Słowa kluczowe
personal names
children’s literature
onymic strategy
toponyms
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 86
Liczba pobrań: 69
Abstrakt
The subject of the analysis presented in the article were personal names and toponyms derived from 42 stories by Roger Hargreaves addressed to children aged 4–6. The description of proper names in the British writer’s works is based on the
assumption that the translator fully understood and faithfully reflected the author’s intentions, taking into account the functionality of the cycle of stories and the age of the recipient, and that his goal was to faithfully translate the senses contained in the semantics/sound of the created onyms. The study aimed to capture the mechanisms of creating proper names and the ways of introducing onyms into the text. The article also describes an onymic strategy consisting of a syntactic and semantic juxtaposition of anthroponyms with toponyms which serves to complete the characterisation of the heroes and the construction of the literary world. The names extracted from Hargreaves’s works were considered in terms of their textual and semiotic structures, in both the motivational and pragmatic dimensions. A semanticpragmatic analysis of the names showed that the onyms invented by the author/translator were created as series. Within the creative models used by him, the following stand out due to their frequency: names derived using suffixes, names created with the use of an appellative used specifically for naming people – pan [mister], formations composed with the lexeme mały [small] and items created by means of onymisation.
Bibliografia
Biolik Maria (2012), Derywacja słowotwórcza w antroponimach przezwiskowych socjolektu młodzieżowego, „Onomastica”, t. 56, s. 149–167.
Cieślikowa Aleksandra (1993), Nazwy własne w różnych gatunkach tekstów literackich, w: Onomastyka literacka, red. Maria Biolik, Olsztyn, s. 33–39.
Cieślikowa Aleksandra (2001), Nazwa w tekście a tekst w nazwie, w: Semantyka tekstu artystycznego, red. Anna Pajdzińska, Ryszard Tokarski, Lublin, s. 99–108.
Dawidziak-Kładoczna Małgorzata (2015), Mechanizmy kreacji onimów w literaturze dla dzieci (na przykładzie wybranych utworów), „Onomastica”, t. 59, s. 341–354. DOI: https://doi.org/10.17651/ONOMAST.59.21
Dziuban Anna (2009), Nazwy własne w przekładach literatury dziecięcej na przykładzie „Opowieści z Narnii” Clive’a Staplesa Levisa, „Prace Językoznawcze”, nr 1, s. 31–52.
Gałkowski Artur (2018), Onomastyka translatoryczna a translatoryka onomastyczna, w: Onomastyka – neohumanistyka – nauki społeczne, red. Urszula Bijak, Halszka Górny, Małgorzata Magda-Czekaj, Kraków, s. 129–138. DOI: https://doi.org/10.17651/ONOMAST2018.10
Grabias Stanisław (1981), O ekspresywności w języku, Lublin.
Graf Magdalena (2003), Czas, przestrzeń i nazwy. Nowe ujęcie problemu funkcji lokalizacyjnej nazewnictwa literackiego, „Onomastica”, t. 48, s. 63–73.
Graf Magdalena (2011), Współczesne badania onomastycznoliterackie – problemy i perspektywy, w: Studia onomastyczne i dialektologiczne, red. Alicja Pihan-Kijasowa, Irena Sarnowska-Giefing, Poznań 2011, s. 61–81.
Graf Magdalena (2015a), Literackie nie-nazywanie. Onomastykon polskiej prozy współczesnej, Poznań 2015.
Graf Magdalena (2015b), Onimiczna polifoniczność współczesnego tekstu literackiego – nowe spojrzenie na funkcję intertekstualną, w: Funkcje nazw własnych w kulturze i komunikacji, red. Irena Sarnowska-Giefing, Mieczysław Balowski, Magdalena Graf, Poznań, s. 195–209.
Grzegorczykowa Renata (1979), Zarys słowotwórstwa polskiego, Warszawa 1979.
Hejwowski Krzysztof (2015), Iluzja przekładu, Katowice.
