Słowa kluczowe
Polish language
idiom
imagery
cross-linguistic equivalent
Jak cytować
Abstrakt
This paper focuses on Indonesian and Polish idioms analysed from an inter-lingual standpoint, with particular emphasis on their image components. The research material comes from general and specialized (phraseological) dictionaries of both languages. The objective is to assign Polish translation equivalents to selected Indonesian idioms. As no text corpora or translation series are available for Indonesian and Polish, the investigation is limited to systemic (lexicological) equivalence. The analysis of the Polish equivalents of Indonesian idioms covers stable set phrases which carry the same image, idioms which carry an analogous image, and idioms with identical meaning which carry a different image. Also considered are false equivalents (pseudo-equivalents).
Bibliografia
Abeille A., 1995, The flexibility of French idioms: A representation with lexicalized tree adjoining grammar, w: Idioms: structural and psychological perspectives, eds. M. Everaer, E.-J. van der Linden, A. Schenk, R. Schreuder, New York and London, s. 15–42.
Alwi A., Dardjowidjojo S., Lapoliwa H., Moeliono A.M., 2010, Tata Bahasa Baku Bahasa Indonesia, edisi ketiga, Jakarta.
Awwad M., 1990, Equivalence and translatability of English and Arabic idioms, „Papers and Studies in Contrastive Linguistics”, vol. 26, s. 57–67.
Bąba S., 1989, Innowacje frazeologiczne współczesnej polszczyzny, Poznań.
Bąba S., Liberek J., 2001, Słownik frazeologiczny współczesnej polszczyzny, Warszawa.
Badudu J.S., 1992, Cakrawala Bahasa Indonesia II, Jakarta.
Badudu J.S., 2009a, Kamus Peribahasa: Memahami Arti dan Kiasan Peribahasa, Pepatah, dan Ungkapan, Jakarta.
Badudu J.S., 2009b, Kamus Ungkapan Bahasa Indonesia, Jakarta.
Baker M., 1992, In other words: A coursebook on translation, London and New York.
Bańko M., 2007, Słownik porównań, Warszawa.
Bogusławski A., 1989, Uwagi o pracy nad frazeologią, w: Studia z polskiej leksykografii współczesnej, t. 3, red. Z. Saloni, s. 13–30.
Bogusławski A., Garnysz-Kozłowska T., 1979, Addendum to Polish phraseology. Introductory issue. Addenda do polskiej frazeologii. Zeszyt wstępny, Edmonton, Alta.
Carroll S.E., 1992, On cognates, „Second Language Research”, vol. 8 (2), s. 93–119.
Chaer A., 2002, Kamus Ungkapan Bahasa Indonesia, Jakarta.
Chaer A., 2007, Leksikologi & Leksikografi Indonesia, Jakarta.
Chaer A., 2011, Tata Bahasa Praktis Bahasa Indonesia, edisi revisi, Jakarta.
Chaer A., 2012, Linguistik Umum, edisi baru, Jakarta.
Chamizo Domínguez P.J., 1999, False friends, mousetraps for communication and translation, „International Journal of Communication”, vol. 9 (1/2), s. 115–130.
Chamizo Domínguez P.J., Nerlich B., 2002, False friends: Their origin and semantics in some selected languages, „Journal of Pragmatics”, vol. 34 (12), s. 1833–1849.
Chlebda W., 1991, Elementy frazematyki. Wprowadzenie do frazeologii nadawcy, Opole.
Chlebda W., 1997a, Biblizmy języka polskiego i rosyjskiego. Koncepcje opisu leksykograficznego, w: Współczesny język polski i rosyjski. Konfrontacja przekładowa, red. A. Bogusławski, J. Mędelska, Warszawa, s. 23–66.
Chlebda W., 1997b, W stronę frazeologii pragmatycznej, „Język Polski”, z. 2, s. 1–10.
Chlebda W., 2003, Elementy frazematyki. Wprowadzenie do frazeologii nadawcy, wyd. 2. uzup., Łask.
Chlebda W., 2005, Szkice o skrzydlatych słowach. Interpretacje lingwistyczne, Opole.
Chlebda W., 2010, Nieautomatyczne drogi dochodzenia do reproduktów wielowyrazowych, w: Na tropach reproduktów. W poszukiwaniu wielowyrazowych jednostek języka, red. W. Chlebda, Opole, s. 15–35.
