Słowa kluczowe
collective nouns
children’s conceptualization of the world
functions of names in literary communication
Jak cytować
Abstrakt
The subject of the article is a selection of personal names excerpted from „Humorki” ( Little Humours ) – a cycle of short stories by Agnieszka Zimnowodzka, which constitute, in the author’s opinion, an important component of a literary communication that reproduces children’s conceptualization of the world. Their specificity, mechanisms of creation and motives for selection were determined by: the addressee’s age, the author’s creative intention, the applied genre and stylistic convention, the functions attributed to namesand subordinated to text pragmatics. The collected set of names was interpreted in the motivational-communicative platform as text and as semiotic and semantic structures. An analysis of the collected anthroponyms revealed a few creative tendencies typical of the writer’s creative workshop. By creating proper names with appellative bases pointing to the characters’ qualities, she follows children’s conceptualization of the world based on trying to experiment with the language. Therefore, the names have a form of naming neologisms derived by means of word building. In the acts of creating proper names, the author applies some particular naming models, within which the names created in series can be indicated. The writer brings together personal names and other onymic categories which complete their meanings and maximise the power of the message, making use of both verbal and situational humour.
Bibliografia
Bał. – Zimnowodzka Agnieszka ( 2016 ), Bałaganiaki, Łódź.
Dąs. – Zimnowodzka Agnieszka ( 2016 ), Dąsacze, Łódź.
Kła. – Zimnowodzka Agnieszka ( 2016 ), Kłamczusiaki, Łódź.
Len. – Zimnowodzka Agnieszka ( 2016 ), Leniwczaki, Łódź.
Prze. – Zimnowodzka Agnieszka ( 2016 ), Przechwalaki, Łódź.
Pyt. – Zimnowodzka Agnieszka ( 2016 ), Pytajnisie, Łódź.
Smi. – Zimnowodzka Agnieszka ( 2016 ), Śmiechołki, Łódź.
Wst. – Zimnowodzka Agnieszka ( 2016 ), Wstydziołki, Łódź.
Wsc. – Zimnowodzka Agnieszka ( 2016 ), Wścibionki, Łódź.
Zdzi. – Zimnowodzka Agnieszka ( 2016 ), Zdziwionki, Łódź.
SJPDun – Dunaj Bogusław, red. ( 1996 ), Słownik współczesnego języka polskiego, Warszawa.
WSJP PAN – Piotr Żmigrodzki, red., Wielki słownik języka polskiego PAN, Kraków, on-line: http://www.wsjp.pl [ dostęp: 3 sierpnia 2021 ].
WSWO – Latusek Arkadiusz, red. ( 2009 ), Wielki słownik wyrazów obcych, Kraków.
SJP PWN – Drabik Lidia, Kubiak-Sokół Aleksandra, Sobol Elżbieta, red. ( 2010 ), Słownik języka polskiego PWN, Warszawa.
Anusiewicz Janusz ( 1999 ), Problematyka językowego obrazu świata w poglądach niektórych językoznawców i filozofów niemieckich XX wieku, w: Językowy obraz świata, wyd. 2, red. Jerzy Bartmiński, Lublin, s. 261–289.
Biolik Maria ( 2012 ), Derywacja słowotwórcza w antroponimiach przezwiskowych socjolektu młodzieżowego, „Onomastica”, nr 56, s. 149–167.
Borowiec Helena ( 2014 ), Dziecięce rozumienie świata ( studium lingwistyczne ), Lublin.
Cieślikowa Aleksandra ( 1993 ), Nazwy własne w różnych gatunkach tekstów literackich, w: Onomastyka literacka, red. Maria Biolik, Olsztyn, s. 33–39.
Cieślikowa Aleksandra ( 2001 ), Nazwa w tekście a tekst w nazwie, w: Semantyka tekstu artystycznego, red. Anna Pajdzińska, Ryszard Tokarski, Lublin, s. 99–108.
Gąsiorek Krystyna ( 2013 ), Konceptualizacja świata w neologizmach dziecięcych, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia”, nr 140, s. 30–43.
Górecka-Mostowicz Barbara ( 2005 ), Co dzieci wiedzą o emocjach, Kraków.
Grzelakowa Eliza ( 2010 ), Nazwa własna jako element językowego obrazu świata,
w: Miasto w perspektywie onomastyki i historii, red. Irena Sarnowska-Giefing, Magdalena Graf, Poznań, s. 461–472.
Jadacka Hanna ( 2009 ), Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, Warszawa.
Jakus-Borkowa Ewa ( 1987 ), Nazewnictwo polskie, Opole.
Kofta Mirosław ( 1979 ), Samokontrola a emocje, Warszawa.
Kosyl Czesław ( 1983 ), Forma i funkcja nazw własnych, Lublin.
Kudra Barbara ( 2001 ), Kreatywność leksykalna w dyskursie politycznym polskiej prasy lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych, Łódź.
Łuc Izabela ( 2019 ), Wartości edukacyjne w literaturze dziecięcej Agnieszki Zimnowodzkiej. Rekonesans badawczy, „Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego”, t. 28, s. 67–87. DOI: https://doi.org/10.31261/TPDJP.2019.28.05.
Mycawka Mirosława ( 2001 ), Produktywne formanty słowotwórcze we współczesnej polszczyźnie ( wybrane zagadnienia ), w: Współczesna leksyka, cz. 2, red. Kazimierz Michalewski, Łódź, s. 16–23.
Nagórko Alicja ( 2007 ), Zarys gramatyki polskiej, wyd. 7, Warszawa.
Nowakowska-Kempna Iwona ( 1978 ), Pozycja nazw własnych w przekładzie dzieła literackiego, „Język Artystyczny”, t. 1, s. 97–115.
Obuchowski Kazimierz ( 1970 ), Kody orientacji i struktura procesów emocjonalnych, Warszawa.
Okopień-Sławińska Aleksandra ( 1998 ), Humor, w: Słownik terminów literackich, wyd. 2,
red. Janusz Sławiński, Michał Głowiński, Teresa Kostkiewiczowa, Aleksandra Okopień-Sławińska, Wrocław, s. 187.
Rutkiewicz-Hanczewska Małgorzata ( 2013 ), Genologia onimiczna. Nazwa własna w płaszczyźnie motywacyjno-komunikatywnej, Poznań 2013.
Sikorska Lucyna ( 2018 ), Innowacje językowe w mowie dzieci przedszkolnych, „Scientific Bulletin of Chełm – Section of Pedagogy”, nr 1, s. 100–112.
Sokólska Urszula ( 2010 ), Neologizm jako element stylotwórczy, w: Odmiany stylowe polszczyzny dawniej i dziś, red. Urszula Sokólska, Białystok, s. 309–326.
Synowiec Helena ( 2004 ), Uczeń wśród słów, związków frazeologicznych i regionalnych odmian polszczyzny, w: Dziecko w świecie języka, red. Danuta Bula, Danuta Krzyżyk, Bernadetta Niesporek-Szamburska, Helena Synowiec, Kraków, s. 133–201.
Tokarski Ryszard ( 2001 ), Słownictwo jako interpretacja świata, w: Współczesny język polski, red. Jerzy Bartmiński, Lublin, s. 343–370.
Zagrodnikowa Alicja ( 1982 ), Nowe wyrazy i wyrażenia w prasie, Kraków.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).