Jędrzejko Ewa (1997), Strategie tekstotwórcze a gry językowe w literackich nazwach własnych, w: Gry w języku, literaturze i kulturze, red. Ewa Jędrzejko, Urszula Żydek-Bednarczuk, Katowice, s. 65–76.
Kosyl Czesław (1978), Metaforyczne użycie nazw własnych, w: Z zagadnień współczesnego języka polskiego, red. Mieczysław Szymczak, Wrocław, s. 133–143.
Kosyl Czeslaw (1983), Forma i funkcja nazw własnych, Lublin.
Kudra Barbara (2001), Kreatywność leksykalna w dyskursie politycznym polskiej prasy lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych, Łódź.
Lewicki Roman (2017), Zagadnienia lingwistyki przekładu, Lublin.
Nowak Marta (2017), Tłumacz jako autor tytułów filmów i seriali, „Białostockie Archiwum Językowe”, nr 17, s. 151–161.
Perek Marzena (1997), Literacki przekład nazw własnych, „Onomastica”, t. 42, s. 215–237.
Rymut Kazimierz (1993), Onomastyka literacka a inne dziedziny badań nazewniczych, w: Onomastyka literacka, red. Maria Biolik, Olsztyn, s. 15–19.
Rzetelska-Feleszko Ewa (1993), Perspektywy badawcze onomastyki literackiej, w: Onomastyka literacka, red. Maria Biolik, Olsztyn, s. 21–26.
Saganiak Agnieszka (2016), Nazwy własne (antroponimy) w polskich przekładach powiastki filozoficznej Voltaire’a „Candide ou l’optimisme”, „Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura”, nr 2, s. 61–75. DOI: https://doi.org/10.18276/me.2016.2-05
Seweryn Agnieszka (2021), Lis, a może lisica? O przekładzie osobowych nazw własnych w „Małym Księciu” Antoine’a de Saint-Exupéry’ego, „Tertium”, nr 2, s. 111–138. DOI: https://doi.org/10.7592/Tertium.2021.6.2.201
Siwiec Adam (2018), Nazwy własne od (literackiej) kuchni. Onomastyczne aspekty pisarstwa Marka Słyka na przykładzie powieści „W barszczu przygód”, „Onomastica”, t. 62, s. 33–55. DOI: https://doi.org/10.17651/ONOMAST.62.2
Szczęsny Anna (2011), Embarras de choix – nazwy własne jako odwieczny problem w dydaktyce tłumaczenia pisemnego. Między normą a uzusem (na przykładzie tekstów polskich i rosyjskich), „Rocznik Przekładoznawczy. Studia nad teorią, praktyką i dydaktyką przekładu”, nr 6, s. 193–210. DOI: https://doi.org/10.12775/RP.2011.014
Szczęsny Anna (2017), Tradycja, tłumaczenie czy transkrypcja? O mikrotoponimach i antroponimach z perspektywy dydaktyki tłumaczenia, „Komunikacja Specjalistyczna”, nr 13, s. 61–78.
Szczęsny Anna (2021), Nazwy własne w przestrzeni miejskiej jako problem przekładowy. Spojrzenie tłumacza praktyka i dydaktyka tłumacza, „Rocznik Przekładoznawczy”, nr 16, s. 303–339. DOI: https://doi.org/10.12775/RP.2021.014
Szmydtowa Zofia (1955), Czynniki rodzime i obce w przekładzie literackim, w: O sztuce tłumaczenia, red. Michał Rusinek, Wrocław, s. 111–126.
Tabakowska Elżbieta (1999), O przekładzie na przykładzie. Rozprawa tłumacza z „Europą” Normana Daviesa, Kraków.
Venuti Laurence (1995), Translator’s Invisibility. A History of Translation, Londyn.
Wolnicz-Pawłowska Ewa (2014), Nazwy własne w przekładzie. Zarys problematyki, „Poznańskie Spotkania Językoznawcze”, nr 27, s. 201–214. DOI: https://doi.org/10.14746/psj.2014.XXVII.17
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Izabela Łuc
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).