Chlebda W., 2011, Ekwiwalencja i ekwiwalenty: między słownikiem a tekstami, w: Na tropach translatów. W poszukiwaniu odpowiedników przekładowych, red. W. Chlebda, Opole, s. 21–43.
Chlebda W., 2014, Kalka we frazeologicznym słowniku przekładowym, w: Frazeologia a przekład, red. W. Chlebda, Opole, s. 307–314.
Cronk B.C., Lima S.D., Schweigert W.A., 1993, Idioms in sentences: Effects of frequency, literalness, and familiarity, „Journal of Psycholinguistic Research”, vol. 22 (1), s. 59–82.
Daszczyńska I., 1987, Rosyjsko-polskie pozorne ekwiwalenty frazeologiczne, Słupsk.
Dobrovol’skij D., 2000a, Contrastive idiom analysis: Russian and German idioms in theory and in the bilingual dictionary, „International Journal of Lexicography”, vol. 13 (3), s. 169–186.
Dobrovol’skij D., 2000b, Idioms in contrast: a functional view, w: Las lenguas de Europa: Estudios de fraseología, fraseografía y traducción, ed. G. Corpas Pastor, Granada, s. 367–388.
Dobrovol’skij D., 2011, Cross-linguistic equivalence of idioms: does it really exist?, w: Linguo-Cultural Competence and Phraseological Motivation, eds. A. Pamies, D. Dobrovol’skij, Baltmannsweiler, s. 7–24.
Dobrovol’skij D., Piirainen E., 2005, Figurative language: Cross-cultural and cross-linguistic perspectives, Oxford.
Farø K., 2007, Idiomatische Äquivalenzprobleme: Ein ikonoklastischer Zugang, w: Dictionary Visions, Research and Practice: Selected papers from the 12th International Symposium on Lexicography, Copenhagen 2004, eds. H. Gottlieb, J.E. Mogensen, Amsterdam–Philadelphia, s. 83–95, DOI: 10.1075/tlrp.10.10far
Fernando C., 1996, Idioms and idiomaticity, Oxford.
Fiedler S., 2007, English phraseology. A coursebook, Tübingen.
Gandasudirdja M., 1963, 700 Peribahasa Indonesia, Bandung.
Gibbs R.W., Gonzales G.P., 1985, Syntactic frozenness in processing and remembering idioms, „Cognition”, vol. 20, s. 243–259.
Gibbs R.W., Nayak N.P., 1989, Psycholinguistic studies on the syntactic behavior of idioms, „Cognitive Psychology”, vol. 21, s. 100–138.
Gläser R., 1984, The translation aspect of phraseological units in English and German, „Papers and Studies in Contrastive Linguistics”, vol. 18, s. 123–134.
Gläser R., 1986, A plea for phraseo-stylistics, w: Linguistics across historical and geographical boundaries. Honour to Jacek Fisiak on the occasion of his fiftieth birthday. Vol. 1: Linguistics theory and historical linguistics, eds. D. Kastovsky, A. Szwedek, Berlin, New York, Amserdam, s. 41–52.
Glucksberg S., 2001, Understanding figurative language: From metaphors to idioms, NewYork.
Gondek A., Szczęk J., 2002, Das Wesen der Einwortidiome und ihr Verhältnis zur Phraseologie am Beispiel der Einwortphraseme mit Farbbezeichnungen im Deutschen, „Studia Linguistica”, t. 21, s. 65–75.
Grant L., Bauer L., 2004, Criteria for re-defining idioms: Are we barking up the wrong tree?, „Applied Linguistics”, vol. 25, s. 83–61, DOI: 10.1093/applin/25.1.38
Henschel H., 1987, Das Problem der Einwortidiome und ihr Verhältnis zur Phraseologie (am Material des Tschechischen und anderer Sprachen), „Zeitschrift für Phonetik, Sprachwissenschaft und Kommunikationsforschung”, vol. 40, s. 830–847, DOI: http://dx.doi.org/10.1524/stuf.1987.40.14.839
Kłosińska A., Sobol E., Stankiewicz A. (oprac.), 2005, Wielki słownik frazeologiczny PWN z przysłowiami, Warszawa.
