Słowa kluczowe
biography
Wojtek Janikowski
Maria Konopnicka
Magdalena Grzebałkowska
Jak cytować
Abstrakt
This article presents an analysis of the cover of Magdalena Grzebałkowska’s Dezorientacje. Biografia Marii Konopnickiej (Disorientations. The Biography of Maria Konopnicka) (published by Znak in 2024) in relation to the works of Wojtek Janikowski and in the context of the covers of contemporary biographies and personal letters of famous Polish writers and artists (including Agnieszka Pasierska’s designs for the “Biografie” series by Czarne and Ana Pol’s designs for the biographies published by Marginesy.) The starting point for Janikowski’s project is the juxtaposition of the poet’s photograph with a collage of various elements related to her life and work which were used to form the top of her hat. The cover of Magdalena Grzebałkowska’s book is not only a synthetic take on Maria Konopnicka’s biography and work, but also a comprehensive and varied vision of women's life in the second half of the 19th century. The article presents an analysis of all the elements that Janikowski placed on the poet’s hat which introduce us into the area of associations related to Konopnicka’s life and work (flowers, animals, train, travel case, the Eiffel Tower, penny-farthing, book, corset, sabre, krasnal).
Bibliografia
Biały Agnieszka (2008), Formy opraw książkowych – dotyk skórzanej okładki czy wirtualna prezentacja, w: Dokąd zmierzamy? Książka i jej czytelnik. Materiały z II Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej zorganizowanej przez Bibliotekę Główną Uniwersytetu Szczecińskiego, Międzyzdroje 20–22 września 2007 r., red. Radosław Gaziński, Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica, Szczecin.
Bierkowski Tomasz, Repucho Ewa (2017), Co mówią okładki? O jakości komunikatów wizualnych współczesnych edycji wydawanych przez bibliologów i dla bibliologów, „Studia o Książce i Informacji”, t. 36,
Czernow Anna-Maria, Krzak-Weiss Katarzyna, Wieczorkiewicz Aleksandra (2025), Szczęśliwe zakończenie poszukiwań krasnoludków z baśni Marii Konopnickiej, „Pamiętnik Literacki”, z. 1,
Dunin Janusz (2003), Okładka i obwoluta jako komunikat. Wprowadzenie do problematyki, w: Sztuka książki. Historia, teoria, praktyka, red. Małgorzata Komza, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław.
Górski Janusz (2020), Dosłownie. Liternicze i typograficzne okładki polskich książek 1944–2019, Karakter, Kraków.
Grzebałkowska Magdalena (2024), Dezorientacje. Biografia Marii Konopnickiej, Znak, Kraków.
Hojka Bożena (2011), Co można wyczytać z okładek? Rozważania wokół „Tysiąca polskich okładek” Aleksandry i Daniela Mizielińskich, „Bibliotekoznawstwo”, t. 30.
Hojka Bożena (2012), Okładka książkowa z perspektywy komunikacyjnej, w: W poszukiwaniu odpowiedniej formy. Rola wydawcy, typografa, artysty i technologii w pracy nad książką, red. Małgorzata Komza, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław.
Jak ratowaliśmy krasnoludki i sierotkę Marysię (2018), https://www.bn.org.pl/aktualnosci/3448-jak-ratowalismy-krasnoludki-i-sierotke-marysie.html [dostęp: 2.01.2025].
Janikowski Wojtek (2021), Najszczęśliwszy jestem, gdy robię dobre okładki, w: Książka po okładce. O współczesnym polskim projektowaniu okładek książkowych, wybór, wstęp, red. Patryk Mogilnicki, Karakter, Kraków.
Konopnicka Maria (1958), O krasnoludkach i o sierotce Marysi, il. Jan Marcin Szancer, Nasza Księgarnia, Warszawa.
Konopnicka Maria (2010a), List do Zofii Królikowskiej z 6 lipca 1901 roku, w: tejże, Listy do synów i córek, oprac., wstęp i przyp. Lena Magnone, Wydawnictwo IBL PAN, Łódź.
Konopnicka Maria (2010b), List do Zofii Królikowskiej z 6 stycznia 1902 roku, w: tejże, Listy do synów i córek, oprac., wstęp i przyp. Lena Magnone, Wydawnictwo IBL PAN, Łódź.
Lachman Magdalena (2012), Nie(d)ocenione usługi okładki, w: Stolice i prowincje kultury. Księga jubileuszowa ofiarowana profesor Alinie Kowalczykowej, red. Jacek Brzozowski, Mirosław Skrzypczyk, Marek Stanisz, IBL, Warszawa.
Magnone Lena (2011), Maria Konopnicka. Lustra i symptomy, słowo/obraz terytoria, Gdańsk.
Mogilnicki Patryk, wybór, wstęp, red. (2021), Książka po okładce. O współczesnym polskim projektowaniu okładek książkowych, Karakter, Kraków.
Osuchowska Barbara (2005), Okładka i obwoluta, w: tejże, Poradnik autora, tłumacza i redaktora, Inicjał, Warszawa.
Piekarczyk Dorota (2020), (Nie) oceniaj książki po okładce. Teksty na okładkach publikacji popularnonaukowych, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Pol Anna (2021), Moim projektowaniem jest cały dom, w: Książka po okładce. O współczesnym polskim projektowaniu okładek książkowych, wybór, wstęp, red. Patryk Mogilnicki, Karakter, Kraków.
Rychlewski Marcin (2013), Książka jako towar, książka jako znak. Studia z socjologii literatury, Wydawnictwo Naukowe Katedra, Gdańsk.
Sitkiewicz Piotr (2021), Sinusoida: pięćdziesiąt lat polskiej okładki, w: Książka po okładce. O współczesnym polskim projektowaniu okładek książkowych, wybór, wstęp, red. Patryk Mogilnicki, Karakter, Kraków.
Szczęśniak Katarzyna (2011), Okładka i obwoluta książki jako przedmiot badań interdyscyplinarnych, „Toruńskie Studia Bibliologiczne”, t. 4, nr 2,
Tomasik Krzysztof (2008), Pod maską Matki Polki. Maria Konopnicka, w: tegoż, Homobiografie. Pisarki i pisarze polscy XIX i XX wieku, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Magdalena Bizior
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Literackiej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).