Mots-clés
Matka naszej wiary
encyklika Lumen fidei
mariologia Benedykta XVI
mariologia papieża Franciszka
Comment citer
Résumé
The article addresses two main questions: What image of Mary’s faith does the encyclical Lumen fidei portray? What fruits does the encounter of Mary’s faith and the faith of the Church bring out? The subtitle suggests one more issue: since the encyclical was written by two Popes, (Benedict XVI and Francis), it is interesting to try to determine who wrote particular themes on the topic of Mary's faith. The first chapter presents Mary, the Daughter of Zion, who fulfilled the faith of Israel, and also initiated the faith of the Church. The second chapter characterizes the relation of Mary to the Word of God, which she listened to, kept in her heart and unconditionally accepted in order to live in total harmony with God. The third chapter concerns Mary's journey of faith at Jesus’s side, which was marked with the joy of the Annunciation, as well as with the Cross, finally reaching its destination in the light of his resurrection. The last chapter focuses on the reference of Mary's faith to the faith of the Church. In Mary's school, we learn to trust God and his word, to focus on Jesus, to contemplate him, to follow him, to perceive with his eyes, to cherish his feelings, and to adopt his attitudes. Only such faith brings fruits and joy. The encyclical teaching on Mary’s faith, as read in the context of other statements from both Popes, enables us to establish the following: 1. From Benedict XVI comes the Lumen fidei teaching on Mary, the Daughter of Zion, a woman who accepts and lives by the Word of God; the emphasis on Mary as a model of faith; and the motto “those who believe are never alone”. 2. Francis can be credited with the themes concerning the impact of Mary’s faith on our lives, both personal and social; learning from her how to see with the eyes of Jesus; and entrusting ourselves to his love. He calls her the Mother of our faith to emphasize her maternal care over the faith of the Church.
Références
Ratzinger J., Bóg i świat: wiara i życie w dzisiejszych czasach. Z kardynałem Josephem Ratzin-gerem rozmawia Peter Seewald, Kraków 2001.
Ratzinger J., Wzniosła Córa Syjonu. Rozważania mariologiczne, Poznań 2002.
Benedykt XVI, Wsłuchiwać się z całym Kościołem w słowo i wolę Chrystusa (Homilia z okazji inauguracji pontyfikatu, 24 IV 2005), „L’Osservatore Romano” 26(2005), nr 6, s. 10-12.
Benedykt XVI, Wir können unser ganzes Leben immer Maria anvertrauen (Predigt am Hoch-fest der Aufnahme Marias in den Himmel, 15 VIII 2005), OsRomD 35(2005), nr 35, s. 15.
Benedykt XVI, Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym (Anioł Pański, 6 XI 2005), „L’Osservatore Romano” 27(2006), nr 2, s. 40.
Benedykt XVI, Niepokalana Matka pielgrzymującego Kościoła (Homilia na uroczystość Nie-pokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, 8 XII 2005), „L’Osservatore Roma-no” wyd. pol. 27(2006), nr 2, s. 42-44.
Benedykt XVI, Encyklika „Deus caritas est” o miłości chrześcijańskiej (25 XII 2005), Poznań 2006.
Benedykt XVI, Maryja uczy nas wytrwałości w wierze (Przemówienie podczas spotkania z zakonnikami, zakonnicami, seminarzystami i przedstawicielami ruchów kościelnych na Jasnej Górze, 26 V 2006), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 27(2006), nr 6-7, s. 25-27.
Benedykt XVI, Zawsze pozostanie Służebnicą Pańską (Anioł Pański, 10 IX 2006), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 27(2006), nr 11, s. 17.
Benedykt XVI, Zawierzamy się Maryi, Matce łaskawej (Homilia w sanktuarium maryjnym w Altötting, 11 IX 2006), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 27(2006), nr 11, s. 19-21.
Benedykt XVI, Podróż apostolska do Bawarii (Audiencja generalna po podróży, 20 IX 2006), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 27(2006), nr 11, s. 4.
Benedykt XVI, „Tak” Maryi odzwierciedla „tak” Chrystusa (Anioł Pański, 25 III 2007), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 28(2007), nr 5, s. 55-56.
Benedykt XVI, Warto być wiernym, warto wytrwać w wierze (Przemówienie podczas nabo-żeństwa różańcowego w sanktuarium Matki Bożej z Aparecidy, 12 V 2007), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 28(2007), nr 9, s. 32-33.
Benedykt XVI, Bądźmy narzędziami Bożej miłości (Anioł Pański, 9 IX 2007), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 28(2007), nr 10-11, s. 26-27.
Benedykt XVI, Encyklika „Spe salvi” o nadziei chrześcijańskiej (30 XI 2007), Poznań 2007.