Krzyżanowska A., 1999, Polska i francuska frazeologia śmierci, Lublin.
Lewicki A.M., 1974, Aparat pojęciowy frazeologii, w: Z badań nad literaturą i językiem, red. L. Ludorowski, W. Magnuszewski, Warszawa–Poznań, s. 135–151.
Lewicki A.M., Pajdzińska A., 2001, Frazeologia, w: Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin, s. 315–333.
McCarthy M., O’Dell F., 2002, English idioms in use, Cambridge.
Moon R., 1997, Vocabulary connections: multi-word items in English, w: Vocabulary: Description, acquisition and pedagogy, eds. N. Schmitt, M. McCarthy, Cambridge, s. 40–63.
Moon R., 1998, Fixed expressions and idioms in English: A corpus-based approach, Oxford.
Nowakowska A., 2010, Porównanie frazeologiczne (zarys problematyki), w: Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Teoria. Zagadnienia ogólne, red. S. Bąba, K. Skibski, M. Szczyszek, Poznań, s. 77–86.
Nowakowska A., 2011, Wariantywność porównań frazeologicznych, w: Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Wariantywność we frazeologii, red. P. Fliciński, Poznań, s. 23–32.
Nunberg G., 1978, The pragmatics of reference, Berkeley.
Oleśkiewicz A., 2007, Europa języków. Związki frazeologiczne o proweniencji biblijnej i antycznej w europejskiej wspólnocie słownikowej, Kraków.
Pamuntjak K.St., Iskandar N.St., Madjoindo A.Dt., 2004, Peribahasa, Jakarta.
Pateda M., 2010, Semantik Leksikal, edisi kedua, Jakarta.
Piirainen E., 2005, Europeanism, internationalism or something else? Proposal for a cross-linguistic and cross-cultural research project on widespread idioms in Europe and beyond, „Hermes. Journal of Linguistics”, vol. 35, s. 45–75.
Piirainen E., 2008, Phraseology in a European framework. A cross-linguistic and cross-cultural research project on widespread idioms, w: Phraseology: An interdisciplinary perspective, eds. S. Granger, F. Meunier, Amsterdam–Philadelphia, s. 243–258.
Piirainen E., 2012, Widespread idioms in Europe and beyond. Toward a lexicon of common figurative units, New York.
Piirainen E., 2013, The Bible as source of common figurative units, w: Parémiologie. Proverbes et formes voisines 3, eds. J.M. Benayoun, N. Kübler, J.P. Zouogbo, Sainte Gemme, s. 127–142.
Prasetyo A., 2010, Super Lengkap Peribahasa Indonesia Plus Update EYD Terbaru, Yogyakarta.
Prędota S., 2014, Niemieckie przekłady przysłów w „Chłopach” Władysława Stanisława Reymonta, w: Frazeologia a przekład, red. W. Chlebda, Opole, s. 93–100.
Ramlan M., 2012, Morfologi. Suatu Tinjauan Deskriptif, Yogyakarta.
Rejakowa B., 1986, Związki frazeologiczne o identycznej lub podobnej budowie morfologicznej w języku słowackim i polskim, Wrocław.
Rejakowa B., 1988, Pojedynczy wyraz jako forma przekładu związku frazeologicznego (wartości referencjalne i stylistyczne), „Annales UMCS. Sectio FF”, vol. 6 (32), s. 344–352.
Rejakowa B., 1994, Mechanizmy językowe w przekładzie związków frazeologicznych, Lublin.
Saberian N., Fotovatnia Z., 2011, Idiom taxonomies and idiom comprehension: implications for English teachers, „Theory and Practice in Language Studies”, vol. 1 (9), s. 1231–1235, DOI:10.4304/tpls.1.9.1231-1235
Skorupka S., 1965, Z zagadnień frazeologii porównawczej, „Prace Filologiczne”, t. 18, s. 119–130.
Skorupka S., 1967, Słownik frazeologiczny języka polskiego, t. 1–2, Warszawa.
Skorupka S., 1972, Idiomatyzmy frazeologiczne we współczesnym słownictwie polskim, „Poradnik Językowy”, z. 3, s. 121–132.
Soedjito, Saryono D., 2014, Morfologi Bahasa Indonesia, Yogyakarta.
