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.

Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Poznańskie Spotkania Językoznawcze udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).

Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.

Użytkownicy

Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 r. w Poznańskich Spotkaniach Językoznawczych pod następującymi warunkami:

  • uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
  • bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w  oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.

Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.

Inne

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).

Biogram autora

Małgorzata Okupnik, Wydział Dyrygentury Chóralnej, Edukacji Muzycznej i Muzyki Kościelnej Akademia Muzyczna w Poznaniu ul. Święty Marcin 87, 61-808 Poznań

doktor, absolwentka filologii polskiej i kulturoznawstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; pracownik Wydziału Dyrygentury Chóralnej, Edukacji Muzycznej i Muzyki Kościelnej Akademii Muzycznej im. Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu; interesuje się doświadczeniem utraty w kulturze współczesnej, autobiografizmem, badaniami biograficznymi i kategorią pamięci, a także marketingiem; autorka monografii Autobiografie polskich sportowców samotników (2005).

Bibliografia

  1. Trzydzieści trzy chwile z życia, 2007, rozm. z M. Szumowską przepr. T. Sobolewski, „Gazeta Wyborcza” nr 134 z 11.06.2007, s. 14.
  2. Trzydzieści trzy sceny z życia, 2008, reż. M. Szumowska.
  3. A czego tu się bać?, reż. M. Szumowska (2006).
  4. Adamiak E., 2011, Communio sanctorum. Zarys ekumenicznie zorientowanej dogmatycznej teologii świętych obcowania, Poznań.
  5. Ariès Ph., 1982, Człowiek i śmierć, przeł. E. Bąkowska, Warszawa 1982.
  6. Ariès Ph., 1993, Śmierć odwrócona, przeł. J.M. Godzimirski, w: Antropologia śmierci.
  7. Myśl francuska, red. S. Cichowicz, J.M. Godzimirski, Warszawa, s. 227–282.
  8. Bataille G., 1998, Doświadczenie wewnętrzne, przeł. O. Hedemann, Warszawa.
  9. Bataille G., 2007, Erotyzm, przeł. M. Ochab, Gdańsk.
  10. Bielecki R. OP, 2008, Na własny temat, „W Drodze”, nr 12, s. 111–115.
  11. Grodź I., 2008, Zaszyfrowane w obrazie. O filmach Wojciecha Jerzego Hasa, Gdańsk.
  12. Grzegorczyk J., 2006, Niebo dla akrobaty. Opowiadania, Kraków.
  13. Iwasiów I., 2013, Umarł mi. Notatnik żałoby, Wołowiec.
  14. Kaczmarek A., 2012, Między naturą i kulturą. O doświadczeniu śmierci w filmie „Wit”, „Prace Kulturoznawcze”, t. XIV, Wrocław, s. 153–161.
  15. Maron M., 2010, Dramat czasu i wyobraźni. Filmy Wojciecha J. Hasa, Kraków.
  16. Matuszewski K., Wstęp, w: G. Bataille, 1998, Doświadczenie wewnętrzne, przeł. O. Hedemann, Warszawa.
  17. Nowak K.T., 2005, Moja mama czarownica. O Dorocie Terakowskiej, Kraków.
  18. Nycz R., 2012, Poetyka doświadczenia. Teoria – nowoczesność – literatura, Warszawa.
  19. Sobolewski T., 2007, Umarł i żyje, „Gazeta Wyborcza”, nr 81 z 5.04.2007, s. 17.
  20. Stefański J., 2000, Sakrament chorych w dziejach i życiu Kościoła, Gniezno.
  21. Szczepański T., 2007, Zwierciadło Bergmana, Gdańsk.
  22. Szumowska M., 2007, Śmierć jak należy, „Gazeta na Święta”, dodatek do „Gazety Wyborczej” nr 83 z 7–9.04.2007, s. 15.
  23. Szumowska M., 2012, Kino to szkoła przetrwania, rozm. A. Wiśniewska, Warszawa, s. 191–192.
  24. Szumowska M., Lebecka M., 2008, Prawie psychodrama, „Kino”, nr 9, s. 16–18.
  25. Szumowska M., Oleszczyk M., To nie jest film o mnie, „Tygodnik Powszechny” 2008 nr 39, s. 37.
  26. Szyma T., 2006, Życiorys złożony z przerw, „Kino”, nr 9, s. 86–87.
  27. Tischner J., 1992, Świat ludzkiej nadziei. Wybór szkiców filozoficznych 1975–1966, Kraków.
  28. Wachowski J., 2011, Performans, Gdańsk.
  29. Wajda A., 2009, Jak spotyka się dojrzałość z młodością, jak się z nią mija, w: Tatarak.
  30. Pożegnanie miłości, red. K. Szajowskiej, Warszawa 2009, s. 3–18.
  31. Wojciechowski P., 2008, Obiektyw jak okruch lustra, „Kino”, nr 12, s. 55.