Spojrzenie człowieka na Boga Ojca w Pieśniach sobie śpiewanych Konstancji Benisławskiej na podstawie leksyki określającej ojca
pdf

Słowa kluczowe

liryka oświecenia
obraz Boga
leksyka religijna

Jak cytować

Gorzelana, J. (2018). Spojrzenie człowieka na Boga Ojca w Pieśniach sobie śpiewanych Konstancji Benisławskiej na podstawie leksyki określającej ojca. Poznańskie Spotkania Językoznawcze, (35-36), 9–22. https://doi.org/10.14746/psj.2018.1

Abstrakt

Celem pracy jest przedstawienie określeń odnoszących się do Boga Ojca w wierszach religijnych Konstancji Benisławskiej. Pieśni sobie śpiewane opublikowane w oświeceniu (1776 r.) zawierają wiele struktur wskazujących na to, jak poetka wyobraża sobie Boga. Charakterystyczne połączenia wskazują na jego dobroć i potęgę: Ojciec nasz, Ojciec jedyny, Ojciec łaskawy, Ojciec wszechmogący, Ojciec przedziwny, Ojciec miły i Ojciec dobry. Obecne są też elementy antropomorficzne (ręka Ojca, twarz Ojca), a także wyrażenie związane z dogmatem trynitarnym przekonują, że Bóg Ojciec jest osobą Trójcy Świętej.

https://doi.org/10.14746/psj.2018.1
pdf

Bibliografia

Benisławska K., 1776, Pieśni sobie śpiewane, Wilno.

Biblia w przekładzie Jakuba Wujka z 1599 r., transkrypcja typu B oryginalnego tekstu z XVI w., 1999, wstępy J. Frankowski, Warszawa.

Chachulski T., 1995, „Hej gdybym stworzyć hymn zdołała nowy!”. O „Pieśniach sobie śpiewanych” Konstancji Benisławskiej, w: Motywy religijne w twórczości pisarzy polskiego oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Lublin, s. 77–92.

Gomola A., 2009, Jakim ojcem jest Bóg? Konceptualizacja Boga jako Ojca, w: Język religijny dawniej i dziś (w kontekście teologicznym i kulturowym) materiały z konferencji, Gniezno 22–24 września 2008, red. P. Bortkiewicz, S. Mikołajczak, M. Rybka, Poznań, s. 207–313.

Gorzelana J., 2006, Perswazyjność, w: tejże, Właściwości językowo-stylistyczne poezji religijnej Franciszka Karpińskiego, Zielona Góra, s. 190–218.

Gorzelana J., 2011, Funkcja zdrobnień w Pieśniach sobie śpiewanych Konstancji Benisławskiej, w: Język pisarzy. Problemy słownictwa, red. T. Korpysz, A. Kozłowska, Warszawa, s. 285–307.

Gorzelana J., 2012, Leksyka odnosząca się do anioła w „Pieśniach sobie śpiewanych” Konstancji Benisławskiej, w: Język doświadczenia religijnego, t. 4, red. G. Cyran, E. Skorupska-Raczyńska, Szczecin, s. 91–112.

KKK – Katechizm Kościoła Katolickiego, 1994, Poznań.

Pawlikowska A., Język religijny na tle stylów funkcjonalnych polszczyzny pisanej – analiza porównawcza z perspektywy statystycznej, „Rozprawy Komisji Językowej WTN” XL: 2013, s. 55–73.

Rutkowska I., 2005, „Umieram, bo nie umieram” – paradoks w wypowiedziach mistyków, w: Język religijny dawniej i dziś. Materiały z konferencji Gniezno 3–5 czerwca 2004, red. S. Mikołajczak, T. Węcławski, Poznań, s. 518–527.

SL – Linde S.B., 1807–1814, Słownik języka polskiego, t. 1–6, Warszawa.

Zaręba A., 1956, Nazwy barw w dialektach i historii języka polskiego, Wrocław.