Keywords
scholar
linguistic image of the world
aspect
point of view
How to Cite
Number of views: 200
Number of downloads: 131
Abstract
The aim of the article is to present the linguistic image of Polish scholars and research- ers whose profiles, biographies and obituaries were published in the Warsaw weekly newspaper Wędrowiec (Traveller) in the second half of the nineteenth century. Ana- lysing the collected texts, the author distinguished a set of seven aspects which were taken into account by the journalists of Wędrowiec to present the profiles of the schol- ars. Those aspects are the following: the subject of research, scientific achievements, journalistic and publishing activities, didactic and educational activities, science-pro- moting activities, organisational activities, awards and distinctions. They were deter- mined by the points of view adopted by the authors of the texts. There are three domi- nant points of view: the one of an expert, a Pole and a positivist. These points of view coexist and complement each other. The expert and specialist informed the reader in detail about the scientific career and achievements of the scholars. The Polish publi- cist expressed his joy at the international success of his countrymen. He observed their research and scientific achievements with attention; especially those that influenced the development of fields important for the country. The positivist and journalist noticed and emphasised the utilitarian dimension of the scientific and research activities of the scholars.
References
Wszystkie teksty źródłowe pochodzą z Biblioteki Cyfrowej Uniwersytetu Łódzkiego: https://tinyurl.com/3j6wsybu [dostęp: 26 kwietnia 2022].
[A.C.] (1895), Doktór Władysław Matlakowski. (Wspomnienie pośmiertne), „Wędro- wiec”, nr 27, s. 529.
[B.F.] (1890), Antoni Waga, „Wędrowiec”, nr 48, s. 304‒305.
[B.F.] (1890), Maksymilian Nowicki „Wędrowiec”, nr 46, s. 287. [b.p.] (1879), Dr. Izydor Kopernicki, „Wędrowiec”, nr 133, s. 10‒11. [b.p.] (1881), Piotr Sławiński, „Wędrowiec”, nr 236, s. 10‒11.
[b.p.] (1884), Dr. Edward Klink. Ur. r. 1850 † 1884, „Wędrowiec”, nr 4, s. 517‒518.
[b.p.] (1892), Aleksander Chodźko, „Wędrowiec”, nr 2, s. 21.
[L. Demb. …] (1878), Podróżnicy syberyjscy, „Wędrowiec”, nr 78, s. 405‒406.
[L. Demb. …] (1878), Podróżnicy syberyjscy. (Dokończenie), „Wędrowiec”, nr 79, s. 1‒2. [L.V.Z.] (1890), Oskar Kolberg, „Wędrowiec”, nr 23, s. 1.
[P.] (1884), Profesor Wiktor Szokalski, „Wędrowiec”, nr 24, s. 277‒278. [S.S.] (1883), D-r Benedykt Dybowski, „Wędrowiec”, nr 32, s. 498.
Grąbczewski Adam (1882), Antoni Lewicki, „Wędrowiec”, nr 38, s. 177‒178. Michalski Henryk (1895), Doktór Ksawery Gałęzowski, „Wędrowiec”, nr 27, s. 523.
Prokesch Władysław ( 1895 ), Ś. p. Dr. Ludwik Teichman, „Wędrowiec”, nr 49, s. 975.
Sulimierski Filip [F.S.] (1877), Szymon Syrski, „Wędrowiec”, nr 1, s. 1‒3.
Sulimierski Filip [F.S.] (1878), Bronisław Radziszewski, „Wędrowiec”, nr 93, s. 226.
Sulimierski Filip [F.S.] (1884), Dr. Benedykt Dybowski i wystawa jego zbiorów, „Wędro- wiec”, nr 7, s. 79‒80.
Sulimierski Filip [F.S.] (1884), Dr. Benedykt Dybowski i wystawa jego zbiorów. (Dokoń- czenie), „Wędrowiec”, nr 8, s. 86.
Ślosarski Antoni (1878), Jerzy Aleksandrowicz, „Wędrowiec”, nr 101, s. 353‒354. Wolski W.[?] (1888), Dr Jan Jędrzejewicz, „Wędrowiec”, nr 1, s. 8.
SJPDor — Witold Doroszewski, red., Słownik języka polskiego, t. 1–11, edycja interne- towa, https://doroszewski.pwn.pl [dostęp: 8 września 2021].
