Keywords
scholar
linguistic image of the world
aspect
point of view
How to Cite
Number of views: 100
Number of downloads: 84
Abstract
The aim of the article is to present the linguistic image of Polish scholars and research- ers whose profiles, biographies and obituaries were published in the Warsaw weekly newspaper Wędrowiec (Traveller) in the second half of the nineteenth century. Ana- lysing the collected texts, the author distinguished a set of seven aspects which were taken into account by the journalists of Wędrowiec to present the profiles of the schol- ars. Those aspects are the following: the subject of research, scientific achievements, journalistic and publishing activities, didactic and educational activities, science-pro- moting activities, organisational activities, awards and distinctions. They were deter- mined by the points of view adopted by the authors of the texts. There are three domi- nant points of view: the one of an expert, a Pole and a positivist. These points of view coexist and complement each other. The expert and specialist informed the reader in detail about the scientific career and achievements of the scholars. The Polish publi- cist expressed his joy at the international success of his countrymen. He observed their research and scientific achievements with attention; especially those that influenced the development of fields important for the country. The positivist and journalist noticed and emphasised the utilitarian dimension of the scientific and research activities of the scholars.
References
Wszystkie teksty źródłowe pochodzą z Biblioteki Cyfrowej Uniwersytetu Łódzkiego: https://tinyurl.com/3j6wsybu [dostęp: 26 kwietnia 2022].
[A.C.] (1895), Doktór Władysław Matlakowski. (Wspomnienie pośmiertne), „Wędro- wiec”, nr 27, s. 529.
[B.F.] (1890), Antoni Waga, „Wędrowiec”, nr 48, s. 304‒305.
[B.F.] (1890), Maksymilian Nowicki „Wędrowiec”, nr 46, s. 287. [b.p.] (1879), Dr. Izydor Kopernicki, „Wędrowiec”, nr 133, s. 10‒11. [b.p.] (1881), Piotr Sławiński, „Wędrowiec”, nr 236, s. 10‒11.
[b.p.] (1884), Dr. Edward Klink. Ur. r. 1850 † 1884, „Wędrowiec”, nr 4, s. 517‒518.
[b.p.] (1892), Aleksander Chodźko, „Wędrowiec”, nr 2, s. 21.
[L. Demb. …] (1878), Podróżnicy syberyjscy, „Wędrowiec”, nr 78, s. 405‒406.
[L. Demb. …] (1878), Podróżnicy syberyjscy. (Dokończenie), „Wędrowiec”, nr 79, s. 1‒2. [L.V.Z.] (1890), Oskar Kolberg, „Wędrowiec”, nr 23, s. 1.
[P.] (1884), Profesor Wiktor Szokalski, „Wędrowiec”, nr 24, s. 277‒278. [S.S.] (1883), D-r Benedykt Dybowski, „Wędrowiec”, nr 32, s. 498.
Grąbczewski Adam (1882), Antoni Lewicki, „Wędrowiec”, nr 38, s. 177‒178. Michalski Henryk (1895), Doktór Ksawery Gałęzowski, „Wędrowiec”, nr 27, s. 523.
Prokesch Władysław ( 1895 ), Ś. p. Dr. Ludwik Teichman, „Wędrowiec”, nr 49, s. 975.
Sulimierski Filip [F.S.] (1877), Szymon Syrski, „Wędrowiec”, nr 1, s. 1‒3.
Sulimierski Filip [F.S.] (1878), Bronisław Radziszewski, „Wędrowiec”, nr 93, s. 226.
Sulimierski Filip [F.S.] (1884), Dr. Benedykt Dybowski i wystawa jego zbiorów, „Wędro- wiec”, nr 7, s. 79‒80.
Sulimierski Filip [F.S.] (1884), Dr. Benedykt Dybowski i wystawa jego zbiorów. (Dokoń- czenie), „Wędrowiec”, nr 8, s. 86.