Benedykt XVI, „Magnificat” jest najgłębszą interpretacją dziejów (Przemówienie na zakoń-czenie miesiąca maryjnego, 31 V 2008), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 29(2008), nr 7-8, s. 16-17.
Benedykt XVI, Maryja prowadzi nas drogą wierności (Anioł Pański, 20 VII 2008), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 29(2008), s. 32.
Benedykt XVI, Miłość Boga ma moc odnawiania wszystkiego (Homilia w sanktuarium Matki Bożej Różańcowej w Pompejach, 19 X 2008), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 29(2008), nr 12, s. 47-49.
Benedykt XVI, Blaski i cienie posługi w wielkomiejskich parafiach (Spotkanie z duchowień-stwem Rzymu, 26 II 2009), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 30(2009), nr 4, s. 11-18.
Benedykt XVI, Chory i cierpiący są w Kościele uczestnikami pielgrzymki wiary i nadziei (Homilia na wspomnienie Najświętszej Maryi Panny z Lourdes, 11 II 2010), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 31(2010), nr 3-4, s. 28-29.
Benedykt XVI, Posynodalna adhortacja apostolska „Verbum Domini” o słowie Bożym w życiu i misji Kościoła (20 IX 2010), Poznań 2010.
Benedykt XVI, Wniebowzięcie Maryi ukazuje cel, do którego zmierzamy wszyscy (Anioł Pań-ski, 15 VIII 2011), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 32(2011), nr 10-11, s. 53-54.
Benedykt XVI, Życie w kontakcie z Bogiem (Audiencja generalna, 17 VIII 2011), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 32(2011), nr 10-11, s. 44-45.
Benedykt XVI, Co chce nam powiedzieć Maryja? (Przemówienie podczas nieszporów przed Wallfarhtskapelle w sanktuarium maryjnym w Etzelsbach, 23 IX 2011), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 32(2011), nr 12, s. 24-25.
Benedykt XVI, List apostolski „motu proprio” „Porta fidei”, w którym zostaje ogłoszony Rok Wiary (11 X 2011), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 32(2011), nr 12, s. 4-10.
Benedykt XVI, Dom w Nazarecie szkołą modlitwy (Audiencja generalna, 28 XII 2011), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 33(2012), nr 2, s. 50-52.
Benedykt XVI, Kiedy otwieramy się na Boga, nasze życie staje się bogate i wielkie (Homilia na uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, 15 VIII 2012), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 33(2012), nr 9-10, s. 31-32.
Benedykt XVI, Bierzmy przykład z Maryi Niepokalanej (Anioł Pański, 8 XII 2012), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 34(2013), nr 1, s. 50-51.
Benedykt XVI, Milcząca siłą, która zwycięża hałaśliwe moce (Audiencja generalna, 19 XII 2012), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 34(2013), nr 2, s. 42-44.
Benedykt XVI, Tam, gdzie jest gościnność, tam jest Bóg i radość (Anioł Pański, 23 XII 2012), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 34(2013), nr 2, s. 49.
Ratzinger J./Benedykt XVI, Jezus z Nazaretu. Dzieciństwo, Kraków 2012.
Benedykt XVI, Narodziny Jezusa napełniają serce nadzieją i radością (Audiencja generalna, 2 I 2013), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 34(2013), nr 2, s. 44-46.
Benedykt XVI, Mędrcy reprezentują narody w drodze do Boga (Anioł Pański, 6 I 2013), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 34(2013), nr 2, s. 21-22.
Franciszek, Maryja opiekuje się nami jak dobra mama (Przemówienie podczas nabożeństwa różańcowego w bazylice Matki Boskiej Większej, 4 V 2013), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 34(2013), nr 7, s. 4-5.
Franciszek, Nie można być chrześcijanami na pewien czas (Audiencja generalna, 15 V 2013), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 34(2013), nr 7, s. 46-47.
Franciszek, Rosenkranz zum Abschluss des Marienmonats (31 V 2013), w: www.vatican.va.
Franciszek, Pokora i wolność w dialogu z Bogiem (Anioł Pański, 30 VI 2013), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 34(2013), nr 8-9, s. 58-59.
Franciszek, Encyklika „Lumen fidei” o wierze (29 VI 2013), Kraków 2013.
Franciszek, Jesteście polem Bożej wiary (Przemówienie do młodzieży na plaży Copacabana, 27 VII 2013), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 34(2013), nr 8-9, s. 14-17.
Franciszek, Pamięć o Bogu (Homilia dla katechetów, 29 IX 2013), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 34(2013), nr 11, s. 43-44.
