Struktura statystyczna polskiego systemu graficznego. Analiza historyczno-porównawcza

Article Sidebar

PDF
Opublikowane: sty 1, 2012
DOI: https://doi.org/10.14746/pspsj.2012.19.2.6
Słowa kluczowe:
history of the Polish language, modern standard Polish, graphic system, quantitative linguistics, comparative analysis, theory of information

Main Article Content

Marek Osiewicz
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Krzysztof Skibski
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Abstrakt

This article presents a statistical and comparative analysis of four spelling conventions that represent different stages in the development of the Polish graphic system: the graphic system of a late-medieval manuscript (hand-written text), the standard spelling convention typical for the first half of the sixteenth century, the accepted and standard modern spelling of the first half of the twentieth century and the innovative set of graphic features used in electronic media. The characteristics of the statistical parameters encompasses dispersion and entropy in the first and the second row of letters, as well as in two-element sets (dyads). The analysis proves that: 1) inasmuch as the degree of differentiation of the distribution of signs, the history of Polish spelling convention prior to the solidification of the modern standard practice (accepted standard system) manifested a self-organizing tendency that was based on a reduction of letter signs and two-element letter combinations (ligatures) with the frequency of 1; 2) innovative solutions used in the set of graphic features characteristic for electronic media do not violate the statistical proportion between letters and their dyads operative and specific for modern standard graphic system 3) in respect to theory and information, the transformations of the graphic substance (graphic system) (within the analysed chronological timeframe) depended on neither progress (evolution) nor degradation.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Numer
Tom 19 Nr 2 (2012)
Dział
Studia nad historią języka

Autorzy

Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.

Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).

Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.

Użytkownicy

Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:

  • uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
  • bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w  oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.

Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.

Inne

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).

Biogramy autorów

Marek Osiewicz, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

dr Marek Osiewicz, Zakład Historii Języka Polskiego, Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; zainteresowania naukowe: polszczyzna pierwszej połowy XVI wieku, fonetyka, fonologia i morfologia historyczna, metodologia badań historycznojęzykowych.

Krzysztof Skibski, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

dr Krzysztof Skibski, Zakład Frazeologii i Kultury Języka Polskiego, Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; zainteresowania naukowe: język współczesnych tekstów literackich, składnia poetycka, tendencje rozwojowe polszczyzny, metodologia badań językoznawczych.

Bibliografia

  1. Z. Klemensiewicz, Historia języka polskiego, Warszawa 1999.
  2. S. Jodłowski, Losy ortografii polskiej, Warszawa 1979.
  3. S. Rospond, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 1971.
  4. M. Osiewicz, Czy polskiej pisowni potrzebna jest ortografia?, „Polonistyka” 2007, nr 9.
  5. T. Lisowski, Pisownia polska. Główne fazy rozwoju (propozycja rozdziału podręcznika do nauczania treści historycznojęzykowych na studiach I stopnia), „Kwartalnik Językoznawczy” 2010, nr 3–4 (3–4), www.kwartjez.amu.edu.pl.
  6. A. Pawłowski, Metody kwantytatywne w sekwencyjnej analizie tekstu, Warszawa 2001.
  7. M. Jurkowski, Teoria informacji a lingwistyka, „Poradnik Językowy” 1965, z. 1.
  8. B. Sigurt, Struktura języka. Zagadnienia i metody językoznawstwa współczesnego, Warszawa 1975.
  9. R. Hammerl, J. Sambor, Statystyka dla językoznawców, Warszawa 1990.
  10. K. Kunysz, Elementy teorii informacji, Rzeszów 1990.
  11. M. Lubański, O pojęciu informacji, „Studia Philosophiae Christianae” 1974, t. 10.
  12. M. Lubański, Filozoficzne zagadnienia teorii informacji, Warszawa 1975.
  13. W. Nawrocki, W poszukiwaniu istoty informacji, w: Analiza pojęcia informacji, red. J.J. Jadacki, Warszawa 2003.
  14. W. Jassem, P. Łobacz, Fonotaktyczna analiza mówionego tekstu polskiego, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” 1974, t. 32.
  15. A. Augustyniak, „Modlitewnik Olbrachta Gasztołda”. Edycja tekstu (praca magisterska napisana pod kierunkiem prof. W. Wydry w IFP UAM, Poznań 2006.
  16. K. Piekarski, Miscellanea bibliograficzne, „Przegląd Biblioteczny” 1930, t. 4, z. 4.
  17. W. Semkowicz, Paleografia łacińska, Kraków 2011.
  18. M. Juda, Pismo drukowane w Polsce XV–XVIII wieku, Lublin 2001.
  19. Biblioteka zabytków polskiego piśmiennictwa średniowiecznego, Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, Kraków 2006 (edycja elektroniczna – płyta DVD).
  20. B. Rocławski, System fonostatystyczny współczesnego języka polskiego, Wrocław 1981.
  21. L. Hoffmann, R.G. Piotrowski, Beiträge zur Sprachstatistik, Leipzig 1979.
  22. W. Kuraszkiewicz, Częstotliwość wyrazów w „Panu Tadeuszu” Adama Mickiewicza i w „Wizerunku” Mikołaja Reja, w: Polski język literacki. Studia nad historią i strukturą, Warszawa 1986.