Abstrakt
Konflikty zbrojne XX wieku stały się wydarzeniami medialnymi, a sposób w jaki dziennikarze je relacjonowali kreował w dużej mierze ich obraz w oczach społeczności międzynarodowej. Przekazy medialne stały się instrumentem oddziaływania na przebieg konfliktów oraz na decyzje wojskowych i polityków co do sposobu zarządzania mediami i informacją w czasie ich trwania. W tym kontekście, celem artykułu jest analiza ewolucji form kontroli nad mediami, ich determinantów i konsekwencji. Ukazany zostanie także wpływ tworzonych przez dziennikarzy przekazów medialnych na wybrane konflikty zbrojne. Ponadto, uwzględnione zostaną zmiany w relacjach polityków i wojskowych z przedstawicielami mediów masowych. Zakres czasowy rozważań obejmuje przykłady konfliktów, w których nastąpiły kluczowe zmiany w kontekście omawianej problematyki, począwszy od wojny w Wietnamie aż do I wojny w Zatoce Perskiej.
Bibliografia
Adamowski J. W. (2007), Media masowe a wojna. Doświadczenia brytyjskie z okresu I i II wojny światowej, w: Wojna w mediach, red. W. Piątkowska-Stepaniak, B. Nierenberg, Wyd. Uniwersytet Opolski, Opole.
Bednarek Z. (2018), Wzajemne relacje dziennikarstwa wojennego i stosunków międzynarodowych – przyczyny, mechanizmy, konsekwencje, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica”, nr 5.
Dwornik M. (2017), Peter Arnett. Reporter wojenny, groźniejszy niż batalion Wietkongu, https://reporterzy.info/3529,peter-arnett-reporter-wojenny-grozniejszyniz-batalion-wietkongu.html, 16.12.2019.
Fiedler R. (2012), Obraz wojny w Wietnamie w optyce amerykańskich korespondentów wojennych, w: Korespondent wojenny. Etyka, historia, współczesność, red. K. Wolny-Zmorzyński, J. Snopek, W. Furman, K. Bernat, Wyd. Wyższej Szkoły Ekonomii i Prawa im. prof. Lipińskiego, Kielce.
Goban-Klas T. (2011), Wartki nurt mediów, Wyd. Prac Naukowych Universitas, Kraków.
Grochmalski P. (2001), Korespondent wojenny, w: Media i polityka, red. J. Sobczak, Wyd. Likon, Poznań–Września 2001.
Grządzielski K. (2018), Legal status and scope of protection of war correspondents in armed conflicts in the light of international law – review of selected legal acts, „Refleksje”, nr 18.
Hallin D. C. (1986), The uncensored war: the media and Vietnam, Wyd. Oxford University Press, New York–Oxford.
Hodalska M. (2006), Korespondent wojenny. Ofiarnik i ofiara we współczesnym świecie, Wyd. Uniwersytet Jagielloński, Kraków.
Hudson M., Stainer J. (1998), War and the Media, Wyd. New York University Press, New York.
Jabłoński W. (2006), Kreowanie informacji. Media relations, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
Jarecka U. (2008), Propaganda wizualna słusznej wojny. Media wizualne XX wieku wobec konfliktów zbrojnych, Wyd. IFiS PAN, Warszawa.
Kiszniewski A. (2013), Cmentarzysko stalowych duchów pozostałością po I wojnie w Zatoce Perskiej, http://technowinki.onet.pl/cmentarzysko-stalowychduchow-pozostaloscia-po-i-wojnie-w-zatoce-perskiej/r49ky, 29.12.2019.
Klepka R. (2016), Wojna w mediach: wybrane zagadnienia dotyczące relacjonowania konfliktów zbrojnych, „Wojny i konflikty. Przeszłość, teraźniejszość, przyszłość”, nr 1.
Kunczik M., Zipfel A. (2000), Wprowadzenie do nauki o dziennikarstwie i komunikowaniu, tł. J. Łoziński, W. Łukowski, Wyd. Scholar, Warszawa.
Ociepka B. (2002), Komunikowanie międzynarodowe, Wyd. Astrun, Wrocław.
Pękasa R. (2008), Wojna – media i propaganda, „Doctrina. Studia Społeczno-Polityczne”, nr 5.
Pietrygała R. (2014), Rola mediów w konflikcie wietnamskim, „Ogrody Nauk i Sztuk”, nr 4.
Robinson P. (2005), The CNN Effect: The Myth of News, Foreign Policy and Intervention, Wyd. Routledge, London–New York.
Ryżewski L. (2001), Wietnam na szklanym ekranie: ofensywa Tet i amerykańskie media, „Mówią Wieki”, nr 4.
Ryżewski L. (2009), Obraz komunistycznej ofensywy Tet w amerykańskich mediach, „Studia Medioznawcze”, nr 1.
Sekulski H. (2012), Korespondencja wojenna – między słowem a obrazem, w: Korespondent wojenny. Etyka, historia, współczesność, red. K. Wolny-Zmorzyński, J. Snopek, W. Furman, K. Bernat, Wyd. Wyższej Szkoły Ekonomii i Prawa im. prof. Lipińskiego, Kielce.
Szurmiński Ł. (2011), Media na wojnie – modele relacji wojsko–dziennikarze na przykładzie konfliktów zbrojnych w XX i XXI wieku, w: Manipulacja w mediach.
Media o manipulacji, red. T. Gackowski, J. Dziedzic, Wyd. Aspra, Warszawa.
Węglińska A. (2006), Media w sytuacji konfliktu, „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego”, vol. 1.
Wolska-Zogata I. (2012), Media i wojna. Między informacją a propagandą, „Zeszyty Naukowe WSOWL”, nr 3.