Keywords
paranoid gothic
queer
Sedgwick
Freud
How to Cite
Abstract
The article presents the analysis and interpretation (in the form of a close reading) of Witold Gombrowicz’s short story The Premeditated Crime from his debut collection Memoirs from a Time of Immaturity , 1933 (later published under the title Bakakaj or Bacacay in the English translation). The main theoretical framework is the concept of „paranoid Gothic” by Eve Kosofsky Sedgwick, which is based on the reinterpretation of Sigmund Freud’s classic essay Psychoanalytical comments on autobiographically described paranoia . From that perspective Gombrowicz’s narrative is interpreted as a paranoid homosexual narrative, and paranoia itself as a form of love.
Funding
Gombrowicz
paranoid gothic
queer
Sedgwick
Freud
References
Adler Alfred (1935), Homoseksualizm. Trening erotyczny i erotyczny odwrót, przeł. Tadeusz Fajans [pseud. Dr Taff], Warszawa.
Bartoszyński, Kazimierz (1984), O nieważności „tego, jak było naprawdę” („Zbrodnia z premedytacją” Witolda Gombrowicza), w: Gombrowicz i krytycy, wybór i oprac. Zdzisław Łapiński, Wydawnictwo Literackie, Kraków, s. 385-396.
Falkiewicz Andrzej (1984), Spór śledzącego i sprawcy, w: Gombrowicz i krytycy, wybór i opracowanie Zdzisław Łapiński, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Fik Ignacy (1961), Literatura choromaniaków, w: tegoż, Wybór pism krytycznych, oprac. Andrzej Chruszczyński, Książka i Wiedza, Warszawa, s.126-135.
Freud Sigmund (1996), Psychoanalityczne uwagi o autobiograficznie opisanym przypadku paranoi (dementia paranoides), w: tegoż, Charakter a erotyka, Dzieła t. II, przeł. Robert Reszke, Dariusz Rogalski, opr. Robert Reszke, Wydawnictwo KR, Warszawa, s. 105-165.
Gombrowicz Witold (2010), Zbrodnia z premedytacją, w: tegoż, Bakakaj i inne opowiadania, Wydawnictwo Literackie, Kraków, s. 40-83.
Hocquenghem Guy (1978), Homosexual desire, przeł. Daniella Dangoor, Allison&Busby, London [Wielka Brytania].
Hogg James (1969), Wyznania usprawiedliwionego grzesznika przez niego samego spisane, przeł. Anna Przedpełska-Trzeciakowska, PIW, Warszawa.
Janion Maria (1975), Forma gotycka Gombrowicza, w: tejże, Gorączka romantyczna, PIW, Warszawa 1975, s. 165-243.
Jarzębski Jerzy (1982), Gra w Gombrowicza, PIW, Warszawa.
Kijowski Andrzej (1984), Strategia Gombrowicza, w: Gombrowicz i krytycy, wybór i opracowanie Zdzisław Łapiński, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Kristeva, Julia (2007), Potęga obrzydzenia. Esej o wstręcie, przeł. Maciej Falski, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Laplanche Jean, Pontalis Jean-Bertrand (1996), Słownik psychoanalizy, przeł. Ewa Modzelewska, Ewa Wojciechowska, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
Legierski Michał (1996), Modernizm Witolda Gombrowicza. Wybrane zagadnienia, Almqvist&Wiksell International, Stockholm [Szwecja].
Łapiński Zdzisław (1997), Ja Ferdydurke, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Margański Janusz (2001), Gombrowicz wieczny debiutant, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Schreber Daniel Paul (2006), Pamiętniki nerwowo chorego wraz z suplementami i aneksem, przeł. Renata Darda-Staab, Libron, Kraków.
Sedgwick Eve Kosofsky (1985), Between Men. English Literature and Male Homosocial Desire, Columbia University Press, New York [Stany Zjednoczone].
Sedgwick Eve Kosofsky (1986), The Coherence of Gothic Conventions, Methuen, New York [Stany Zjednoczone].
Sedgwick Eve Kosofsky (2005), Męskie pragnienie homospołeczne i polityka seksualności, przeł. Adam Ostolski, „Krytyka Polityczna” nr 9/10, s. 93-103.
Sedgwick Eve Kosofsky (2014), Czytanie paranoiczne, czytanie reparacyjne albo: masz paranoję i pewnie myślisz, że ten tekst jest o tobie, przeł. Magda Szcześniak, „Widok. Teorie i praktyki kultury wizualnej” [online] 2014 nr 5 [dostęp: 14 lutego 2017] http://pismowidok.org/index.php/one/article/view/184/299.
Szymutko Szymon (1993), Wielkość Gombrowicza. Natura i rytuał. Na przykładzie „Zbrodni z premedytacją”, w: Znanym gościńcem. Prace poświęcone profesorowi Ireneuszowi Opackiemu, Katowice, s. 223-243.
Ziomek Jerzy (1990), Retoryka opisowa, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
License
Authors
Authors of texts accepted for publication in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0)Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” since 2016, for non-commercial purposes only, under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2016.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).