Intertekstualność współczesnej komunikacji internetowej. Intertekstualne odwołania wewnątrzgatunkowe w memach

Abstrakt

Relacje intertekstualne, rozumiane jako rodzaj gry − zaproponowanej przez autora i podejmowanej przez odbiorcę, leżą u podstaw procesu tworzenia i odbioru memów internetowych. W wypadku memu internetowego gra intertekstualna jest bardziej skomplikowana niż w wypadku tradycyjnych tekstów literackich, ponieważ odnosi się do różnych systemów znakowych – ikonicznych i werbalnych, często oprócz nawiązań do memów sieciowych proces odkrywania związków intertekstualnych wymaga dodatkowo odkrycia pozasieciowych odniesień tekstowych. Przedmiotem zainteresowania autorki artykułu są mechanizmy wewnątrzgatunkowej gry intertekstualnej, wykorzystywane przez twórców memów internetowych. Pokazane są one na przykładzie jednej serii memetycznej. Wskazówki dla odbiorcy memu, by jego odbiór miał charakter intertekstualny, znaleźć można zarówno na poziomie ikonicznym – przez powielanie elementu ikonicznego lub jego części, jak i na poziomie tekstu werbalnego – przez powielenie struktur składniowych (np. pytajnych, paralelnych), stosowanie innowacyjnych zabiegów językowych: słowotwórczych (używanie neologizmów), fleksyjnych (powoływanie do życia form gramatycznych niewystępujących w uzusie), zniekształcenia fonetyczne i ortograficzne, prowadzące do ujawnienia łatwo zauważalnego podobieństwa formalnego nowego tekstu do fragmentów lub całego tekstu, który ma być uwzględniony w odbiorze intertekstualnym.