Stylistyczna funkcja barw w powieści Kollokacja Józefa Korzeniowskiego
PDF (Język Polski)

Keywords

semantics
stylistics
colour

How to Cite

Żurawska-Chaszczewska, J. (2012). Stylistyczna funkcja barw w powieści Kollokacja Józefa Korzeniowskiego. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza, 19(2), 153–170. https://doi.org/10.14746/pspsj.2012.19.2.9

Number of views: 164


Number of downloads: 146

Abstract

Korzeniowski’s novel features different colours (white, yellow, red, green, skyblue (azure), brown, pink, orange, gray and black) that describe and specify the appearance of the protagonists, their places of abode and the surrounding nature. The significance of these ”primary” colours are then complemented with a special vocabulary of light and shade that renders not only the beauty of the characters in the novel but chiefly their emotions and experience. The colours are to distinguish and differentiate the protagonists of the book, who are identifiable by coded references to colours. They are representatives of the local petty gentry, impecunious minor noblemen, who nevertheless live sumptuously and above their station and the colours are to show their bad taste and poor choices. This group is contrasted by a traditionally living family of the Starzyckis, who are faithful to their tradition and live a modest and orderly life, while their ideals concerning order and modesty can be seen even in their dress. Thus, the colours attributed to them and to their environment are to reevaluate virtues, highlight values and those traits of character that the author of the novel considered most important. Fanciful and colourful little things as well as the colours used in the descriptions of nature underline the realism of the setting in the novel. Colours in Kollokacja are mainly evoked in the linguistic creation of the protagonists and their emotions, whereas much more sparingly in descriptions of manors, houses and nature, which emphasizes even more the dominant role of the characters of the novel and the subordinate role of nature and the description of villages and cottages as the setting for the novel.
https://doi.org/10.14746/pspsj.2012.19.2.9
PDF (Język Polski)

References

H. Markiewicz, Pozytywizm, Warszawa 1980.

J. Korzeniowski, Kollokacja, Kraków 2003.

A. Witkowska, Literatura romantyzmu, Warszawa 1986.

Słownik języka polskiego, wydany staraniem i kosztem M. Orgelbranda, t. 1, Wilno 1861.

Słownik języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, t. 2, Warszawa 1902.

Z. Gloger, Encyklopedia staropolska, t. 3, Warszawa 1974.

S. Kawyn, Wstęp, w: J. Korzeniowski, Kollokacja, Wrocław–Kraków 1958.

R. Tokarski, Semantyka barw we współczesnej polszczyźnie, Lublin 1995.

P. Kowalski, Leksykon – znaki świata. Omen, przesąd, znaczenie, Warszawa–Wrocław 1998.

W. Kopaliński, Słownik symboli, Warszawa 1990.

E. Skorupska-Raczyńska, Kolorystyka dworu i zaścianka w „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej, „Studia Językoznawcze” 2006, t. 5.

A. Zaręba, Nazwy barw w dialektach i historii języka polskiego, Wrocław 1954.

J. Korzeniowski, Spekulant, Kollokacja, w: Dzieła wybrane, t. 1, Kraków 1954.

W. Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa 1987.

E. Skorupska-Raczyńska, „...na wzgórza libijskie padł złowrogi cień”. O funkcji barw w językowej kreacji starożytnego świata w „Faraonie” Bolesława Prusa, „Studia Językoznawcze” 2007, t. 6.

A. Zaręba, Nazwy barw w dialektach i historii języka polskiego, Wrocław 1954.

M. Ampel-Rudolf, Z badań leksykalnych i składniowo-semantycznych języka polskiego, Rzeszów 1994.

R. Tokarski, Znaczenie słowa i jego modyfikacje w tekście, Lublin 1987.