Abstract
The article presents words and expressions from the religious vocabulary which functioned in the nineteenth-century Polish language, and which do not exist in contemporary texts about religion. The source of the study is the nineteenth-century documents of the Sisters of Divine Providence that constitute the legal norms of that religious community: Zbiór Ustaw Zgromadzenia Panien Opatrzności (Collection of Regulations of the Assembly of Maidens of Providence) from 1857 and Ustawy Zgromadzenia Sióstr Opatrzności (Laws of the Sisters of Providence) from 1882. Etymological -structural and semantic analysis of the chosen linguistic units, attested by appropriate quotations in which these words appear, shows that almost all the forgotten words and expressions mentioned in the article taken from the documents of the Congregation of the Sisters of Divine Providence are lexical archaisms. The word pokutnica (penitent) is an archaism. Most often repeated in the analysed material words are the nouns admonitorka and pokutnica, then próbantka and idioms dawać pokuty, cnota gruntowna, the noun szafarka and idiom postępek duchowny. The words cnota (virtue) and pokora (humility) gained a slightly negative connotation, especially in secular reality.
References
Ahearn Laura A., 2013, Antropologia lingwistyczna, Kraków.
BJ – Biblia Jerozolimska, Poznań 2006.
Franciszek, 2014, List apostolski do wszystkich osób konsekrowanych z okazji Roku Życia Konsekrowanego, https://w2.vatican.va/content/francesco/pl/apost_letters/documents/papafrancesco_lettera-ap_20141121_lettera-consacrati.html [dostęp: 23.09.2015].
Grzegorczykowa R., 2012, O istocie, zakresie i cechach swoistych języka religijnego, w: R. Grzegorczykowa, Świat widziany poprzez słowa. Szkice z semantyki leksykalnej, Warszawa, s. 256–263.
Jan Paweł II, 2005, Pamięć i tożsamość, Kraków.
SW – Karłowicz J., Kryński A., Niedźwiedzki W., Słownik języka polskiego, t. 1–8, Warszawa 1900–1927, http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/publication?id=254 [dostęp: 8.07.2016].
Korczak J., 1992, Dziecko salonu, w: Dzieła, t. 1, Warszawa.
Kumaniecki K., 1983, Słownik łacińsko-polski według słownika Hermana Mengego i Henryka Kopii, Warszawa.
SL – Linde S.B., Słownik języka polskiego, t. 1–6, Warszawa 1807–1814, http://kpbc.umk.pl/publication/8173 [dostęp: 8.07.2016].
Markowski A., 2009, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Warszawa.
Markowski A., 2012, Wykłady z leksykologii, Warszawa.
SJPD – Słownik języka polskiego, t. 1–11, red. W. Doroszewski, Warszawa 1958–1969, http://doroszewski.pwn.pl/ [dostęp: 8.07.2016].
ESJP XVII–XVIII – Elektroniczny słownik języka polskiego XVII i XVIII wieku, Kraków 1996–, http://xvii-wiek.ijp-pan.krakow.pl/pan_klient/index.php [dostęp: 8.07.2016].
SPXVI – Słownik polszczyzny XVI wieku, t. 1–36, red. M.R. Mayenowa (później F. Pepłowski, K. Mrowcewicz), Wrocław–Warszawa–Kraków 1966–2012, http://kpbc.umk.pl/publication/17781 [dostęp: 8.07.2016].
SStp – Słownik staropolski, t. 1–11, red. S. Urbańczyk, Kraków 1953–2002, http://www.rcin.org.pl/publication/39990 [dostęp: 8.07.2016].
USJP – Uniwersalny słownik języka polskiego PWN, red. S. Dubisz, E. Sobol, wersja 2.0, Warszawa 2006.
Wojtaszek M. s., 2016, Nasza historia, Zielona Góra.
Wojtaszek M. s., w druku, Kto jest kim w domu zakonnym? O sposobach nominacji na przykładzie Zgromadzenia Sióstr Opatrzności Bożej.
Wytrwał T., 2012, Przełożony, w: Encyklopedia katolicka, red. E. Gigilewicz, t. 16, Lublin, s. 64.
SWil – Zdanowicz A. (i in.), Słownik języka polskiego, cz. 1–12, Wilno 1861, http://eswil.ijp-pan.krakow.pl/ [dostęp: 8.07.2016].
License
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Poznańskie Spotkania Językoznawcze są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Poznańskie Spotkania Językoznawcze udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 r. w Poznańskich Spotkaniach Językoznawczych pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).