Spagińska-Pruszak A., 2005, Intelekt we frazeologii polskiej, rosyjskiej i chorwackiej. Z problemów językowego obrazu świata, wyd. 2. popr., Łask.
Sugono D. (ed.), 2008, Kamus Besar Bahasa Indonesia, edisi keempat, Jakarta.
Suprapto, 2007, Kamus Peribahasa Bahasa Indonesia, Bandung.
Suwandi S., 2008, Semantik. Pengantar Kajian Makna, Yogyakarta.
Szerszunowicz J., 2006, Pseudo-equivalents in English, Italian and Polish faunal phraseology, w: Proceedings XII EURALEX International Congress. Atti del XII Congresso Internazionale di Lessicografia. Torino 6–9 settembre 2006 II, eds. E. Corino, C. Marello, C. Onesti, Alessandria, s. 1055–1060.
Szerszunowicz J., 2007, Frazeoinwektywy fauniczne nazywające głupotę w ujęciu konfrontatywnym (na materiale współczesnego języka polskiego w porównaniu z angielskim i włoskim), w: Slavenska frazeologia i pragmatyka, red. Ž. Fink Arsovski, A. Hrnjak, Zagreb, s. 203–228.
Szerszunowicz J., 2008, Jednowyrazowe ekwiwalenty obcojęzycznych związków frazeologicznych (na materiale wybranych języków europejskich), „Białostockie Archiwum Językowe”, nr 8, s. 175–192.
Szerszunowicz J., 2009, Quasi-ekwiwalenty związków frazeologicznych w teorii, frazeografii i translatoryce, „Białostockie Archiwum Językowe”, nr 9, s. 323–346.
Szerszunowicz J., 2010, Kongruencja obrazowania związków frazeologicznych a ich międzyjęzykowa ekwiwalencja, „Prace Językoznawcze”, t. 12, s. 207–223.
Titone D.A., Connine C.M., 1999, On the compositional and non compositional nature of idiomatic expression, „Journal of Pragmatics”, vol. 31 (12), s. 1655–1674.
Walsh A., 2005, False friends and semantic shifts, Granada.
Wiatrowski P., 2014, Jeszcze o genezie wybranych polskich i indonezyjskich jednostek frazeologicznych, „Język. Komunikacja. Informacja”, t. 9, s. 147–163.
Wiatrowski P., 2015a, Cultural relevance of Indonesian phraseological units as contrasted with Polish, „Jurnal Humaniora”, vol. 27 (1), s. 14–26.
Wiatrowski P., 2015b, Indonesian and Polish idioms – in search of translation equivalents, w: Persidangan Penterjemahan Antarabangsa ke-15 (PPA-15). 15th International Conference on Translation (ITC-15), eds. H. Haroon, H. Che Omar, G. Sang Seong, N. Ardi, Kuala Lumpur, s. 433–442.
Wiatrowski P, 2015c, Realia Nusantary w świetle indonezyjskiej frazeologii, w: Intercontinental Dialogue on Phraseology 3: Linguo-Cultural Research on Phraseology, eds. J. Szerszunowicz, B. Nowowiejski, P. Ishida, K. Yagi, Białystok, s. 577–599.
Wiatrowski P., w druku, Wilk w owczej skórze, czyli serigala berbulu domba. Uwagi o genezie wybranych polskich i indonezyjskich jednostek frazeologicznych.
http://www.kbbi.web.id [dostęp: 22.07.2015].
Zaręba L., 1988, Polskie i francuskie frazeologizmy w ujęciu leksykograficznym, Kraków.
Zaręba L., Szpila G., 2007, Problemy frazeologii konfrontatywnej w perspektywie leksykograficznej na przykładzie języka francuskiego, „Problemy Frazeologii Europejskiej”, t. 8, s. 33–44.
Мокиенко В.М., 1989, Славянская фразеология, Москва.
Солодуб Ю.П., 1982, К вопросу о совпадении фразеологических оборотов в различных языках, „Вопросы Языкознания”, vol. 2, s. 106–114.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Poznańskie Spotkania Językoznawcze są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Poznańskie Spotkania Językoznawcze udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 r. w Poznańskich Spotkaniach Językoznawczych pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).