Franciszek, Jak na nas patrzy Maryja? (Papieskie przesłanie wideo do uczestników nocnego czuwania w rzymskim sanktuarium Divino Amore, 12 X 2013), „L’Osservatore Roma-no” wyd. pol. 34(2013), nr 12, s. 6.
Franciszek, Wiara Maryi rozwiązuje „węzeł” grzechu (Katecheza podczas spotkania modli-tewnego na placu św. Piotra, 12 X 2013), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 34(2013), nr 12, s. 4-5.
Franciszek, Sekret żydowskiej dziewczyny (Audiencja generalna, 23 X 2013), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 34(2013), nr 12, s. 37-38.
Franciszek, Ci, którzy potrafią czekać (Homilia podczas nieszporów w rzymskim klasztorze św. Antoniego Opata, 21 XI 2013), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 35(2014), nr 1, s. 18-19.
Franciszek, To Pan puka (Anioł Pański, 21 XII 2014), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 36(2015), nr 1, s. 60-61.
Franciszek, Bóg poszukuje nas cierpliwie (Homilia podczas liturgii słowa dla katechumenów, 23 XII 2013), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 35(2014), nr 1, s. 19-20.
Franciszek, Predigt am Hochfest der Gottesmutter Maria. XLVII Weltfriedenstag (1 I 2014), w: www.vatican.va.
Franciszek, Wobec godności osoby wszystko inne jest drugorzędne (Homilia na dawnym sta-dionie miejskim w Campobasso, 5 VII 2014), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 35(2014), nr 7, s. 36-37.
Franciszek, Ostatni dla świata, pierwsi dla nieba (Anioł Pański, 1 XI 2014), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 35(2014), nr 11, s. 61.
Franciszek, Wszyscy jesteśmy powołani, by zwalczać współczesne formy niewolnictwa (Homilia na uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi, 1 I 2015), „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 36(2015), nr 1, s. 18-20.
Adamiak E., Matka Jezusa w Kanie – Nauczycielka modlitwy. Porównanie teologicznego ujęcia pośrednictwa maryjnego przez papieży Jana Pawła II i Benedykta XVI, w: Zawsze z Tobą. Księga pamiątkowa ofiarowana biskupowi Zdzisławowi Fortuniakowi na pięć-dziesięciolecie kapłaństwa, red. J. Hadryś, Poznań 2013, s. 211-221.
Lohfink G., Weimer L., Maryja – nie bez Izraela. Nowe spojrzenie na naukę o niepokalanym poczęciu, Poznań 2010.
Masciarelli M.L., Znak Niewiasty. Maryja w teologii Josepha Ratzingera, Kraków 2008.
Moskałyk J., Wiara jako synteza słuchania i widzenia według “Lumen fidei”, „Poznańskie Stu-dia Teologiczne” 28(2014), s. 155-164.
Schlögl M., „Die Vollendung geschieht in der Frau”. Grundgedanken der Mariologie von Jo-seph Ratzinger/Papst em. Benedikt XVI, “Klerusblatt. Zeitschrift der Katholischen Geistlichen in Bayern und der Pfalz” 93(2013), nr 5, s. 100-104.
Siudy T., Wiara – „jakby klucz” do prawdy o Maryi, w: Jan Paweł II, Matka Odkupiciela. Tekst i komentarze, red. S.C. Napiórkowski, Lublin 1993, s. 71-79.
Smentek I., „Błogosławiona, która uwierzyła”. Idee przewodnie mariologii Benedykta XVI, „Warszawskie Studia Teologiczne” 25(2012), nr 1, s. 85-112.
Szymik J., Tam otwiera się niebo. Maryjny wymiar teologii i sztuki chrześcijańskiego życia we-dług Josepha Ratzingera-Benedykta XVI, „Teologia w Polsce. Nowa seria” 8(2014), nr 2, s. 43-58.
Wojtczak A., Maryjne inspiracje dla odnowienia wiary Kościoła w słowo Boże, w: Teologia dogmatyczna, t. VI, red. M. Antoniewicz, Poznań 2011, s. 37-73.
Wojtczak A., Maryja szczytem wiary Izraela, w: Wierzę w Boga. Interdyscyplinarne spojrzenie na wiarę, red. B. Kochaniewicz, Poznań 2013, s. 43-70.
Zollitsch R., Leuchtspur des Glaubens. Die Enzyklika zweier Päpste, w: Papst Franziskus, Das Licht des Glaubens. Die Enzyklika “Lumen fidei”. Vollständige Ausgabe. Ökumenisch kommentiert von Metropolit Augoustinos, Nikolas Schneider, Robert Zollitsch, Freiburg im Breisgau 2013, s. 145-160.