Abstrakt
The present article is meant to support the idea of the research methodological concept that underlies a diachronic approach to the study of the Polish language in the aim of providing appropriate methodological and practical tools for analyzing language change and the one that would include historical Polish language in the general study on the language. This, in turn, would create foundations for a better understanding of the linguistic phenomena occurring in more recent times. For the linguistic analyses, some sections of the archival municipal records of the city of Poznan have been selected: the inventories of Poznan’s burghers, whereas the longer passages have been excerpted from the local municipal records of the provincial court of justice, i.e., the records of civil litigation of the town’s board of aldermen. The source material, apart from being undoubtedly helpful in onomastic research, provides additionally an opportunity to learn more about the economic standing of the inhabitants, their professions and occupations and the related social standing. Thus obtained data make it possible to verify and, sometimes, reassess conclusions on thesocial stratification of the local townsfolk, the hierarchy in professions and, in addition, provide grounds for a reliable comparison of the degree and the growth rate in economic improvement between the burghers in Greater Poland and those of other towns and cities in Poland similar in size and importance. On the basis of the resulting lexical and semantic analyses one can conclude that townspeople from Greater Poland of the time were fairly well-off and enjoyed wealth in terms of having an abundance of material and worldly things. The contemporary measure of wealth was everyday consumer goods that featured household linen, table linen and clothing. Household items, such as kitchenware, tableware, bathroom accessories, goods for own use were also considered valuable. In addition, townspeople had also jewelry, real property or money, but these did not constitute any major determinant factors in determining a particular position in the hierarchy of social standing.Bibliografia
R. Pawłowska, Życie mieszczki gdańskiej na podstawie słownictwa „Inwentarza mienia domowego” Magdaleny Szumanowej z 1706 roku, w: Polszczyzna regionalna Pomorza, t. 8, Warszawa 1998.
D. Grabowska, Dziedzictwo kulturowe w regionie, Warszawa 1995.
Z. Wojciechowska, Charakterystyka wykorzystanych źródeł. Źródła rękopiśmienne z zasobu Archiwum Państwowego w Poznaniu, w: Słownik nazwisk mieszkańców Poznania XVI–XVIII wieku, t. 1, red. I. Sarnowska-Giefing, Poznań 2011.
K. Banderowicz, Zróżnicowanie gatunkowe stylu urzędowego doby średniopolskiej (na przykładzie poznańskich akt sądu wójtowskiego), w: Język – tekst – kultura, red. H. Bartwicka, Bydgoszcz 2010.
Inwentarze mieszczańskie Poznania, przygotowali do druku S. Nawrocki, J. Wisłocki, Poznań 1961.
Inwentarze mieszczańskie z wieku XVIII z ksiąg miejskich i grodzkich Poznania, przygotowali do druku J. Burszta, C. Łuczak, Poznań 1962–1965.
B. Groicki, Porządek sądów i spraw mieskich [sic!] prawa majdeburskiego [sic!] w Koronie Polskiej, Warszawa 1955.
Inwentarze mieszczańskie z wieku XVIII z ksiąg miejskich i grodzkich Poznania. Tom I z lat 1700–1758, przygotowali do druku J. Burszta, C. Łuczak, Poznań 1962.
K. Lepszy, Instrukcja wydawnicza dla źródeł historycznych od XVI do połowy XIX wieku, Warszawa 1953.
M.A. Trotz, Nowy dykcjonarz to jest Słownik polsko-niemiecko-francuski, Breslau 1832.
S.B. Linde, Słownik języka polskiego, Lwów 1854–1860.
Słownik etymologiczny języka polskiego, red. E. Sławski, Kraków 1952.
Słownik polszczyzny XVI wieku, red. M.R. Mayenowa, t. 1–35, Wrocław 1966–2011.
Słownik języka polskiego XVII i I połowy XVIII wieku, Kraków 1999– [wydanie internetowe]; Z. Gloger, Encyklopedia staropolska ilustrowana, Warszawa 1900–1903.
Podręczna Encyklopedia Powszechna podług piątego wydania Meyera opracowana i uzupełniona, red. A. Wiślicki, Warszawa 1894–1901.
K. Kubalska-Sulkiewicz, M. Bielska-Łach, A. Manteuffel-Szarota, Słownik terminologiczny sztuk pięknych, Warszawa 2007.
A. Lewińska, Słownictwo z zakresu dawnej kultury materialnej w „Inwentarzu ekonomii malborskiej” z 1745 roku, Gdańsk 2005.
A. Mączak, Sukiennictwo wielkopolskie XVI–XVII wiek, Warszawa 1955.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).