Poglądy Kasjodora na temat sprawowania urzędów państwowych na podstawie XI i XII księgi Variae
PDF

Słowa kluczowe

Kasjodor
prefekt pretorium
Variae
urząd państwowy
królestwo Ostrogotów

Jak cytować

Kieling, M. . (2021). Poglądy Kasjodora na temat sprawowania urzędów państwowych na podstawie XI i XII księgi Variae. Poznańskie Studia Teologiczne, 40, 47–64. https://doi.org/10.14746/pst.2021.40.03

Abstrakt

W powyższym artykule podjęto tematykę zasad sprawowania urzędów państwowych na podstawie ważnego dla historiografii i kultury europejskiej dzieła Variae autorstwa Kasjodora. Pismo to składa się z dwunastu ksiąg i zawiera dokumenty urzędowe oraz pisma królewskie z lat 489-538. W oparciu o analizę tekstu źródłowego, szczególnie XI i XII księgi wyżej wspomnianego dzieła, przeanalizowano dokumenty, które Kasjodor napisał w czasie pełnienia przez niego jednego z najważniejszych urzędów w królestwie Ostrogotów – prefekta pretorium. W opracowaniu, które składa się z czterech części, wskazano na najważniejsze zasady piastowania urzędów. W pierwszym punkcie przedstawiono osobę i działalność samego Kasjodora jako prefekta pretorium, wskazując na jego wysokie kwalifikacje, prawość oraz odpowiedzialność za państwo. W drugim punkcie ukazano dwie ważne zasady, którymi powinni charakteryzować się urzędnicy: posłuszeństwo i lojalność wobec władzy oraz zachowywanie prawa. W kolejnym punkcie zaprezentowano tematykę awansów i gratyfikacji urzędników, które wynikały z pełnienia służby publicznej. Ostatni punkt został poświęcony walce z korupcją i nadużyciami, w szczególności z przekupstwem, kradzieżami, łapówkarstwem i łamaniem prawa. Tematyka powyższego opracowania jest wciąż aktualna. Zasady sprawowania urzędów, o których pisze Kasjodor, nadal stanowią wysokie standardy osoby piastującej urzędy państwowe różnych szczebli.

https://doi.org/10.14746/pst.2021.40.03
PDF

Bibliografia

Bürsgens W., Einleitung, w: Cassiodorus, Institutiones divinarum et saecularium litterarum, ed. W. Bürsgens (FC 39/1-2), Freiburg im Breisgau 2003, s. 9 -88.

Cappuyns M. D., Cassiodore, DHGE XI, Paris 1949, s. 1349-1408.

Cassiodorus, Anecdoton Holderi. Ein Beitrag zur Geschichte Roms in ostgotischer Zeit, ed. H. Usener, Hildesheim-New York 1969.

Cassiodorus, De anima. Liber de anima, ed. J. W. Halporn (CCL 96), Turnhout 1973, s. 535-575.

Cassiodorus, De orthographia (PL 70, 1239-1270).

Cassiodorus, Institutiones divinarum et saecularium litterarum, ed. W. Bürsgens (FC 39/1-2), Freiburg im Breisgau 2003.

Cassiodorus Senator, Variae, MGH AA XII, T. Mommsen, ed. Berolini 1894; Variarum libri XI, A. J. Fridh, ed. CCL, Turnholti 1973; Kasjodor Senator, Variae (I-XII), tłum. A. Kołtunowska, Przedmowa, Księgi I-V.IX, R. Sawa - Księgi VI-VIII.X-XII, rewizja przekładu i opracowanie M. Ożóg, H. Pietras, Synody i Kolekcje Praw, t. XI, (ŹMT 79), Kraków 2017.

Ensslin W., Primicerius, w: Realencyclopädie der classischen Altertumwissenschaft, Supplementband VIII, Stuttgart 1956, kol. 614-624.

Fridh A. J., Cassiodor, TRE VII, Berlin-New York 1981, s. 657-663.

Górski G., Historia administracji, Kraków 2011.

Jakubowski I., Stanowisko pretora w „Kodeksie Teodozjańskim” o „Nowelach Postteodozjańskich”, „Acta” UL 32(1978), s. 35-45.

Kakridi Ch., Cassiodors Variae. Literatur und Politik im ostgotischen Italien, Leipzig-München 2005.

Kieling M., Rola Pisma Świętego i „artes liberales” w kształtowaniu nauk teologicznych i świeckich według Kasjodora, Poznań 2011.

Mommsen T., Ostgotische Studien: Historische Schriften 3, Berlin-Dublin-Zürich 1965.

O’Donnell J. J., Cassiodorus, Berkeley-Los Angeles-London 1979.

Ożóg M., „Inter duas potestates”. Polityka religijna Teoderyka Wielkiego, Kraków 2012.

Ożóg M., Rozporządzenia prawne Teoderyka Wielkiego w kwestiach religijnych w „Variae” Kasjodora, w: Rzymianie i barbarzyńcy. Religia - polityka - kultura. Materiały V kongresu mediewistów polskich, t. 6, Rzeszów 2019, s. 169 -188.

Ruciński S., „Praefectus Urbi”. Strażnik porządku publicznego w Rzymie w okresie wczesnego Cesarstwa, Poznań 2012.

Skibiński T., „Gothorum romanorumque consensus”. Jedność Gotów i Rzymian w działalności politycznej Amalasunty, „Vox Patrum” 36(2016), t. 66, s. 235 -249.

Zimmermann O. J., The Late Latin Vocabulary of the „Variae” of Cassiodorus, With Special Advertence of the Technical Terminology of Administration, Washington 1944.