Słowa kluczowe
semantics
pytać [to ask]
media language
pragmatic description
Jak cytować
Abstrakt
The verb pytać [to ask] is one of the basic verba dicendi, thus its meaning seems obvious and its lexicographical descriptions exhaustive. At the same time, contemporary uses of this lexeme in the media suggest the presence of additional components, not yet taken into account in the studies of this verb. The author will therefore analyse selected quotations from informative Internet portals and TV dailies in order to then attempt to answer the question posed in the title. The description will take into account the pragmatic elements of the utterance: its context, information about the sender and the assumed recipient, as well as the entire communication situation; the conclusions will, in turn, be confronted with descriptions of the verb pytać [to ask] present in the linguistic literature.
Bibliografia
B – Fraser Małgorzata (2021), Budżet 2020 w Sejmie. Marian Banaś pyta rząd o 224 mld zł, https://tinyurl.com/yt7n3hbv [dostęp: 22 lutego 2022].
DGP – Kryszkiewicz Małgorzata, Cydzik Szymon (2021), Izba Dyscyplinarna SN pyta, czy może procedować, https://tinyurl.com/5x5r9yz9 [dostęp: 22 lutego 2022].
F – Fakty (TVN), program TV: 1, 8, 15, 22 i 29 września 2019 roku; 6 października 2019 roku.
L – Komisja europejska pyta, czy przewoźnicy chcą dłuższych i cięższych zestawów (2022), https://tinyurl.com/39z526bh [dostęp: 22 lutego 2022].
NGO – Sadło Katarzyna (2016), SCWO: Organizacja pyta o... to, czy pracownicy stowarzyszenia mogą utworzyć związek zawodowy?, https://tinyurl.com/yeyvpyyw [dostęp: 22 lutego 2022].
P – Sobczak Krzysztof (2022), RPO pyta rząd o przyszłość mieszkańców strefy granicznej z Białorusią, https://tinyurl.com/4vfjfzyr [dostęp: 22 lutego 2022].
PM – KE pyta firmy o ewentualne problemy w łańcuchach dostaw w związku z wojną na Ukrainie [ANKIETA] (2022), https://tinyurl.com/3bjwu8km [dostęp: 22 lutego 2022].
RPO – Czy przy szczepieniach nauczycieli nie jest naruszana prywatność? Rzecznik pyta prezesa UODO (2021), https://tinyurl.com/4snp4ntn [dostęp: 22 lutego 2022].
RR – Pyta nie na śniadanie, https://tinyurl.com/36mjfv9r [dostęp: 22 lutego 2022].
T – Lurka Krystian (2022), RPO pyta o zgony na COVID-19, https://tinyurl.com/39tdn67c [dostęp: 22 lutego 2022].
W – Wiadomości (TVP), program TV: 1, 8, 15, 22 i 29 września 2019 roku; 6 października 2019 roku.
ISJP – Bańko Mirosław, red. (2000), Inny słownik języka polskiego, t. 1–2, Warszawa.
USJP – Dubisz Stanisław, red. (2003), Uniwersalny słownik języka polskiego, Warszawa, t. 1–4. Wersja online: https://usjp.pwn.pl [dostęp: 12 listopada 2021].
SJPDun – Dunaj Bogusław, red. (1996), Słownik współczesnego języka polskiego, Warszawa.
WSJPDP – Dereń Ewa, Polański Edward, red. (2012), Wielki słownik języka polskiego, Kraków.
WSJP PAN – Żmigrodzki Piotr, red., Wielki słownik języka polskiego PAN, Kraków, http://www.wsjp.pl [dostęp: 12 listopada 2021].
Chojak Jolanta (1985), Metakomunikacyjna funkcja czasowników pytać – odpowiadać (sprašivať – otvečať), w: Badania nad czasownikiem w językach słowiańskich, red. Albert Bartoszewicz, Elena Vasilevna Petruhina, Warszawa, s. 269–275.
Chojak Jolanta (2006), Semantyka i składnia czasowników oznaczających reakcje słowne, Warszawa.
Danielewiczowa Magdalena (1995), O znaczeniu zdań pytajnych w języku polskim. Charakterystyka struktury tematyczno-rematycznej wypowiedzeń interrogatywnych, Warszawa.
Greń Zbigniew (1994), Semantyka i składnia czasowników oznaczających akty mowy w języku polskim i czeskim, Warszawa.
Kleszczowa Krystyna (1989), Verba dicendi w historii języka polskiego. Zmiany znaczeń, Katowice.
Kozarzewska Emilia (1988), Czasowniki mówienia we współczesnym języku polskim. Studium semantyczno-składniowe, Warszawa.
Kurdupski Michał (2020), „Fakty” liderem oglądalności w 2019 roku, „Wiadomości” z największym wzrostem, https://tinyurl.com/2p92t33f [dostęp: 22 lutego 2022].
Searle John (1970), Speech Acts. An Essay in the Philosophy of Language, Cambridge. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9781139173438
Stępień Marzena (2009), Mówienie i prawda. O czasownikowych wykładnikach wiedzy niezweryfikowanej przez mówiącego, Warszawa.
Wierzbicka Anna (1987), English Speech Act Verbs. A Semantic Dictionary, Sydney.
Wójcicka Alicja (2014), Czasowniki mówienia wskazujące na zaangażowanie odbiorcy w interpretację komunikatu [niepublikowana praca doktorska], Warszawa.
Zaucha Joanna, red. (2019), Znaczenie wybranych czasowników mówienia w opisie słownikowym. Diagnoza i perspektywy, Warszawa.
Zdunkiewicz Dorota (1993), Akty mowy, w: Współczesny język polski, red. Jerzy Bartmiński, Wrocław, s. 259–270.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Małgorzata Ciunovič
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).