Abstrakt
Artykuł przedstawia porównanie dawnych i współczesnych tekstów pod względem funkcji i częstości występowania eksklamacji. Analiza opiera się 100 tekstach nabożeństwa drogi krzyżowej wydanych przed soborem watykańskim II i 100 współczesnych tekstach. Okazuje się, że liczba wykrzyknień znacząco spada w ciągu ostatniego stulecia. W dawnym nabożeństwie eksklamacje są liczne i urozmaicone pod względem struktury. Obecnie pojawiają się pojedynczo i w specjalnych kontekstach, zwłaszcza w stylizacji i w użyciach ironicznych. Widoczny jest wpływ innych dyskursów i gatunków oraz sytuacji komunikacyjnej. Artykuł porusza także problem wyznaczników eksklamacji w tekstach pisanych i mówionych.
Bibliografia
Bühler K., 1934/2004, Teoria języka. O językowej funkcji przedstawiania, Kraków.
Fros H., Sowa F., 1998, Księga imion i świętych, t. 3, Kraków.
Grochowski M., 1986, Polskie partykuły. Składnia, semantyka, leksykografia, Wrocław.
Grochowski M., 1997, Wyrażenia funkcyjne. Studium leksykograficzne, Kraków.
Grzegorczykowa R., 1996, Wykłady z polskiej składni, Warszawa.
Grzesiuk A., 1995, Składnia wypowiedzi emocjonalnych, Lublin.
Jakobson R., 1960, Poetyka w świetle językoznawstwa, „Pamiętnik Literacki”, z. 51, s. 431–473.
Jodłowski S., 1976, Podstawy polskiej składni, Warszawa.
Klemensiewicz Z., 1969, Zarys składni polskiej, Warszawa.
Kopeć J.J., 1994, Droga krzyżowa. Duchowość nabożeństwa i antologia współczesnych tekstów polskich, Niepokalanów.
Laskowski R., 1984, Podstawowe pojęcia morfologii, w: Gramatyka współczesnego języka polskiego, red. R. Grzegorczykowa i in., Warszawa, s. 9–57.
Makuchowska M., Przyczyna W., 2004, Przed nową edycją „Mszału Rzymskiego” w Polsce.
O języku przekładu tekstów liturgicznych, w: Kościół w życiu publicznym. Teologia polska i europejska wobec nowych wyzwań, t. 2: Materiały spotkań sekcyjnych, Lublin, s. 309–322.
Okopień-Sławińska A., 1988, Anafora [hasło], w: Słownik terminów literackich, red. J. Sławiński, Wrocław, s. 28.
Polański E., 2006, Zasady pisowni i interpunkcji, w: Wielki słownik ortograficzny PWN, red. E. Polański, Warszawa, s. 9–151.
Saloni Z., 1993, Eksklamacja (wykrzyknienie) [hasło], w: Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, Wrocław, s. 127.
Sieradzka-Mruk A., 2014a, Innowacje gatunkowe współczesnej drogi krzyżowej, w: Bogactwo współczesnej polszczyzny, red. P. Żmigrodzki, S. Przęczek-Kisielak, Kraków, s. 309–316.
Sieradzka-Mruk A., 2014b, Zmiany w funkcjonowaniu i częstości występowania wykrzykników
(interiekcji) w rozważaniach drogi krzyżowej w ciągu ostatniego stulecia, „Język Polski”, z. 1, s. 37–50.
Sieradzka-Mruk A., 2015, Przemiany schematu kompozycyjnego drogi krzyżowej w XX wieku, w: Dialog z tradycją. Język, komunikacja, kultura, t. IV, red. R. Dźwigoł, I. Steczko, Kraków, s. 339–352.
Sieradzka-Mruk A., 2016, „Radość i nadzieja, smutek i trwoga” w nabożeństwie drogi krzyżowej. Wybrane aspekty ewolucji dyskursu religijnego w XX wieku na przykładzie leksyki dotyczącej uczuć, Kraków.
Smereka W., 1980, Drogi krzyżowe. Rys historyczny i teksty (studium pasyjne), Kraków.
Wojtak M., 2011, Współczesne modlitewniki w oczach językoznawcy. Studium genologiczne, Tarnów.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Poznańskie Spotkania Językoznawcze są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Poznańskie Spotkania Językoznawcze udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 r. w Poznańskich Spotkaniach Językoznawczych pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).