Słowa kluczowe
word formation
derivational neologisms
productive affixes
Language Observatory of University of Warsaw
Jak cytować
Abstrakt
This article constitutes the first part of paper cycle devoted to 1,117 Polish derivational neologisms in Obserwatorium Językowe Uniwersytetu Warszawskiego (Language Observatory of University of Warsaw). Its aim is to present and analyze 572 new substantival derivatives in the Polish language. The author divides them into groups of derivational neologisms created by the use of the same formative technique and affix. He states that 529 of them were formed by the use of 37 suffixes, 19 – with 8 prefixes, 16 – by the change of paradigm and 8 – by adding prefix and suffix simultaneously. The study concludes that the biggest class of described new substantival derivatives in contemporary Polish language consists of suffixal structures. As for morphemes used to create them, suffixes -ka, -(ów)ka and -(ow’)ec turned out to be the most productive.
Bibliografia
Kłosińska Katarzyna i in., red. (2022), Obserwatorium Językowe Uniwersytetu Warszawskiego. Najnowsze słownictwo polskie, https://nowewyrazy.uw.edu.pl [dostęp: 30 czerwca 2022].
Chruścińska Krystyna (1975), Rzeczownikowe neologizmy słowotwórcze w języku prasy (derywaty proste), „Poradnik Językowy”, nr 10, s. 560–567.
Chruścińska Krystyna (1976), Nowe wyrazy złożone w języku polskiej prasy. Część I, „Poradnik Językowy”, nr 10, s. 438–445.
Chruścińska Krystyna (1977), Nowe wyrazy złożone w języku polskiej prasy. Część II, „Poradnik Językowy”, nr 1, s. 19–27.
Dyszak Andrzej (2014), Neologizmy słowotwórcze w internetowym słowniku „Vasisdas”, w: Słowotwórstwo dawne i współczesne. Materiały szóstej konferencji językoznawczej poświęconej pamięci profesora Bogusława Krei, red. Ewa Rogowska-Cybulska, Ewa Badyda, Gdańsk, Wokół Słów i Znaczeń, t. 6, s. 50–72.
Jadacka Hanna (2001), System słowotwórczy polszczyzny (1945–2000), Warszawa.
Jadacka Hanna (2005), Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, Warszawa.
Grzegorczykowa Renata, Laskowski Roman, Wróbel Henryk, red. (1998), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, Warszawa.
Kudra Barbara (2013), Słowotwórstwo w ostatnim siedemdziesięcioleciu, w: 70 lat współczesnej polszczyzny. Zjawiska – procesy – tendencje. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Janowi Mazurowi, red. Anna Dunin-Dudkowska, Agata Małyska, Lublin, s. 231–238.
Mycawka Mirosława (2001), Produktywne formanty słowotwórcze we współczesnej polszczyźnie (wybrane zagadnienia), w: Współczesna leksyka, cz. 2, red. Kazimierz Michalewski, Łódź, s. 16–23.
Ochmann Donata (2004), Nowe wyrazy złożone o podstawie zdezintegrowanej, Kraków.
Ochmann Donata (2013), Słowotwórstwo najmłodszej polszczyzny, w: Słowotwórstwo w różnych odmianach języka. Materiały piątej konferencji językoznawczej poświęconej pamięci profesora Bogusława Krei, red. Ewa Badyda, Jolanta Maćkiewicz, Ewa Rogowska-Cybulska, Gdańsk, Wokół Słów i Znaczeń, t. 5, s. 153–164.
Satkiewicz Halina (1969), Produktywne typy słowotwórcze współczesnego języka ogólnopolskiego, Warszawa.
Satkiewicz Halina (1976), O niektórych innowacjach słowotwórczych w polszczyźnie XX wieku, w: Z problemów współczesnych języków i literatur słowiańskich. Materiały z Konferencji Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Karola dla uczczenia trzydziestolecia PRL i trzydziestej rocznicy wyzwolenia Czechosłowacji, red. Józef Magnuszewski i in., Warszawa, s. 111–121.
Satkiewicz Halina (1981), Innowacje słowotwórcze w powojennym trzydziestoleciu, w: Współczesna polszczyzna. Wybór zagadnień, red. Halina Kurkowska, Warszawa, s. 130–155.
Sękowska Elżbieta (2012), Neologizmy słowotwórcze we współczesnej polszczyźnie (wybrane tendencje), „Eslavística Complutense”, nr 12, s. 97–103. DOI: https://doi.org/10.5209/rev_ESLC.2012.v12.38728
Tambor Jolanta (2014), Nowe formacje w polszczyźnie na przełomie stuleci. Przemiany w polskim słowotwórstwie, w: Język polski – 25 lat po Przełomie / Die polnische Sprache – 25 Jahre nach der Wende, red. Dennis Scheller-Boltz, Hildesheim, s. 117–134.
Waszakowa Krystyna (1993), Słowotwórstwo współczesnego języka polskiego. Rzeczowniki z formantami paradygmatycznymi, Warszawa.
Waszakowa Krystyna (1994), Tendencje rozwojowe w słowotwórstwie polszczyzny końca XX wieku, w: Przemiany współczesnej polszczyzny. Materiały konferencji naukowej, Opole 20–22.09.1993 r., red. Stanisław Gajda, Zbigniew Adamiszyn, Opole, s. 53–60.
Waszakowa Krystyna (2001), System słowotwórczy, w: Najnowsze dzieje języków słowiańskich. Język polski, red. Stanisław Gajda, Opole, s. 88–107.
Waszakowa Krystyna (2005), Przejawy internacjonalizacji w słowotwórstwie współczesnej polszczyzny, Warszawa.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Mateusz Rybarski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).