Słowa kluczowe
temporality
memory
contemporary poetry
time in contemporary poetry
Jak cytować
Abstrakt
This paper deals with the problems of time and temporality in the poetry of Bogusława Latawiec ranging from one of her first volumes of poetry (Przestrzenie [Spaces ], 1975) to the recently released Zmowy [Collusions] (2015). The passage of time, various ways of perceiving and sensing it are the overarching themes of her oeuvre (both prose and poetry). Her poetry, characterized by a remarkable linguistic discipline, a skillful use of formal devices and a close connection between the images and the sonic layer of her poems, highlights the importance of linking the experience of time and its passage with the issues of subjectivity and identity. Personal time converges here with historical, physical and mechanical time. It gains a material dimension: it becomes measurable and even tangible. This is noticeable in the poet’s latest minor volumes: Gdyby czas był ziemią [If time was the Earth ] (2011) and in Zmowy [Collusions ] (2015).
Bibliografia
Balcerzan Edward (2012), Razem tu koncertujemy. O poezji Bogusławy, „Akcent”, nr 2, s. 180-183.
Balcerzan Edward, Latawiec Bogusława (2011), Il tempo raddoppiato, a cura di Andrea Ceccherelii, Lorenzo Costantino, nota introduttiva Jarosław Mikołajewski, Lithos Editrice, Roma.
Delaperrière Maria (2006), Pod znakiem antynomii. Studia i szkice o polskiej literaturze XX wieku, TAiWPN Universitas, Kraków.
Dembińska-Pawelec Joanna (2010), „Poezja jest sztuką rytmu”. O świadomości rytmu w poezji polskiej dwudziestego wieku (Miłosz – Rymkiewicz – Barańczak), Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Draaisma Douwe (2006), Dlaczego życie płynie szybciej, gdy się starzejemy. O pamięci autobiograficznej, przeł. Ewa Jusewicz Katler, PIW, Warszawa.
Grądziel-Wójcik Joanna, Łuszczykiewicz Piotr (2016), Bogusława Latawiec – portret podwojony, Pasaże, Kraków.
Draaisma Douwe (2009), Machina metafor: historia pamięci, przeł. Robert Pucek, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa.
Draaisma Douwe (2012), Księga zapominania, przeł. Robert Pucek, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa.
Hall Edward Terence (1999), Taniec życia. Inny wymiar czasu, przeł. Radosław Nowakowski, Muza, Warszawa.
Jakubowska-Ożóg Alicja (2012), Krok w krok za życiem, „Fraza”, nr 3, s. 276-278.
Latawiec Bogusława (1965), Otwierają się rzeki, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
Latawiec Bogusława (1970), Całe drzewo zdania, PIW, Warszawa.
Latawiec Bogusława (1975), Przestrzenie, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
Latawiec Bogusława (1989), Ciemnia, Wydawnictwo Pomost, Warszawa.
Latawiec Bogusława (2001), Gęstwina, Wydawnictwo Książkowe Twój Styl, Warszawa.
Latawiec Bogusława (2003), Kochana Maryniuchna, Iskry, Warszawa.
Latawiec Bogusława (2007), Odkrytki, PIW, Warszawa.
Latawiec Bogusława (2011), Gdyby czas był ziemią, Biblioteka „Toposu”, Sopot.
Latawiec Bogusława (2012), Zegary nie do zatrzymania. Literackie portrety, listy, szkice, Instytut Mikołowski, Mikołów.
Latawiec Bogusława (2015), Zmowy, Wydawnictwo Forma, Fundacja Literatury imienia Henryka Berezy, Szczecin.
Legeżyńska Anna (1990), Proust i stan wojenny, „Twórczość”, nr 11, s. 113-116.
Maruszewski Tomasz (2005), Pamięć autobiograficzna, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Merleau-Ponty Maurice (1976), Proza świata. Eseje o mowie, przeł. Ewa Bieńkowska, Stanisław Cichowicz, Joanna Skoczylas, wybór i wstęp Stanisław Cichowicz, Czytelnik, Warszawa.
Merleau-Ponty Maurice (2001), Fenomenologia percepcji, przeł. Małgorzata Kowalska, Jacek Migasiński, posł. Jacek Migasiński, Fundacja Aletheia, Warszawa.
Michałowski Piotr (1999), Zwierzęta nocy w ogrodach dnia, „Pogranicza”, nr 6, s. 81-83.
Michałowski Piotr (2015), Próby przestrzeni w grze na czas, w: Bogusława Latawiec, Zmowy, Wydawnictwo Forma, Fundacja Literatury imienia Henryka Berezy, Szczecin, s. 66-68.
Pound Ezra (1981), ABC czytania, „Teksty”, nr 3, s. 161-179.
Przyboś Julian (1989), Sytuacje liryczne. Wybór poezji, wstęp Edward Balcerzan, wybór Edward Balcerzan, Anna Legeżyńska, oprac. Anna Legeżyńska, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Ricoeur Paul (2003), O sobie samym jako innym, przeł. Bogdan Chełstowski, oprac. i wstęp Małgorzata Kowalska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Ricoeur Paul (2008), Czas i opowieść, przeł. Małgorzata Frankiewicz, Jarosław Jakubowski, Urszula Zbrzeźniak, t. 1-3, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Rydz Agnieszka (2011), Mnemozyna. O pamięci autobiograficznej w poezji polskiej, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Toadvine Ted (2014), Tempo naturale e natura immemoriale, transl. by Roberto Brigati, „Discipline Filosofiche”, no. 2, pp. 10-21
Węgrzyniak Anna (2002), Uczennice Przybosia, w: Stulecie Przybosia, red. Stanisław Balbus, Edward Balcerzan, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, s. 177-190.
Zajączkowski Andrzej (1988), Czas Afryki czarnej, w: Czas w kulturze, wybór, oprac. i wstęp Andrzej Zajączkowski, PIW, Warszawa, s. 15-46.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Literackiej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).