Słowa kluczowe
the biographical method
modernism
narcissism.
Jak cytować
Abstrakt
The article suggests a reading of Nałkowska’s first work, treated as a literary study of narcissism. In Lodowe pola Nałkowska made an unsuccessful attempt to express the work through an inner narcissistic conflict, giving the protagonist, Janka Dernowiczówna, the qualities of narcissistic personality, such as individualism, dandyism, estheticism, Nietzscheism, atrophy of instinct, need for self-control, stage directing of life, and never-satisfied self love. The author also transferred her own feeling of emotional neglect by her mother in infancy onto the feeling of rejection of Janka’s proposal by Rosławski. The image and experience of “ice fields” as the emptiness of life, chaos, and powerlessness, becomes a metaphor of narcissistic “abandonment depression”, which became, in Nałkowska’s later work, a constantly present emotional mood and a source of artistic “tanatic imagination”.
Bibliografia
Bachelard G., Kompleks łabędzia, w: idem, Wyobraźnia poetycka. Wybór pism, wybór H. Berger J., Sposoby widzenia, przeł. M. Bryl, Poznań 1997.
Borkowska G., Cztery drogi: regres, narcyzm, walka, sztuka, w: eadem, Cudzoziemki. Studia o polskiej prozie kobiecej, Warszawa 1996.
Chudak, przeł. H. Chudak, A. Tatarkiewicz, przedmowa J. Błoński, Warszawa 1975.
Dąbrowska H. M., Spojrzenie wstecz, w: Wspomnienia o Zofii Nałkowskiej, red. Wacław Barcikowski, Warszawa 1965.
Choromański L., „Przegląd Społeczny” 1906, nr 31; mf [Maria Feldmanowa], „Krytyka” 1906, t. 2.
Drucka N., Wspomnienia o Zofii Nałkowskiej, w: Wspomnienia o Zofii Nałkowskiej, red. Wacław Barcikowski, Warszawa 1965.
Feldman W., Z. Rygier-Nałkowska, „Krytyka” 1910, t. 2, z. 2.
Irzykowski K., Powieści Zofii Nałkowskiej, „Nowa Reforma” 1910, nr 181–183. Przedruk w: idem, Pisma rozproszone, t. 5: Artykuły w językach obcych.
Irzykowski K., Powieści Zofii Nałkowskiej, w: idem, Cięższy i lżejszy kaliber, Warszawa 1957.
Janion M., Być „ja” swojego „Ja”, w: eadem, Odnawianie znaczeń, Kraków 1980.
Johnson S., Humanizowanie narcystycznego stylu, przeł. A. Czownicka, Warszawa 1993.
Kirchner H., Modernistyczna młodość Zofii Nałkowskiej, „Pamiętnik Literacki” 1968, nr 1.
Kirchner H., Nałkowska albo życie pisane, Warszawa 2011.
Kraskowska E ., Zofia Nałkowska, Poznań 1999.
Kuncewiczowa M., Nałkowska jaką pamiętam, w: Wspomnienia o Zofii Nałkowskiej, red. Wacław Barcikowski, Warszawa 1965.
Kwiatkowski J., U podstaw liryki Leopolda Staffa, Warszawa 1966.
Lorentowicz J., Zofia Rygier-Nałkowska, „Kobiety” [recenzja], „Nowa Gazeta” 1906, nr 295.
Marszałek M., „Życie i papier”. Autobiograficzny projekt Zofii Nałkowskiej. „Dzienniki” 1899–1954, wstęp G. Ritz, Kraków 2004.
Melcer W., Kolor przeszłości, w: Wspomnienia o Zofii Nałkowskiej, red. Wacław Barcikowski, Warszawa 1965.
Mulvey L., Przyjemność wzrokowa a kino narracyjne, przeł. J. Mach, w: eadem, Do utraty wzroku. Wybór tekstów, red. K. Kuc, L. Thompson, Kraków 2010.
Nałkowska Z., Dzienniki 1899–1905, oprac., wstęp i komentarz H. Kirchner, Warszawa 1975.
Nałkowska Z., Dzienniki 1909–1917, oprac., wstęp i komentarz H. Kirchner, Warszawa 1976.
Nałkowska Z., Kobiety, Warszawa 1976.
Nałkowska Z., Rówieśnice, Warszawa 1981.
Piwińska M., Posłowie, w: Miłość romantyczna, wybór i posłowie Piwińska M., Kraków–Wrocław 1984.
Podraza-Kwiatkowska M., Somnabulicy — dekadenci — herosi. Studia i eseje o literaturze Młodej Polski, Kraków 1985.
Podraza-Kwiatkowska M., Symbole i symbolika w poezji Młodej Polski, Kraków 1975.
Rogatko B., Zofia Nałkowska, Warszawa 1980.
Schor N., „Eugenia Grandet”. Lustra i melancholia, przeł. A. Zawiszewska, „Pamiętnik Literacki” 2009, nr 4.
Sikora I., Przyroda i wyobraźnia. O symbolice roślinnej w poezji Młodej Polski, Wrocław 1992.
Smoleń B., Płeć i śmierć. Tanatyczna wyobraźnia Zofii Nałkowskiej, w: Ciało, płeć, literatura. Prace ofiarowane profesorowi Germanowi Ritzowi w pięćdziesiątą rocznicę urodzin, red. M. Hornung, M. Jędrzejczak, T. Korsak,Warszawa 2001.
Stala M., Rozbita dusza i jej cień, w: idem, Pejzaż człowieka. Młodopolskiemyśli i wyobrażenia o duszy, duchu i ciele, Kraków 1994.
Szelburg-Zarembina E ., Między człowiekiem i człowiekiem jest ciemność, w: Wspomnienia o Zofii Nałkowskiej, red. Wacław Barcikowski, Warszawa 1965.
Uzupełnienia, red. A. Lam, zebrała i opracowała J. Bahr, Kraków 2001.
Zahorska (Savitri) A., Indywidualizm kobiety w najnowszej powieści polskiej, „Świat” 1910, nr 19.
Zahorska A., Typy kobiet w polskiej literaturze współczesnej, „Tygodnik Ilustrowany” 1911, nr 30.
Zawiszewska A., W cieniu Młodej Polski, Skamandra i Awangardy. O poezji kobiet w latach 1918–1939. Rekonesans, w: Dwudziestolecie mniej znane. O kobietach piszących w latach 1918–1939. Z antologią, red. E. Graczyk, M. Graban-Pomirska, K. Cierzan, P. Biczkowska, Kraków 2011.
Żylińska J., Wspomnienia o Zofii Nałkowskiej, w: Wspomnienia o Zofii Nałkowskiej, red. Wacław Barcikowski, Warszawa 1965.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Literackiej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).