Ślosarski Antoni (1878), Jerzy Aleksandrowicz, „Wędrowiec”, nr 101, s. 353‒354. Wolski W.[?] (1888), Dr Jan Jędrzejewicz, „Wędrowiec”, nr 1, s. 8.
SJPDor — Witold Doroszewski, red., Słownik języka polskiego, t. 1–11, edycja interne- towa, https://doroszewski.pwn.pl [dostęp: 8 września 2021].
SW — Jan Karłowicz, Adam A. Kryński, Władysław Niedźwiedzki, red. (1900–1927), Słownik języka polskiego, t. 1–8, Warszawa.
Bartmiński Jerzy (1999), Punkt widzenia, perspektywa, językowy obraz świata, w: tenże, Językowy obraz świata, Lublin, s. 103-120.
Bogucka Maria (2005), Gorsza płeć. Kobieta w dziejach Europy od antyku po wiek XXI, Warszawa.
Brzozowski Stanisław (1987), Warunki rozwoju nauki polskiej w kraju 1860-1918, w: Życie naukowe w Polsce w drugiej połowie XIX i w XX wieku. Organizacje i instytucje, red. Bohdan Jaczewski, Wrocław, s. 13-105.
Jaczewski Bohdan, red. (1987), Życie naukowe w Polsce w drugiej połowie XIX i w XX wieku. Organizacje i instytucje, Wrocław.
Kamisińska Dorota (2010), Warszawski tygodnik "Wędrowiec" w latach 1863-1883 (część 1), "Toruńskie Studia Bibliologiczne", nr 2, s. 101-124 https://doi.org/10.12775/TSB.2010.022
Kamisińska Dorota (2011), Warszawski tygodnik "Wędrowiec" w latach 1863-1883 (część 2), "Toruńskie Studia Bibliologiczne", nr 1, s. 65-86. https://doi.org/10.12775/TSB.2011.004
Karaś Halina (2012), O potrzebie badań nad życiem naukowym przełomu XIX i XX wieku. Jan Karłowicz (1836-1903) jako animator ówczesnego "ruchu umysłowego", "Poradnik Językowy", z. 5, s. 5-20.
Kmiecik Zenon (1984), Oblicze społeczno-kulturalne tygodnika "Wędrowiec" (1886-1905), "Kwartalnik Historii Prasy Polskiej", nr 4, s. 43-56.
Osterhammel Jürgen (2013), Historia XIX wieku. Przeobrażenie świata. Nauka, kultura i religia, red. nauk. i posłowie Witold Molik, przeł. Izabela Drozdowska-Broering i in., Poznań.
Pietrzak Magdalena (2011), Troska o język polski w publicystyce pozytywistycznej, w: Naród, religia, język. Materiały z konferencji, 17-19 maja 2010 r., red. Anetta Ceglińska-Gajda, Łódź, s. 293-304.
Pietrzak Magdalena (2021a), Odnajdywanie śladów przeszłości gatunków praso- wych. Uwagi historyka języka, "Język Polski", z. 2, s. 100-111. DOI: https://doi. org/10.31286/JP.101.2.8.
Pietrzak Magdalena (2021b), Zaczątki sylwetki w prasie. Uwagi historyka języka, w: Język polski - między tradycją a współczesnością. Księga jubileuszowa z okazji stulecia Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego, red. Ewa Horyń i in., Kraków, s. 505-514.
Rederowa Danuta (1987 ), Badania naukowe za granicą w czasach zaborów, w: Życie naukowe w Polsce w drugiej połowie XIX i w XX wieku. Organizacji instytucje, red. Bohdan Jaczewski, Wrocław, s. 182-205. https://doi.org/10.24917/9788380846258.40
Wojtak Maria (2004), Gatunki prasowe, Lublin.
Wojtak Maria (2019), Gdy przyjaciel odchodzi… Sylwetka-wspomnienie. Studium przy- padku, "Stylistyka", t. 28, s. 131-142. DOI: https://doi.org/10.25167/Stylistyka28.2019.9
License
Authors
Authors of texts accepted for publication in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” since 2016 under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2016.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).