Słowa kluczowe
namelessness
description
name
God
Jak cytować
Abstrakt
The linguistic image of God in the poetry of Zbigniew Jankowski is not homogenous. God is presented differently and it is combined with changes of the lyrical speaker’s attitude towards Absolute in different writing periods. The linguistic image of God is complex, because the poet rejects the Judeo-Christian tradition and also recalls it. God in the analyzed texts is omnipresent, unknowable and shapeless existence, then transforms into perceptible area, then God transforms into area that is natural element and at least he becomes a sea. In the all mentioned images God is Nameless. When the Creator becomes human like, a man searching for the God starts closer relationship with him. There are several individual descriptions which not only name the God, but also indirectly characterize him and his attitude towards creation. These descriptions evoke the tradition of naming of the God that takes its origin in the Bible. The evolution of the ways of naming and addressing the God in different writing periods of Zbigniew Jankowski’s poetry is an important element of the linguistic image of God and it also presents the system of the poet’s values.
Bibliografia
Bajerowa I., 1995, Szanse języka religijnego w świetle kultury masowej, w: Teologia – kultura – współczesność, red. Z. Adamek, Tarnów, s. 99–113.
Eliade M., 1999, Sacrum i profanum. O istocie religijności, przeł. R. Reszke, Warszawa.
Graf M., 2002, Bohaterowie są bezimienni. O bezimienności jako nierozpoznanym problemie onomastyki literackiej, w: Język polski. Współczesność – historia, red. W. Książek-Bryłowa i H. Duda t. 2, Lublin, s. 25–37.
Graf M., 2005, Granice deskrypcji, „Studia Językoznawcze”, t. 4, s. 105–115.
Grodziński E., 1973, Zarys ogólnej teorii imion własnych, Warszawa.
Jasińska-Wojtkowska M., 2003, Horyzonty literackiego sacrum, Lublin.
Jurkowski S., Zapis wielkiego szukania (O poezji i prozie Zbigniewa Jankowskiego), http://pisarze.pl/eseje/497-stefan-jurkowski-zapis-wielkiego-szukania.html [dostęp: 30.11.2013].
Karwala M., 1996, Metafizyka oczywistości. (O poezji ks. Jana Twardowskiego), Kraków.
Kowalewska-Dąbrowska J., 2008, Językowy obraz Boga i człowieka w poezji Jana Twardowskiego, Gdańsk.
Kucała M., 2000, Nazywanie Boga Ojca w historii polszczyzny, w: Obraz Boga Ojca w kulturze, red. M. Ołdakowska-Kuflowa i U.M. Mazurczak, Lublin, s. 55–65.
Kucała M., 1999, Nazywanie Chrystusa w historii polszczyzny, w: Tysiąc lat polskiego słownictwa religijnego, red. B. Kreja, Gdańsk, s. 205–212.
Langkammer O.H., 1989, Słownik biblijny, Katowice.
Lurker M., 1989, Słownik obrazów i symboli biblijnych, przeł. K. Romaniuk, Poznań.
Makarski W., 2005, Onimiczny kształt „Tryptyku rzymskiego” Jana Pawła II, „Język Polski” LXXXV, z. 3, s. 161–170.
Malec M., 2003, Nazwy własne a problematyka religijna, w: Słowiańska onomastyka. Encyklopedia, t. II, red. E. Rzetelska-Feleszko i A. Cieślikowa przy współudziale J. Dumy, Warszawa–Kraków, s. 482-484.
Puzynina J., 1999, Językowy obraz Boga w poezji romantycznej, w: Tysiąc lat polskiego słownictwa religijnego, red. B. Kreja, Gdańsk, s. 99–116.
Rutkiewicz M., 2006, Sacrum w onomastyce, w: Onimizacja i apelatywizacja, red. Z. Abramowicz i E. Bogdanowicz, Białystok, s. 563–579.
Rybka M., 2010, Pojmenování Boha v poezji a dramatech Karla Wojtyły na pozadí polské tradice, „Bohemica Olomucensia” 3: Linguistica, s. 33–43.
Rybka M., Sławek J., 2007, „Baranek idzie z niebnych pastwisk. Obraz Syna Człowieczego w poezji i dramatach Karola Wojtyły, w: Język religijny dawniej i dziś III, red. P. Bortkiewicz, S. Mikołajczak i M. Rybka, Poznań, s. 89–102.
Rybka M., Sławek J., 2007, „Kim jest Ten Bez-imienny, który zechciał objawić się w głosie?” Językowy obraz Boga Ojca w poezji i dramatach Karola Wojtyły, w: Poznańskie Spotkania Językoznawcze, t. XVI, red. Z. Krążyńska, Z. Zagórski, Poznań, s. 75–86.
Sarnowska-Giefing I., 2005, Nomina sacra w przestrzeni komunikacji negatywnej (na przykładzie satyr Krzysztofa Opalińskiego, Adama Naruszewicza i Ignacego Krasickiego), w: Język religijny dawniej i dziś II, red. S. Mikołajczak i T. Węcławski, Poznań, s. 358–368.
Salij J., „Rozpacz pokonana”. Modlitwy poetyckie Zbigniewa Jankowskiego [http://www.nonpossumus.pl/biblioteka/jacek_salij/rozpacz_pokonana/206.php [dostęp: 15.10.2013].
Sawicki S., 1983, Sacrum w literaturze, w: Sacrum w literaturze, red. M. Jasińska-Wojtkowska i S. Sawicki, Lublin.
Leon-Dufour X., 1994, Słownik teologii biblijnej, tłum. i oprac. K. Romaniuk, Poznań–Warszawa.
Szymańska A., 1999, Via crucis Zbigniewa Jankowskiego, w: Z. Jankowski, Powiedz Rabbi, Poznań, s. 99-104.
Zarębianka Z., 1992, Poezja wymiaru sanctum. Kamieńska, Jankowski, Twardowski, Lublin.
Zarębianka Z., 2001, Tropy sacrum w literaturze XX wieku. Od zagadnień motywicznych do perspektyw hermeneutycznych, Bydgoszcz.
Zarębianka Z., 2008, Czytanie sacrum, Kraków.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Poznańskie Spotkania Językoznawcze są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Poznańskie Spotkania Językoznawcze udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 r. w Poznańskich Spotkaniach Językoznawczych pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).