SW — Jan Karłowicz, Adam A. Kryński, Władysław Niedźwiedzki, red. (1900–1927), Słownik języka polskiego, t. 1–8, Warszawa.
Bartmiński Jerzy (1999), Punkt widzenia, perspektywa, językowy obraz świata, w: tenże, Językowy obraz świata, Lublin, s. 103-120.
Bogucka Maria (2005), Gorsza płeć. Kobieta w dziejach Europy od antyku po wiek XXI, Warszawa.
Brzozowski Stanisław (1987), Warunki rozwoju nauki polskiej w kraju 1860-1918, w: Życie naukowe w Polsce w drugiej połowie XIX i w XX wieku. Organizacje i instytucje, red. Bohdan Jaczewski, Wrocław, s. 13-105.
Jaczewski Bohdan, red. (1987), Życie naukowe w Polsce w drugiej połowie XIX i w XX wieku. Organizacje i instytucje, Wrocław.
Kamisińska Dorota (2010), Warszawski tygodnik "Wędrowiec" w latach 1863-1883 (część 1), "Toruńskie Studia Bibliologiczne", nr 2, s. 101-124 https://doi.org/10.12775/TSB.2010.022
Kamisińska Dorota (2011), Warszawski tygodnik "Wędrowiec" w latach 1863-1883 (część 2), "Toruńskie Studia Bibliologiczne", nr 1, s. 65-86. https://doi.org/10.12775/TSB.2011.004
Karaś Halina (2012), O potrzebie badań nad życiem naukowym przełomu XIX i XX wieku. Jan Karłowicz (1836-1903) jako animator ówczesnego "ruchu umysłowego", "Poradnik Językowy", z. 5, s. 5-20.
Kmiecik Zenon (1984), Oblicze społeczno-kulturalne tygodnika "Wędrowiec" (1886-1905), "Kwartalnik Historii Prasy Polskiej", nr 4, s. 43-56.
Osterhammel Jürgen (2013), Historia XIX wieku. Przeobrażenie świata. Nauka, kultura i religia, red. nauk. i posłowie Witold Molik, przeł. Izabela Drozdowska-Broering i in., Poznań.
Pietrzak Magdalena (2011), Troska o język polski w publicystyce pozytywistycznej, w: Naród, religia, język. Materiały z konferencji, 17-19 maja 2010 r., red. Anetta Ceglińska-Gajda, Łódź, s. 293-304.
Pietrzak Magdalena (2021a), Odnajdywanie śladów przeszłości gatunków praso- wych. Uwagi historyka języka, "Język Polski", z. 2, s. 100-111. DOI: https://doi. org/10.31286/JP.101.2.8.
Pietrzak Magdalena (2021b), Zaczątki sylwetki w prasie. Uwagi historyka języka, w: Język polski - między tradycją a współczesnością. Księga jubileuszowa z okazji stulecia Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego, red. Ewa Horyń i in., Kraków, s. 505-514.
Rederowa Danuta (1987 ), Badania naukowe za granicą w czasach zaborów, w: Życie naukowe w Polsce w drugiej połowie XIX i w XX wieku. Organizacji instytucje, red. Bohdan Jaczewski, Wrocław, s. 182-205. https://doi.org/10.24917/9788380846258.40
Wojtak Maria (2004), Gatunki prasowe, Lublin.
Wojtak Maria (2019), Gdy przyjaciel odchodzi… Sylwetka-wspomnienie. Studium przy- padku, "Stylistyka", t. 28, s. 131-142. DOI: https://doi.org/10.25167/Stylistyka28.2019.9
License
Authors
The Author declares that they are entitled to personal and property (material) copyrights to their work published in “Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza”, and that these rights are not limited by the terms of Author’s agreement. The Author warrants the originality, authorship, and sole ownership of all rights to the Work, and affirms that they have the right to grant all kinds of licenses hereinabove without infringing on the intellectual property rights of any third party, including personal rights.
The Author(s) retains copyright to their article and the right to freely dispose of the work, granting Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free licence under the Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) Creative Commons licence to use the Work without territorial restrictions for an indefinite period in the fields of use designated in the Author’s agreement.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” since 2016 under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2016.
Other
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to the journal as a whole (including its layout, graphic design, title, cover design, logo and more).