Słowa kluczowe
teaching Polish to deaf people
glottodidactics
sociocultural competence
linguistic politeness
Jak cytować
Abstrakt
The article discusses the problem of teaching Polish as a foreign language to hearing impaired persons – therefore it should be considered as an item of the glottodidactic research cycle. The subject of the analysis are emails and other written communications of persons with hearing impairment posted at Internet forums. The aim of the analyses is to present problematic areas in the Polish language which are visible in the material gathered. These areas refer to the so called socio-cultural competence which forms a part of communicative competence. Problems spotted refer not only to the inability to use a correct variation of the Polish language, but also to the lack of command of courteous forms which should appear in communication with persons of unknown or superior status. Causes of the difficulties observed in written communications posted by hearing impaired persons should be tracked back not only to the lack of appropriate didactical offer, but mostly to the cultural separation between the deaf and the hearing persons.
Bibliografia
Bartmiński J., 1991, Styl potoczny jako centrum systemu stylowego języka, w: Synteza w stylistyce słowiańskiej, red. S. Gajda, Opole, s. 33–47.
Dura E., 2009, Kwantytywne oblicze bloga, w: Tekst (w) sieci 1. Tekst. Język. Gatunki, red. D. Ulicka, Warszawa, s. 209–217.
Duszak A., 1998, Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa, Warszawa.
ESOKJ – Europejski System Opisu Kształcenia Językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie, 2003, Warszawa.
Grabias S., 1994, Język w zachowaniach społecznych, Lublin.
Huszcza R., 2006, Honoryfikatywność. Gramatyka. Pragmatyka. Typologia, Warszawa.
Jachimowska K., 2013, Komunikacyjne aspekty tekstów pisanych przez osoby z dysfunkcją słuchu, Łódź.
Januszewicz M., Jura M., Kowal J., 2014, Każdy ma prawo do nauki. Prawo głuchych do dostępu do język i edukacji, w: Edukacja głuchych, red. M. Sak, Warszawa, s. 8–16.
Januszewicz M., 2011, Lektoraty języka polskiego jako obcego dla Głuchych w Szkole Języka Polskiego i Kultury dla Cudzoziemców Uniwersytetu Wrocławskiego. Trudności, osiągnięcia, perspektywy, w: Nowe perspektywy w nauczaniu języka polskiego jako obcego II, red. K. Pluskota, K. Taczyńska, Toruń, s. 29–37.
Janowska I., Lipińska E., Rabiej A., Seretny A., Turek P. (red.), 2011, Programy nauczania języka polskiego jako obcego. Poziomy A1‒C2, Kraków.
Jura M., 2011, Polszczyzna Głuchych, w: Nowe perspektywy w nauczaniu języka polskiego jako obcego II, red. K. Pluskota, K. Taczyńska, Toruń, s. 37–53.
Kowal J., 2000, Integracja a tożsamość kulturowa osób niesłyszących, Wrocław.
Kowal J., 2011, „Milczący cudzoziemcy” – Głusi jako uczący się języka polskiego jako obcego – wyzwanie współczesnej glottodydaktyki, w: Nowe perspektywy w nauczaniu języka polskiego jako obcego II, red. K. Pluskota, K. Taczyńska, Toruń, s. 21–29.
Kowal J., Januszewicz M., Jura M., b.r., Opracowanie na temat metodyki nauczania języka polskiego jako obcego dla głuchych w kontekście aktywizacji zawodowej, http://www.glusiwpracy.dobrekadry.pl/dokumenty/Opracowanie_poswiecone_metodyce_nauczania.pdf [dostęp: 12.07.2015].
Łaziński M., 2006, O panach i paniach. Polskie rzeczowniki tytularne i ich asymetria rodzajowo-płciowa, Warszawa.
Marcjanik M., 2006, Przez grzeczność na skróty, w: Retoryka codzienności. Zwyczaje językowe współczesnych Polaków, Warszawa, s. 230–238.
Moroń E., Zarzeczny G., 2014, Głuchy – językowe podstawy stereotypu, w: Edukacja głuchych. Materiały konferencyjne, red. M. Sak, Warszawa, s. 118–127.
Peisert M., 2004, Rozmowa pisana ‒ nowa odmiana polszczyzny w Internecie w: Współczesne odmiany języka narodowego, red. K. Michalewski, Łódź, s. 145–151.
Ruta K., Wrześniewska-Pietrzak M., 2014, Od niemowy do człowieka dwujęzycznego, czyli o świadomości i nauczaniu języka polskiego głuchych – uwagi nie tylko glottodydaktyczne, „Poznańskie Spotkania Językoznawcze”, t. 27: Przestrzenie językoznawstwa. Prace dedykowane Profesor Irenie Sarnowskiej-Giefing, red. M. Graf, s. 120–127.
Sak M., 2011, W poszukiwaniu optymalnego modelu edukacji osób głuchych i słabosłyszących w Polsce, w: Edukacja niesłyszących, red. E. Twardowska, M. Kowalska, Łódź, s. 11–20.
Seretny A., 2011, Kompetencja leksykalna uczących się języka polskiego jako obcego w świetle badań ilościowych, Kraków.
Świdziński M., 2005, Języki migowe, w: Podstawy neurologopedii, red. T. Gałkowski, E. Szeląg, G. Jastrzębowska, Opole, s. 679–692.
Taras B., 2003, Słowo do słowa, zrobi się rozmowa, czyli kilka spostrzeżeń na temat rozmowy, w: Porozmawiajmy o rozmowie. Lingwistyczne aspekty dialogu, red. M. Kita, J. Grzenia, Katowice, s. 35–45.
Zarzycka G., 2008, Kultura, lingwakultura, socjokultura w nauczaniu języka polskiego jako obcego, w: Rozwijanie i testowanie biegłości w języku polskim jako obcym, red. A. Seretny, E. Lipińska, Kraków, s. 143–160.
Ziarkowska-Kubiak B., 2011, O potrzebie zmian w programach i metodach nauczania Głuchych Polaków języka i kultury polskiej, w: Edukacja niesłyszących, red. E. Twardowska, M. Kowalska, Łódź, s. 77–92.
Zielińska J., 2005, Edukacja dzieci z uszkodzeniem słuchu w społeczeństwie informacyjnym, Toruń.
Żydek-Bednarczuk U., 2004, Zmiany w zachowaniach komunikacyjnych a nowe odmiany językowe (odmiana medialna), w: Współczesne odmiany języka narodowego, red. K. Michalewski, Łódź, s. 99–106.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Poznańskie Spotkania Językoznawcze są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Poznańskie Spotkania Językoznawcze udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 r. w Poznańskich Spotkaniach Językoznawczych pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).