Abstrakt
The article addresses the issue of commemorative street names as carriers of memory and signs of national identity. The overall collection of Polish streets, gathered in the TERYT database of the Central Statistical Office, is taken into consideration. The specificity of commemorative names and the essence of commemoration as a social phenomenon are discussed. The article presents a list of the 100 most common street namesakes in Poland, along with their most general characteristics (typology of namesakes) linked to numerical data. The final section sketchily outlines the research potential based on such a database, focused on unveiling significant
aspects of Polish culture and value patterns.
Bibliografia
Assmann Jan (2008), Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, trans. Anna Kryczyńska-Pham, Warszawa.
Azaryahu Maoz (1996), The Power of Commemorative Street Names, “Environment and Planning D. Society and Space”, no. 3, p. 311–330. DOI: https://doi.org/10.1068/d140311
Bachmann-Medick Doris (2012), Cultural turns. Nowe kierunki w naukach o kulturze, trans. Krystyna Krzemieniowa, Warszawa.
Bieńkowska Aleksandra, Umińska-Tytoń Elżbieta (2012), Nazewnictwo miejskie Łodzi, Łódź.
Chlebda Wojciech (2012), Pamięć ujęzykowiona, in: Pamięć jako kategoria rzeczywistości kulturowej, ed. Jan Adamowski, Marta Wójcicka, Lublin, p. 109–119.
Cieślikowa Aleksandra (2010), Historia, tradycja i współczesność obecne dzięki antroponimom w nazwach ulic Krakowa, in: Miasto w perspektywie onomastyki i historii, ed. Irena Sarnowska-Giefing, Magdalena Graf, Poznań, p. 357–372.
Czachur Waldemar (2018), Lingwistyka pamięci. Założenia, zakres badan i metody analizy, in: Pamięć w ujęciu lingwistycznym. Zagadnienia teoretyczne i metodyczne, ed. idem, Warszawa, p. 7–55. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323530077.pp.7-55
Faiclough Norman (2010), Critical Discourse Analysis. The Critical Study of Language, London–New York.
Handke Kwiryna (2010), Konstrukcja i dekonstrukcja systemu nazewnictwa miejskiego w polskich miastach, in: Miasto w perspektywie onomastyki i historii, ed. Irena Sarnowska-Giefing, Magdalena Graf, p. 357–372.
Handke Kwiryna (2011), Dzieje Warszawy nazwami pisane, Warszawa.
Jałowiecki Bohdan, Łukowski Wojciech, ed. (2008), Szata informacyjna miasta, Warszawa.
Klein Kerwin Lee (2003), O pojawieniu się pamięci w dyskursie historycznym, przeł. Maciej Bańkowski, „Polska Sztuka Ludowa. Konteksty”, no. 3–4, p. 42–56.
Kosyl Czesław (2001), Modele onimiczne w nazewnictwie ulic, in: Toponimia i oronimia, ed. Aleksandra Cieślikowa, Barbara Czopek-Kopciuch, Kraków, p. 49–57.
Kula Marcin (2002), Nośniki pamięci historycznej, Warszawa.
Matuchniak-Krasuska Anna (2015), Koncepcja habitusu u Pierre’a Bourdieu, „Hybris”, no. 31, p. 77–111. DOI: https://doi.org/10.18778/1689-4286.31.06
Myszka Agnieszka (2016), Urbanonimia Rzeszowa. Językowo-kulturowy obraz miasta, Rzeszów.
Myszka Agnieszka (2018), Pamiątkowe nazwy ulic – rozważania terminologiczne, „Onomastica”, vol. 62, p. 113–128. DOI: https://doi.org/10.17651/ONOMAST.62.6
Rose-Redwood Robert, Alderman Derek, Azaryahu Maoz (2017), The Urban Streetscape as Political Cosmos, in: The Political Life of Urban Streetscapes, ed. eidem, London, p. 1–24. DOI: https://doi.org/10.4324/9781315554464-1
Rutkowski Mariusz, Skowronek Katarzyna (2020), Onomastyczna analiza dyskursu, Kraków. DOI: https://doi.org/10.17951/ff.2019.37.1.47-59
Saryusz-Wolska Magdalena (2011), Spotkania czasu z miejscem. Studia o pamięci i miastach, Warszawa.
Saryusz-Wolska Magdalena, Traba Robert, ed. (2014), Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci, Warszawa.
Szpociński Andrzej (2018), Upamiętnienia, in: Stare i nowe tendencje w obszarze pamięci społecznej, ed. Zuzanna Bogumił, Andrzej Szpociński, Warszawa, p. 17–28.
Szpociński Andrzej (2021), Współczesna kultura historyczna i jej przemiany, Warszawa.
Šrámek Rudolf (1998), Úvod do obecné onomastiky, Brno. Van Langendonck Willy (2007), Theory and Typology of Proper Names, Berlin–New York.
Voulteenaho Jani, Berg Lawrence D. (2009), Towards Critical Toponymies, in: Critical Toponymies. The Contested Politics of Place Naming, ed. eidem, Burlington, p. 1–18.
Whitehead Anne (2009), Memory. The New Critical Idiom, London–New York.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Mariusz Rutkowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).