Abstract
In the presented article history is shown as a special challenge for the Church. The issue raised is presented in relation to historical research and didactic activity of two Polish historians, Józef Nowacki and Marian Banaszak. Two basic questions are asked: what is the specificity of the history of the Church in all theological disciplines? and: What is the basic requirement that this discipline is in the reality of the Church?
References
Banaszak M., Charakter prawny biskupów Jordana i Ungera, „Nasza Przeszłość” 30 (1969), s. 43–123.
Banaszak M., Chrześcijańska myśl i działalność społeczna w zaborze pruskim 1865–1918, w: Historia katolicyzmu społecznego w Polsce 1832–1939, red. C. Strzeszewski, R. Bender, K. Turowski, Warszawa 1981, s. 65–139.
Banaszak M., Hipoteza o misyjnym charakterze biskupów Jordana i Ungera, „Miesięcznik Kościelny Archidiecezji Poznańskiej”, 19 (1968) 5, s. 155–164.
Banaszak M., Historia Kościoła Katolickiego, t. 1–4, Warszawa 1986–1992.
Banaszak M., Początki biskupstwa poznańskiego (Niektóre aspekty tezy ks. J. Nowackiego i jej uzupełnienie), „Miesięcznik Kościelny Archidiecezji Poznańskiej”, 19 (1968) 3, s. 103–116.
Banaszak M., Poznań siedzibą Jordana i Ungera, „Miesięcznik Kościelny Archidiecezji Poznańskiej”, 19 (1968) 4, s. 136–142.
Banaszak M., Z dziejów dyplomacji watykańskiej. Poselstwa obediencyjne w latach 1534–1605, t. 1–3, Warszawa 1975.
Codex diplomaticus Maioris Poloniae, t. 1–11, Poznań 1877–1999.
Concilium Tridentinum. Diariorum, Actorum, Epistolarum, Tractatuum nova Collectio, t. 1–13, Friburgi Brisgoviae 1901–1961.
Congar Y., Vraie et fausse réforme dans l`Église, Paris 1950.
Dorna M., Mabillon i inni. Rzecz o powstaniu dyplomatyki, Poznań 2014.
Ecclesia Posnanienisis. Opuscula Mariano Banaszak septuagenario dedicata, red. F. Lenort, K. Lutyński, Poznań 1998.
Gustaw R., Rozwój pojęcia historii Kościoła od I do XVIII wieku, Poznań–Warszawa–Lublin 1964.
Histoire du christianisme, ed. J.M. Mayeur, Ch. Pietri, L. Pietri, A. Vauchez, M. Venard, t. 1–12, Paris 1992–1999.
Historia Kościoła od początku aż do naszych dni, t. 1: Kościół pierwotny, red. A. Fliche, W. Martin, tłum. J. Dembińska, Z. Czerniewiczowa, Lublin 1939.
Italia Pontificia sive repertorium privilegiorum et litterarum a Romanis Pontificibus ante annum MCLXXXXVIII Italiae ecclesiis, monasteris, civitatibus singulisque personis concessorum, t. I–VII, ed. P.F. Kehr, Berolini 1906–1925.
Jedin H., Girolamo Seripando. Sein Leben und Denken im Geisteskampf des 16. Jahrhunderts, t. 1–2, Würzburg 1937.
Lenort F., Z dziejów organizacji i zasobu Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu, Lublin 1967.
Liber beneficiorum dioecesis Posnaniensis anni 1510, ed. J. Nowacki, t. X, Poznań 1950.
Mabillon J., De Re diplomatica libri VI […], Paryż 1681.
Martina G., L’apertura dell’Archivio Vaticano. Il significato di un centenario, „Archivum Historiae Pontificiae”, 19 (1981), s. 239–307.
Nowacki J., De archiepiscopi gnesnensis dignitate ac praerogativa primatiali, Lwów 1937 [wyd. pol. O godności i uprawnieniach prymasowskich arcybiskupa gnieźnieńskiego, tłum. A. Strzelecka, Poznań 2008].
Nowacki J., „De concilio Vaticano succincte et de quaestione controversa infallibilitatis Romani Pontificis in specie disseratur”, Poznań 1917 [maszynopis].
Nowacki J., Dzieje Archidiecezji Poznańskiej, t. 1: Kościół katedralny w Poznaniu. Studium historyczne, Poznań 1959, t. 2: Archidiecezja Poznańska w granicach historycznych i jej ustrój, Poznań 1964.
Pieszczoch S., Ksiądz Józef Nowacki jako patrolog, w: Ecclesia Posnaniensis. Opuscula Mariano Banaszak septuagenario dedicata, red. F. Lenort, K. Lutyński, Poznań 1998, s. 267–272.
Rauschen G., Patrologie. Die Schriften der Kirchenväter und Ihr Lehrgehalt, Freiburg im Breisgau 1925 [tłum. pol. J. Nowacki, Zarys patrologii. Pisma Ojców Kościoła i nauka w nich zawarta, Poznań 1929].
Tessitore F., Introduzione allo storicismo, Roma–Bari 1999