Językiem filmu o antropologii żałoby. Przypadek 33 scen z życia Małgorzaty Szumowskiej
PDF

Słowa kluczowe

język filmu
fenomen utraty
filmografia Małgorzaty Szumowskiej

Jak cytować

Okupnik, M. (2018). Językiem filmu o antropologii żałoby. Przypadek 33 scen z życia Małgorzaty Szumowskiej. Poznańskie Spotkania Językoznawcze, (34), 109–124. https://doi.org/10.14746/psj.2017.34.8

Abstrakt

33 sceny z życia to film autobiograficzny Małgorzaty Szumowskiej (2008), inspirowany prawdziwymi wydarzeniami z jej życia – niemal jednoczesną śmiercią matki (pisarki Doroty Terakowskiej) i ojca (dokumentalisty Macieja Szumowskiego). Poprzedził go film dokumentalny A czego tu się bać? (2006), który ukazał stosunek społeczności wiejskiej do problemu śmierci i zmarłych. W filmie 33 sceny z życia przedstawiono inny rodzaj doświadczania śmierci i żałoby. Była to wersja miejska i ateistyczna, kpina z rytuałów związanych ze śmiercią (namaszczenia chorych i pogrzebu). Ich rozbieżność określa nie tylko ateistyczny charakter religijnych rytuałów, ale także, co najważniejsze, język. W 33 scenach posługiwano się idiolektami przedstawicieli krakowskiej inteligencji, z licznymi wulgaryzmami, podczas gdy w filmie dokumentalnym A czego tu się bać? – dialektem wiejskim z odniesieniami do języka religijnego. Celem prezentowanego artykułu jest analiza języka filmu i języka w filmie.

https://doi.org/10.14746/psj.2017.34.8
PDF

Bibliografia

Trzydzieści trzy chwile z życia, 2007, rozm. z M. Szumowską przepr. T. Sobolewski, „Gazeta Wyborcza” nr 134 z 11.06.2007, s. 14.

Trzydzieści trzy sceny z życia, 2008, reż. M. Szumowska.

A czego tu się bać?, reż. M. Szumowska (2006).

Adamiak E., 2011, Communio sanctorum. Zarys ekumenicznie zorientowanej dogmatycznej teologii świętych obcowania, Poznań.

Ariès Ph., 1982, Człowiek i śmierć, przeł. E. Bąkowska, Warszawa 1982.

Ariès Ph., 1993, Śmierć odwrócona, przeł. J.M. Godzimirski, w: Antropologia śmierci.

Myśl francuska, red. S. Cichowicz, J.M. Godzimirski, Warszawa, s. 227–282.

Bataille G., 1998, Doświadczenie wewnętrzne, przeł. O. Hedemann, Warszawa.

Bataille G., 2007, Erotyzm, przeł. M. Ochab, Gdańsk.

Bielecki R. OP, 2008, Na własny temat, „W Drodze”, nr 12, s. 111–115.

Grodź I., 2008, Zaszyfrowane w obrazie. O filmach Wojciecha Jerzego Hasa, Gdańsk.

Grzegorczyk J., 2006, Niebo dla akrobaty. Opowiadania, Kraków.

Iwasiów I., 2013, Umarł mi. Notatnik żałoby, Wołowiec.

Kaczmarek A., 2012, Między naturą i kulturą. O doświadczeniu śmierci w filmie „Wit”, „Prace Kulturoznawcze”, t. XIV, Wrocław, s. 153–161.

Maron M., 2010, Dramat czasu i wyobraźni. Filmy Wojciecha J. Hasa, Kraków.

Matuszewski K., Wstęp, w: G. Bataille, 1998, Doświadczenie wewnętrzne, przeł. O. Hedemann, Warszawa.

Nowak K.T., 2005, Moja mama czarownica. O Dorocie Terakowskiej, Kraków.

Nycz R., 2012, Poetyka doświadczenia. Teoria – nowoczesność – literatura, Warszawa.

Sobolewski T., 2007, Umarł i żyje, „Gazeta Wyborcza”, nr 81 z 5.04.2007, s. 17.

Stefański J., 2000, Sakrament chorych w dziejach i życiu Kościoła, Gniezno.

Szczepański T., 2007, Zwierciadło Bergmana, Gdańsk.

Szumowska M., 2007, Śmierć jak należy, „Gazeta na Święta”, dodatek do „Gazety Wyborczej” nr 83 z 7–9.04.2007, s. 15.

Szumowska M., 2012, Kino to szkoła przetrwania, rozm. A. Wiśniewska, Warszawa, s. 191–192.

Szumowska M., Lebecka M., 2008, Prawie psychodrama, „Kino”, nr 9, s. 16–18.

Szumowska M., Oleszczyk M., To nie jest film o mnie, „Tygodnik Powszechny” 2008 nr 39, s. 37.

Szyma T., 2006, Życiorys złożony z przerw, „Kino”, nr 9, s. 86–87.

Tischner J., 1992, Świat ludzkiej nadziei. Wybór szkiców filozoficznych 1975–1966, Kraków.

Wachowski J., 2011, Performans, Gdańsk.

Wajda A., 2009, Jak spotyka się dojrzałość z młodością, jak się z nią mija, w: Tatarak.

Pożegnanie miłości, red. K. Szajowskiej, Warszawa 2009, s. 3–18.

Wojciechowski P., 2008, Obiektyw jak okruch lustra, „Kino”, nr 12, s. 55.