Słowa kluczowe
Italian 20th-century literature
Polish 19th–20th-centuPolish 19th–20th-century literature: dissentry literature: dissent
writers’ social responsibility
disobedience
intertextuality
Jak cytować
Abstrakt
The article focuses on the intertextual presence of Polish writers in Leonardo Sciascia’s work. Highlighted in this context is the possible influence on the Sicilian writer of the peculiar expression of “dissent” by writers such as Sienkiewicz, Brandys and Lec. The article closes with a brief comparison between the protagonists of Il cavaliere e la morte by Sciascia and Odpocznij po biegu (Rest after run) by Terlecki, both restless investigators disobedient to the authorities.
Bibliografia
Biagi Enzo (1973), Dicono di lei: Sciascia, “La Stampa”, 10 giugno, p. 3.
Bosco Gabriella (1998), Sciascia e la Francia. Storia di un’appartenenza, “Franco-Italica”, n. XIII, pp. 219-232.
Brandys Kazimierz (1987), La madre dei Re, trad. di Ludovico Tulli, Feltrinelli, Milano.
Brandys Kazimierz (1994), L’arte della conversazione, trad. di Raffaella Belletti, E/O, Roma.
Brandys Kazimierz (1983), Mesi, trad. di Giovanna Tomassucci, E/O, Roma.
Brandys Kazimierz (2000), Lettere alla signora Z., trad. di Franca Wars, La Vita Felice, Milano.
Castelli Rosario (2016), Contraddisse e si contraddisse. Le solitudini di Leonardo Sciascia, Franco Cesati Editore, Firenze.
Della Terza Dante (1990), Sciascia e la Francia, in Omaggio a Leonardo Sciascia, atti del convegno di Agrigento, 6-7-8 aprile 1990, Provincia Regionale di Agrigento, Agrigento, pp. 199-212.
Dobrovolskaja Julia (2006), Post scriptum. Memorie. O quasi, Libreria Editrice Cafoscarina, Venezia.
Drago [i.e. Kalajić Dragoš] (1964), Warzecha, L’Obelisco, Roma.
Ferraro Bruno (1993), Una citazione di Kazymierz Brandys in “A ciascuno il suo di Leonardo Sciascia”, “Il lettore di provincia”, n. 88, XXV, pp. 19-29.
Fontana Albertina, Pupo Ivan (2019) (a cura di), Nel paese di Cunegonda. Leonardo Sciascia e le culture di lingua tedesca, Leo Olschki Editore, Firenze.
Giacovazzo Giuseppe (2001) (a cura di), Sciascia in Puglia, Edisud, Bari.
Gioviale Fernando (2000), La meravigliosa giustizia naturale. Verso Cervantes, con Erasmo e Pirandello, in: Id., Scenari del racconto. Mutazioni di scrittura nell’Otto-Novecento, Salvatore Sciascia, Caltanissetta-Roma, pp. 240-251.
Manganaro Paolo (1990), Sciascia e la Spagna, in: Omaggio a Leonardo Sciascia, atti del convegno di Agrigento, 6-7-8 aprile 1990, Provincia Regionale di Agrigento, Agrigento, pp. 191-198.
Kazana Leszek (1997), Scrittori polacchi in Sciascia: Kazimierz Brandys, in: La morte come pena in Leonardo Sciascia. Da «Porte aperte» all’abolizione della pena di morte, a cura di Italo Mereu, La Vita Felice, Milano, pp. 141-172.
Lombardo Giovanna (2008), Il critico collaterale. Leonardo Sciascia e i suoi editori, La Vita Felice, Milano.
Marcoaldi Franco (2000), Kazimierz Brandys, molti scrittori in uno, “Repubblica”, 15 marzo.
Martinoni Renato (2011) (a cura di), Troppo poco pazzi. Leonardo Sciascia nella libera e laica Svizzera, Leo Olschki Editore, Firenze.
Messori Vittorio (1987), Inchiesta sul cristianesimo, Società Editrice Internazionale, Torino.
Morrison Ian (2009), Leonardo Sciascia’s French authors, Peter Lang, Bern.
Nigro Salvatore Silvano (2003) (a cura di), Leonardo Sciascia scrittore editore ovvero La felicità di far libri, Sellerio, Palermo.
Nocera Antonina (2020), Metafisica del sottosuolo, Divergenze, Pavia.
Onofri Massimo (2004), Storia di Sciascia, Laterza, Roma-Bari.
Rasy Elisabetta (1995), Brandys, felici i pochi che sanno conversare, “La Stampa-Tuttolibri”, 17 giugno, pp. 3-4.
Ricorda Ricciarda (1977), Sciascia ovvero la retorica della citazione, “Studi novecenteschi”, n. VI, pp. 59-93.
Ricorda Ricciarda (2015) (a cura di), Leonardo Sciascia e la Jugoslavia, Leo Olschki Editore, Firenze.
Rossanda Rossana (1987), Dodici mesi, in: Kazimierz Brandys, La madre dei Re, trad. di Ludovico Tulli, Feltrinelli, Milano, pp. 225-237.
Schembari Andrea (2015), “Causeries” siciliane. Leonardo Sciascia e l’etica della conversazione, in: L’Italia e la cultura europea, a cura di Anna Klimkiewicz, Maria Malinowska, Alicja Paleta, Magdalena Wrana, Franco Cesati Editore, Firenze, pp. 141-148.
Schembari Andrea (2017), «Dove il diavolo dà la buonanotte». La ricezione di Leonardo Sciascia in Polonia, fra tentazione del cliché e primato dell’etica, “Todomodo”, n. 7, pp. 319-334.
Sciascia Leonardo (1979), La Sicilia come metafora, intervista di Marcelle Padovani, Mondadori, Milano.
Sciascia Leonardo (1982), La palma va a nord, a cura di Valter Vecellio, Gammalibri, Milano.
Sciascia Leonardo (1987), Opere 1956-1971, a cura di Claude Ambroise, Bompiani, Milano.
Sciascia Leonardo (1991), Quaderno, Nuova Editrice Meridionale, Palermo.
Sciascia Leonardo (2012), Opere, a cura di Paolo Squillacioti, vol. I, Adelphi, Milano.
Sciascia Leonardo (2014), Opere, a cura di Paolo Squillacioti, vol. II, tomo I, Adelphi, Milano.
Sciascia Leonardo (2019), Opere, a cura di Paolo Squillacioti, vol. II, tomo II, Adelphi, Milano.
Sienkiewicz Henryk (1915), Quo vadis? Narrazione del tempo di Nerone, trad. di Paolo Valera, Sonzogno, Milano.
Simonetta Marcello (1996) (a cura di), Non faccio niente senza gioia. Leonardo Sciascia e la cultura francese, La Vita Felice, Milano.
Tedesco Natale (1989), Introduzione, in: L. Sciascia, Ore di Spagna, Pungitopo, Patti (Me).
Tedesco Natale (1991), L’influsso spagnolo e la classicità di Sciascia, in: Id., La scala a chiocciola: scrittura novecentesca in Sicilia, Palermo, Sellerio, pp. 92-96.
Terlecki Ryszard (1983), In fondo alla strada, trad. di Alberto Zoina, Sellerio, Palermo.
Voltaire (2013), Dizionario filosofico, Bompiani, Milano.
Warzecha Marian (2018), [Intervista per il Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie], [consultato: il 26 giugno 2020], https://tinyurl. com/2wf952ee.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Literackiej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).