“The Period of Disappearing Beauty”. A Problem with Baroque of Positivistic History of Literature
PDF (Język Polski)

Keywords

Positivist history of literature
Baroque
Taine
valuation in literary studies

How to Cite

Szewczyk-Haake, K. (2012). “The Period of Disappearing Beauty”. A Problem with Baroque of Positivistic History of Literature. Poznań Polish Studies. Literary Series, (19), 31–45. https://doi.org/10.14746/pspsl.2012.19.2

Abstract

The article deals with the ways in which Baroque works and their authors were presented in the positivist history of literature. The source material for the analysis was provided by the texts written by Piotr Chmielowski, Stanisław Tarnowski, Adam Bełcikowski, Henryk Sienkiewicz and Felicjan Faleński. The article discusses the sources for a rather distinct dislike of the literary output of Baroque authors in general, which was in line with the then well-established opinions deeply rooted in European research, but also derived from a valuation based on national and patriotic criteria. A certain differentiation in research methods is also indicated, mostly of those stemming from the spirit of Taine, but, occasionally, approaching Baroque works with the help of a stylistic analysis and thus making it possible to show more appreciation to the literature created in the period that, as understood from the positivist perspective, was believed to be of inferior quality.

https://doi.org/10.14746/pspsl.2012.19.2
PDF (Język Polski)

References

Bachórz J., Wstęp, w: B. Prus, Lalka, Wrocław 1998.

Bełcikowski A., Andrzej Morsztyn, poeta romantyczny w XVII wieku, w: Ze studiów nad literaturą polską, Warszawa 1886.

Bełcikowski A., Ze studiów nad literaturą polską, Warszawa 1886.

Brückner A., Dzieje literatury polskiej w zarysie, Warszawa 1921.

Chlebowski B., Znaczenie różnic terytorialnych, etnograficznych i związanej z nimi odrębności ekonomiczno-społecznych, politycznych i umysłowych stosunków dla badania dziejów literatury polskiej, odbitka z V tomu Archiwum Komisji Literackiej, Kraków 1884.

Chmielowski P., Historia literatury polskiej od czasów najdawniejszych do końca wieku XIX, t. 1, Lwów 1914.

Chmielowski P., Metodyka historii literatury polskiej, Warszawa 1899.

Cysewski K., Z zagadnień literaturoznawstwa polskiego doby pozytywizmu 1860–1914, Słupsk 1986.

Faleński F., Mikołaj Sęp Szarzyński, „Ateneum” 1881, t. 3.

Górski K., Przegląd stanowisk metodologicznych w polskiej historii literatury do 1939 roku, w: idem, Rozważania teoretyczne. Literatura. Muzyka. Teatr, Lublin 1984.

Kugler F., Handbuch der Kunstgeschichte, Stuttgart, t. 1 – 1841, t. 2 – 1848.

Kulczycka-Saloni J., Piotr Chmielowski, w: Z dziejów polonistyki warszawskiej, red. J. Kulczycka-Saloni, Z. Jakubowski, Z. Libera i in., Warszawa 1964.

Markiewicz H., Myśl aksjologiczna w polskiej nauce o literaturze, w: O wartościowaniu w badaniach literackich, red. S. Sawicki i W. Panas, Lublin 1986.

Markiewicz H., Polska nauka o literaturze. Zarys rozwoju, Warszawa 1981.

Markiewicz H., Polskie przygody estetyki Taine’a, w: Problemy literatury polskiej okresu pozytywizmu, Seria 1, Wrocław 1980.

Pelc J., Barok – epoka przeciwieństw, Warszawa 1993.

Pelc J., Na początku był Porębowicz – sto lat badań literatury baroku w Polsce, w: „Barok” 1994, nr 1/1,.

Sienkiewicz H., Kasper Miaskowski. Studium literackie, „Tygodnik Ilustrowany” 1870, nr 128.

Sienkiewicz H., Mikołaj Sęp-Szarzyński. Studium literackie, „Tygodnik Ilustrowany” 1869, nr 79.

Sokołowska J., Spory o barok. W poszukiwaniu modelu epoki, Warszawa 1971.

Tarnowski S., Historia literatury polskiej, t. 1, Wiek XVI, Kraków 1903.

Tarnowski S., Historia literatury polskiej, t. 2, Wiek XVII, Kraków 1903.

Tarnowski S., O stanie obecnym historii literatury polskiej i jej potrzebach, w: Archiwum do dziejów literatury i oświaty w Polsce, t. 5, Kraków 1886.

Warzenica-Zalewska E., Z zagadnień recepcji Taine’a w Polsce (lata 1863–1881), „Przegląd Humanistyczny” 1972, nr 5.