Résumé
Przestrzeń sakralna jest dopeniełniem obiektów kultu, a jej zagospodarowanie ułatwia odczytywanie i rozumienie przesłania religijnego. W artykule poruszono aspekty aranżacji otoczenia kościołów powszechnie występujących w krajobrazie warmińsko-mazurskim, przy których warto kontynuować uwarunkowaną historycznie symboliką komponentów zieleni. Zasadność kreowania przestrzeni sakralnej jako miejsc medytacji i przey religijnych ukazano przez pryzmat znaczenia religijnego i wartości wybranych obiektów kultu maryjnego, do których należą sanktuaria na Warmii i Mazurach.
Références
Biedermann H., Leksykon symboli, tłum. J. Rubinowicz, Warszawa 2001.
Bogdanowski J., Ogrody polskie, Warszawa 1978.
Chenel Á.P., Simarro A.S., Słownik symboli, tłum. M. Boberska, Warszawa 2008.
Forstner D., Świat symboliki chrześcijańskiej, tłum. i oprac. W. Zakrzewska, P. Pachciorek, R. Turzyński, Warszawa 1990.
Gałązka G., Moje Niepokalane Serce zwycięży, Marki 2000.
Lurker M., Słownik obrazów i symboli biblijnych, tłum. K. Romaniuk, Poznań 1989.
Majdecka-Strzeżek A., Ukryta symbolika ogrodów, “Zieleń Miejska” 11–12 (2008), pp. 18–19.
Majdecka-Strzeżek A., Zieleń obiektów sakralnych w Polsce — tradycja i współczesność, Warszawa 2003.
Majdecki L., Historia ogrodów. Od starożytności po barok, t. 1, Warszawa 2008.
Majdecki L., Historia ogrodów. Przemiany formy i konserwacja, Warszawa 1981.
Michałowski A., Drzewa w krajobrazie kulturowym — natura między cywilizacją a kulturą, t. 1, Warszawa 1991.
Połucha I., Elkhatib O.A., Symbolika religijna roślin w chrześcijaństwie i islamie, w: Horyzonty architektury krajobrazu — język architektury krajobrazu, red. B. Szulczewska, M. Szumański, Warszawa 2010, pp. 64–71.
Połucha I., Marks E., Młynarczyk K., Wybrane aspekty sztuki ogrodów na tle jej historycznego rozwoju, “Humanistyka i Przyrodoznawstwo” 6 (2000), pp. 109–119.
Rylke J., Różańska A., Krogulec T., Ogrody. Historia architektury i sztuki ogrodowej, Warszawa 2002.
Sędłak A., Połucha I., Symboliczny wymiar sacrum i profanum w otoczeniu współczesnych obiektów sakralnych, w: Horyzonty architektury krajobrazu — język architektury krajobrazu, red. B. Szulczewska, M. Szumański, Warszawa 2010, pp. 58–63.
Siewniak M., Mitkowska A., Tezaurus sztuki ogrodowej, Warszawa 1998.
Swaryczewska M., Ogród i drzewo w europejskiej tradycji kulturowej, Olsztyn 2003.
The New Jerusalem Bible, New York 2010.
Włodarczyk Z., Ogrody przyświątynne i klasztorne. Rekonstrukcja, rewaloryzacja, pielęgnacja, Wrocław 2003.
Włodarczyk Z. Ogród roślin biblijnych jako ilustracja Biblii, w: Z badań nad Biblią, t. 9, red. T. Jelonek, Kraków 2004, pp. 57–58.
Zaraś-Januszkiewicz E., Szymczak-Piątek M., Wieczorek J., Symbolika roślin i związana z nimi obrzędowość w tradycji ludowej, Warszawa 2000.
Internet source:
www.bazylika-ketrzyn.olsztyn.opoka.org.pl, access 3.03.2015.
www.sanktuariumfatimskie.pl, access 9.07.2015.
www.sanktuariummaryjne.pl, access 23.01.2015.
www.stoczek.pl, access 23.02.2015.
www.swlipka.org.pl, access 9.02.2015.
Table source:
Kobielus S., Florarium christianum. Symbolika roślin — chrześcijańska starożytność i średniowiecze, Kraków 2014.
Siebert J., Leksykon sztuki chrześcijańskiej. Tematy, postacie, symbole, tłum. D. Petruk, Kielce 2007.