Dialektolodzy na manowcach. O wpływie niemczyzny na gwary Warmii i Mazur

Article Sidebar

PDF
Opublikowane: sty 1, 2014
DOI: https://doi.org/10.14746/pspsj.2014.21.2.6
Słowa kluczowe:
dialect of Warmia, dialect of Masuria, German lexical influences, borrowings from German, dialectological research in Warmia and Masuria

Main Article Content

Katarzyna Sobolewska
Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Abstrakt

The article contains a critical analysis of the opinions of dialectologists studying the dialects of Warmia and Masuria. In their view, firmly established since the 1960s, the influence of the German language on the regions’ dialects was insignificant and superficial. The article recalls and studies the sources used in the compilation of Słownik gwar Ostródzkiego, Warmii i Mazur, presents the linguistic material published therein. It poses a thesis that, although the language system of the studied dialect is Polish, the naming system comprising all fundamental spheres of life was shaped under a significant and versatile influence of German. Loanwords, semantic borrowings, replicas from the German language enter into numerous relationships of synonymy, hyponymy antonymy or hyperonymy with Polish words, creating complex and cohesive semantic fields within which the users of a dialect moved freely.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Sobolewska, K. (2014). Dialektolodzy na manowcach. O wpływie niemczyzny na gwary Warmii i Mazur. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza, 21(2), 93-102. https://doi.org/10.14746/pspsj.2014.21.2.6
Numer
Tom 21 Nr 2 (2014)
Dział
Studia nad polszczyzną współczesną i historyczną

Autorzy

Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.

Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).

Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.

Użytkownicy

Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:

  • uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
  • bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w  oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.

Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.

Inne

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).

Biogram autora

Katarzyna Sobolewska, Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

dr Katarzyna Sobolewska – Pracownia Gwar Ostródzkiego, Warmii i Mazur, Instytut Języka Polskiego PAN, Stowarzyszenie im. Stefana Żeromskiego w Warszawie (założycielka i członkini); zainteresowania naukowe: leksykografia, dialektologia, język Stefana Żeromskiego.

Referencje

  1. D. Barska-Antos, Słownictwo Warmii i Mazur. Odzież, „Studia Warmińsko-Mazurskie”, t. 12, Wrocław 1980.
  2. W. Cyran, Procesy językowe w przejmowaniu wyrazów obcych przez gwary, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN”, t. 21, 1975.
  3. W. Doroszewski, Prace dialektologiczne na Warmii i Mazurach, „Literatura Ludowa”, rok III, nr 3-4, Warszawa 1959.
  4. W. Doroszewski, H. Koneczna, W. Pomianowska, Gwary Warmii i Mazur, w: Konferencja Pomorska. Prace językoznawcze, red. Z. Stieber, Warszawa 1956.
  5. S. Dubisz, Elementy rodzime i obcojęzyczne w słownictwie gwar ostródzko-warmińsko-mazurskich, w: Z polskich studiów slawistycznych, seria 5, tom 1, Warszawa 1978.
  6. I. Judycka, Typy zapożyczeń niemieckich w gwarach Warmii i Mazur, „Poradnik Językowy” 1954, z. 8.
  7. H. Perzowa, Wyrazy pochodzenia niemieckiego w Słowniku Gwar Ostródzkiego, Warmii i Mazur (SGOWM). Adaptacja fleksyjna i słowotwórcza, w: Obraz językowy słowiańskiego Pomorza i Łużyc. Pogranicza i kontakty językowe, red. J. Zieniukowa, Warszawa 1997.
  8. J. Siatkowski, Interferencje językowe na Warmii i Mazurach, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej”, 21/1983.
  9. J. Siatkowski, Słownictwo Warmii i Mazur. Budownictwo i obróbka drewna, „Studia Warmińsko-Mazurskie”, t. 1, Wrocław 1958.
  10. J. Siatkowski, Wpływy poszczególnych dialektów niemieckich na język polski, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej”, 7/1967.
  11. Słownik gwar Ostródzkiego, Warmii i Mazur, t. 1-5, Wrocław – Warszawa – Kraków 1987-2006.