From Poem to Name — a Reversed(?) Order. Onomastic-cultural Contexts of Wisława Szymborska’s Poetry
Journal cover , volume 32, no. 1, year 2025
PDF (Język Polski)

Keywords

Wisława Szymborska
literary onomastics
cultural onomastics
proper name
methodology of onomastics

How to Cite

Rejter, A. (2025). From Poem to Name — a Reversed(?) Order. Onomastic-cultural Contexts of Wisława Szymborska’s Poetry. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza, 32(1), 195–217. https://doi.org/10.14746/pspsj.2025.32.1.12

Number of views: 117


Number of downloads: 37

Abstract

The article discusses the function of proper names in the poetry of Wisława Szymborska. It falls within the realm of literary and cultural onomastics and draws from the methodological assumptions of these sub-disciplines. The observations confirm the invaluable potential of proper names, used in Szymborska’s poetry to varying degrees and in different functions. The creative poetic techniques applied to proper names, their functions and their relationship to the proper name as a specific linguistic entity are manifold. The poetic recontextualization of proper names in Szymborska’s poetry serves various purposes. Primarily, the described techniques involving proper names fulfill the function of world-building in line with the Nobel laureate’s creative philosophy, perception of reality, sensitivity to it, concern for humanity and its condition, and her expression of attitudes toward tradition and history, as well as continuous maintenance of a sense of wonder about the world. There is also the issue of naming itself, whose markers are used, reformulated or even questioned to varying degrees and senses. All of this confirms the immersion of the studied work in culture, in its various aspects and forms, which is also evident in the onymic layer of the poetic message.

https://doi.org/10.14746/pspsj.2025.32.1.12
PDF (Język Polski)

References

Szymborska Wisława (2023), Wiersze wszystkie, Kraków.

Balbus Stanisław (1996), Świat ze wszystkich stron świata. O Wisławie Szymborskiej, Kraków.

Czermińska Małgorzata (2003), Ekfrazy w poezji Wisławy Szymborskiej, „Teksty Drugie”, nr 2–3, s. 230–242.

Czopek-Kopciuch Barbara (2010), Funkcje nazw własnych w poezji Zbigniewa Herberta (na przykładzie tomiku „Pan Cogito”), w: Nazwy własne a społeczeństwo, red. Romana Łobodzińska, Łask, s. 445–452.

Graf Magdalena (2021), „Nie starczy ust do wymówienia przelotnych imion twoich, wodo” – nazwy własne w twórczości Wisławy Szymborskiej, „Onomastica”, t. 65, s. 103–118. DOI: https://doi.org/10.17651/ONOMAST.65.2.7

Gralewicz-Wolny Iwona (2014), Poetka i świat. Studia i szkice o twórczości Wisławy Szymborskiej, Katowice.

Kasperski Edward (1996), Poezja filozoficzna Szymborskiej, „Rocznik Towarzystwa imienia Adama Mickiewicza”, nr 31, s. 11–26.

Lech-Kirstein Danuta (2015), Zwrot kulturowy w badaniach onomastycznych, „Poznańskie Studia Językoznawcze”, nr 30, s. 85–95. DOI: https://doi.org/10.14746/psj.2015.30.5

Legeżyńska Anna (1996), Wisława Szymborska, Poznań.

Ligęza Wojciech (1996), Gry frazeologiczne Wisławy Szymborskiej, „Rocznik Towarzystwa Literackiego imienia Adama Mickiewicza”, nr 31, s. 27–39.

Mrózek Robert (2000), Współczesna lingwistyka a sfera onimiczna języka, w: Onomastyka polska a nowe kierunki językoznawcze, red. Magdalena Czachorowska, Łucja Maria Szewczyk, Bydgoszcz, s. 31–39.

Mrózek Robert (2004), Nazwy własne jako przedmiot badawczy onomastyki, w: Nazwy własne w języku, kulturze i komunikacji społecznej, red. tenże, Katowice, s. 9–19.

Mrózek Robert (2016), Kontynuacyjno-innowacyjna aktualizacja zadań onomastyki, „Onomastica”, t. 60, s. 27–35. DOI: https://doi.org/10.17651/ONOMAST.60.2

Pajdzińska Anna (1993), Frazeologizmy jako tworzywo współczesnej poezji, Lublin.

Pajdzińska Anna (2010), Antroponimy w poezji Wisławy Szymborskiej, w: W świecie nazw. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Czesławowi Kosylowi, red. Halina Pelcowa, Lublin, s. 301–312.

Rejter Artur (2019), Nazwy własne w kon/tekstach kultury, Katowice.

Rogoż Michał (2013), „Tam, gdzie Pacyfik potulnie wpływa do Rudawy”. Od miejsca geograficznego do antropologicznego kontekstu w twórczości Wisławy Szymborskiej, „Ruch Literacki”, nr 3, s. 347–353.

Rutkowski Mariusz (2022), Metodologie w onomastyce a kultura, „Onomastica”, t. 66, s. 37–50. DOI: https://doi.org/10.17651/ONOMAST.66.5

Sarnowska-Giefing Irena (2010), Toposy i tematy imienne w perspektywie onomastyki literackiej, w: W świecie nazw. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Czesławowi Kosylowi, red. Halina Pelcowa, Lublin, s. 345–355.

Szczepankowska Irena (2013), Człowiek – język – wizja świata w poezji Wisławy Szymborskiej. Studia semantyczne, Białystok.

Węgrzyniakowa Anna (1996), „Nie ma rozpusty większej niż myślenie”. O poezji Wisławy Szymborskiej, Katowice.