W cieniu abdykacji. Sztuka i kult świętych papieży na przykładzie grobowca Bonifacego VIII w bazylice watykańskiej

Abstrakt

W artykule podjęto problem ideowej wymowy grobowca papieża Bonifacego VIII w bazylice watykańskiej oraz dokonanego przez papieża nawiązania do postaci jego poprzednika z początku VII wieku, św. Bonifacego IV (608-615). To ukończone w 1296 roku dzieło autorstwa Arnolfa di Cambio i prawdopodobnie Jacopa Torritiego należy umiejscowić w kontekście skomplikowanych początków pontyfikatu Bonifacego VIII, wybranego na Stolicę Piotrową za życia poprzednika. Przeprowadzona analiza obejmuje ukazanie wyglądu tego nieistniejącego dzisiaj mauzoleum na podstawie zachowanych świadectw, prezentację ideowego przesłania grobowca oraz przybliżenie oryginalnego wprzęgnięcia przez Bonifacego VIII hagiografii w program własnego pontyfikatu. W artykule zastosowano metodę analityczną w odniesieniu do historii i historii sztuki. W świetle przeprowadzonych badań mauzoleum Bonifacego VIII w bazylice watykańskiej jawi się jako dzieło niezwykle spójne ideowo i podporządkowane jego wizji pontyfikatu, a zarazem służące apologii najwyższej władzy w Kościele w kontekście pojawiających się oskarżeń o bezprawną jej uzurpację. Zaprezentowane analizy mogą stanowić punkt wyjścia do dalszych badań nad papieską obrzędowością w średniowieczu.