Abstrakt
Ukraina jako państwo położone w Europie Wschodniej i sąsiad Rzeczypospolitej Polskiej jest jej ważnym partnerem gospodarczym, jednak wiedza o najnowszej historii Ukrainy i przyczynach jej obecnej sytuacji geopolitycznej są na ogół nieznane. W tekście podjęto próbę zanalizowania determinantów mających wpływ na obecną sytuację geopolityczną Ukrainy. Przedstawiono zarys historii tego państwa, poczynając od jego początków poprzez dzieje opozycji politycznej w II połowie XX w., okres uniezależniania się od Związku Radzieckiego, aż do transformacji ustrojowej pierwszej połowy lat 90. XX w. W artykule rozważono także kwestię budowania tożsamości narodowej obywateli Ukrainy, sprawę przynależności i struktury etnicznej Półwyspu Krymskiego oraz wpływ zróżnicowania etnicznego mieszkańców na kształt sceny politycznej. Zajęto się również charakterystyką porównawczą przemian politycznych początku lat 90-tych, jakie zaszły w Rzeczypospolitej Polskiej i na Ukrainie. Ponadto zaznaczono wątek stosunku Europy Zachodniej i Stanów Zjednoczonych do młodego państwa ukraińskiego w pierwszych latach jego niepodległości. Trudne dzieje oraz bardzo długi okres braku niezależnego państwa mają do dzisiaj znaczący wpływ na sytuację Ukrainy
Bibliografia
Bush G. H. W. (1991), Chicken Kiev speech, Wikisource, https://en.wikisource.org/wiki/Chicken_Kiev_speech, 28.12.2019.
Bruski J. J. (2018), Dlaczego Ukraińcom w 1918 roku nie udało się wywalczyć niepodległości?, „Polityka” z dnia 24.02.2018 r.
Hrycak J. (2000), Historia Ukrainy 1772–1999. Narodziny nowoczesnego narodu, Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, Lublin
Hurska-Kowalczyk L. (2015), Proces „oligarchizacji” systemu partyjnego Ukrainy, „Studia Politicae Universitatis Silesiensis”, t. 15.
Jakowenko N. (2011), Historia Ukrainy do 1795 roku, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Kolodii A. (2010), Trajektoria demokratycznego przejścia na Ukrainie, w: Transformacja w Polsce i na Ukrainie. Wybrane aspekty, red. A. Antoszewski, A. Kolodii, K. Kowalczyk, Oficyna Wydawnicza Atut – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław.
Leszkowicz T. (2020), Anty-pucz moskiewski 1991 roku: opór przeciwko reanimacji ZSRR, hist-mag.org, https://histmag.org/Anty-pucz-moskiewski-1991-rokuopor-przeciwko-reanimacji-ZSRR-20256, 27.02.2020
Leusz M. (2009), Transformacja demokratyczna współczesnej Ukrainy, „Polski Przegląd Dyplomatyczny”, t. 3.
Marciniak W. (2004), Rozgrabione imperium. Upadek Związku Sowieckiego i powstanie Federacji Rosyjskiej, Wydawnictwo Arcana, Kraków.
Mataczyński T. (2014), Przebieg restrukturyzacji gospodarki Ukrainy w okresie transformacji – przyczyny niepowodzeń, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, nr 176/14.
Mironowicz E. (2012), Polityka zagraniczna Ukrainy 1990–2010, Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana, Białystok.
Piotrowski J. (2015), Przemiany niepodległościowe na Ukrainie w świetle polskiej publicystyki w latach 1988–1994, „Świat idei i polityki”, t. 14.
Podhorodecki L. (2012), Chanat Krymski. Państwo koczowników na kresach Europy, Bellona Spółka Akcyjna, Warszawa.
Pogorzelski P. (2014), Barszcz ukraiński, Grupa Wydawnicza Helion, Gliwice.
Raport CIA o kryptonimie QRDYNAMIC, cia.gov,https://www.cia.gov/library/re-adingroom/docs/QRPLUMB%20%20%20VOL.%202%20%20(DEVELOP-MENT%20AND%20PLANS,%201970-78)_0017.pdf27.02.2020.
Romaniuk A. (2015), Ewolucja opozycji politycznej na Ukrainie, „Politeja”, nr 2 (34/1)
Serczyk W. (2001), Historia Ukrainy, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław.
Serczyk W. (2004), Katarzyna II, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław.
Stępień-Kuczyńska A. (2016), Michaił Gorbaczow a idea i praktyka pieriestrojki, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Ukraine Hopes for Bush’s Support in NATO Bid, Dw.com, https://www.dw.com/en/ukraine-hopes-for-bushs-support-in-nato-bid/a-3227758, 26.02.2020.
Wilson A. (2004), Ukraińcy, Świat Książki, Warszawa.
Wóycicki K. (2019), Krótka historia UPA dla Polaków, Pracownia Wydawnicza Andrzej Zabrowarny, Zalesie Górne.
Yekelchyk S. (2009), Ukraina. Narodziny nowoczesnego narodu, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
"25 lat temu 90,92 proc. Ukraińców w referendum potwierdziło niepodległość swojego państwa", zik.ua, https://zik.ua/pl/news/2016/12/01/25_lat_temu_9092_proc_ukraicw_w_referendum_potwierdzio_niepodlego_1001017, 24.02.2020.