‘The world disguised, bottomless’. Textile metaphor in Stanisław Barańczak’s poetry
PDF (Język Polski)

Keywords

Stanisław Barańczak
contemporary poetry
textile metaphor
garments in poetry

How to Cite

Czaja, K. (2019). ‘The world disguised, bottomless’. Textile metaphor in Stanisław Barańczak’s poetry. Poznań Polish Studies. Literary Series, (36), 125–148. https://doi.org/10.14746/pspsl.2019.36.9

Abstract

The article discusses the issue of textile metaphor and its function in Stanisław Barańczak’s poetry – a topic that used to be discussed mainly in relation to women’s poetry. In his poems, Barańczak uses elements of garments as a means to capture abstract and often dangerous aspects of existence and as a symbol of a system or a characteristic of citizens living in a specific time. Textile metaphor allows him to expose the falsehood of the system and the threat of totalitarianism, while also constituting part of a dissident’s everyday equipment. References to parts of garments are a way to present the poetic programme and the ambiguous role of an artist. In a ‘disguised’ and dangerous world of poetry marked by a secret difficult
to ‘uncover’, one is, in a way, sentenced to dress against the requirements imposed on them by reality.

https://doi.org/10.14746/pspsl.2019.36.9
PDF (Język Polski)

References

Barańczak Stanisław (1990), E.E., przybysz z innego świata, w: tegoż, Tablica z Macondo. Osiemnaście prób wytłumaczenia, po co i dlaczego się pisze, „Aneks”, Londyn [Wielka Brytania], s. 191-199.

Barańczak Stanisław (1993), „Poezja musi być wieczną czujnością”. Rozmowa z Piotrem Wierzchosławskim, w: tegoż, Zaufać nieufności. Osiem rozmów o sensie poezji 1990-1992, red. Krzysztof Biedrzycki, M, Kraków, s. 59-79.

Barańczak Stanisław (2007), Wiersze zebrane, a5, Kraków. (Skrót: WZ) Biedrzycki Krzysztof (1995), Świat poezji Stanisława Barańczaka, Universitas, Kraków.

Biedrzycki Krzysztof (2006), Przywracanie porządku [online], [dostęp: 27 grudnia 2018], http://stronypoezji.pl/monografie/przywracanieporzadku/.

Bogalecki Piotr (2016), „Rozwiecznione w horyzont”. Wieki średnie Stanisława Barańczaka [online], „Przestrzenie Teorii”, nr 26, s. 31-51, [dostęp: 2 stycznia 2020], https://doi.org/10.14746/pt.2016.26.2.

Bokszańska Grażyna (2004), Ubiór w teatrze życia społecznego, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź.

Bolecki Włodzimierz (1985), Język jako świat przedstawiony. O wierszach Stanisława Barańczaka, „Pamiętnik Literacki”, z. 2, s. 149-174.

Dembińska-Pawelec Joanna (1999), Światy możliwe w poezji Stanisława Barańczaka, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.

Giemza Lech (2008), Ironiczny autoportret Stanisława Barańczaka, „Napis”, seria XIV, s. 421-431.

Grądziel-Wójcik Joanna (2016), Przymiarki do istnienia. Wątki i temat poezji kobiet XX i XXI wieku, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.

Herbert Zbigniew (2011), Wiersze zebrane, a5, Kraków.

Kandziora Jerzy (2007), Ocalony w gmachu wiersza. O poezji Stanisława Barańczaka, Fundacja Akademia Humanistyczna, Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa.

Kaniewska Bogumiła (2014), Barańczak i rodzaj żeński, w: Poeta i duch wolności. Szkice o twórczości Stanisława Barańczaka, red. Piotr Śliwiński, Wydawnictwo WBPiCAK, Poznań, s. 23-34.

Kopeć Zbigniew (2016), Świat jako zadanie dla inteligenta. O dwóch wierszach Stanisława Barańczaka („Spójrzmy prawdzie w oczy”, „Grudzień 1976”) [online], „Przestrzenie Teorii”, nr 26, s. 131-138, [dostęp: 2 stycznia 2020], https://doi.org/10.14746/pt.2016.26.7.

Mizerkiewicz Tomasz (2001), Potępieńcze swary? O sporze Bierezina z Barańczakiem, „Polonistyka”, nr 4, s. 220-224.

Nyczek Tadeusz, wybrał, ułożył i skomentował (1995), Określona epoka. Nowa Fala 1968-1993. Wiersze i komentarze, Oficyna Literacka, Kraków. (Skrót: OE)

Nyczek Tadeusz (2008), Precyzja i chaos, „Polonistyka”, nr 3, s. 6-8.

Okoński Michał, Szostkiewcz Adam (1994), Poeta w krawacie [rozmowa ze Stanisławem Barańczakiem], „Tygodnik Powszechny”, nr 51-52, s. 12-13.

Opacka-Walasek Danuta (2016), „…ta próba jest grana tak, że się na raz dzieją wszystkie sceny”. Teatralizacje Stanisława Barańczaka, w: Literatura polska w świecie, t. 6: Barańczak. Postscriptum, red. Romuald Cudak, Karolina Pospiszil, Gnome, Katowice, s. 27-42.

Pawelec Dariusz (1992), Poezja Stanisława Barańczaka. Reguły i konteksty, „Śląsk”, Katowice.

Pawelec Dariusz (1995), Czytając Barańczaka, Gnome, Katowice.

Pawelec Dariusz (1998), Dojść do siebie. Wiersze Stanisława Barańczaka, w: tegoż, Debiuty i powroty. Czytanie w czas przełomu, Agencja Artystyczna „PARA”, Katowice, s. 61-67.

Poprawa Adam (2003), Kwestia formy, w: tegoż, Formy i afirmacje, Universitas, Kraków, s. 77-80.

Poprawa Adam (2014), Międzyludzkie Barańczaka, w: Poeta i duch wolności. Szkice o twórczości Stanisława Barańczaka, red. Piotr Śliwiński, Wydawnictwo WBPiCAK, Poznań, s. 9-21

Śliwiński Piotr (2007), Melancholik pod krawatem, w: „Obchodzę urodziny z daleka…” Szkice o Stanisławie Barańczaku, red. Joanna Dembińska-Pawelec, Dariusz Pawelec, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 75-85.

Toussaint-Samat Maguelonne (2002), Historia stroju, przeł. Krystyna Szerzyńska-Maćkowiak, W.A.B., Warszawa.