Abstrakt
Paweł Szymański’s works stand out as highly original against the background of Polish and world music. They have been performed throughout the world and have been the subject of reviews by music critics much more often than the subject of scholarly monographs. This article is a review of Natalia Szwab’s book Surkonwencjonalizm Pawła Szymańskiego. Idee i muzyka (Kraków 2020) – the first extensive monograph on the works of Szymański. In it the author presents the ideas which influenced these works, as well as detailed analyses of selected compositions (seventeen in total). She also provides a wide perspective on the composer’s self-reflections, while also presenting an objectivised discourse on his music through the use of aptly chosen quotations from the works of Polish musicologists, theorists and music critics. Authorial analyses of specific compositions demonstrate that, while Szymański’s scores contain perceptible rules, their actual effect escapes unambiguous interpretation. The author interprets Szymański’s works through the prism of postmodernist thought, including the techniques of deconstruction, intertextual strategies and surconventionalism. Undoubtedly a valuable attribute of this book is its presentation of Szymański’s music from different perspectives; the author demonstrates that in the same compositions one can observe different aspects of postmodernism which, as she says, “in a sense lead to the conception of surconventionalism formulated by the composer”.
Bibliografia
Chłopecki Andrzej, To nie jest barok. Iluzje Pawła Szymańskiego, [w:] idem, Muzyka wzwodzi. Diagnozy i portrety, Polskie Wydawnictwo Muzyczne – Fundacja Polskiej Rady Muzycznej, Kraków–Warszawa 2014.
Festiwal Muzyki Pawła Szymańskiego: 24 listopada – 1 grudnia, książka programowa, red. Andrzej Chłopecki, Katarzyna Naliwajek, Warszawa 2006.
Fiugajska Beata, Technika dekonstrukcji w twórczości Pawła Mykietyna, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 2012.
Granat-Janki Anna, Poetyka intertekstualna surkonwencjonalistów, „Aspekty Muzyki” 2017, t. 7, s. 105–118.
Kostka Violetta, Muzyka Pawła Szymańskiego w świetle poetyki intertekstualnej postmodernizmu, Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki – Musica Iagellonica, Gdańsk–Kraków 2018.
Kostka Violetta, Wykładnik intertekstualny, interpretant i znaczeniowa gra – klucze do interpretacji muzyki Pawła Szymańskiego, „Aspekty Muzyki” 2017, t. 7, s. 119–140.
Krawczyk Dorota, Język i gra, czyli o muzyce postmodernistycznej, „Muzyka” 2005, nr 2, s. 79–105.
Naliwajek-Mazurek Katarzyna, Qudsja Zaher – traktat na styku archeologii, historii i krytyki współczesności, „Res Facta Nova” 2014, t. 15 (24), s. 51–69.
Nowicka-Ciecierska Magdalena, Uchem krytyka. Idiom kompozytorski Pawła Szymańskiego w ujęciu Andrzeja Chłopeckiego, „Res Facta Nova” 2020, t. 20 (29), s. 29–40. DOI: https://doi.org/10.14746/rfn.2019.20.3
Paja-Stach Jadwiga, Kompozytorzy polscy wobec idei modernistycznych i postmodernistycznych, [w:] Idee modernizmu i postmodernizmu w poetyce kompozytorskiej i refleksji o muzyce, red. Alicja Jarzębska, Jadwiga Paja-Stach, Musica Iagellonica, Kraków 2007.
Schreiber Ewa, Two Faces of Surconventionalism. On the Work of Paweł Szymański and Paweł Mykietyn, „Interdisciplinary Studies in Musicology”, Special Issue 2013, s. 293–313.
Szwab Natalia, Surkonwencjonalizm Pawła Szymańskiego. Idee i muzyka, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 2020.
Szymański Paweł, Rozwiązać łamigłówkę… Z Pawłem Szymańskim rozmawia Marta Ługowska, „Ruch Muzyczny” 1986, nr 18, s. 3–5.
Tomaszewski Mieczysław, Odczytywanie dzieła muzycznego. Od kategorii elementarnych do fundamentalnych i transcendentnych, „Teoria Muzyki. Studia, Interpretacje, Dokumentacje” 2012, t. 1, s. 7–50.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Magdalena Nowicka-Ciecierska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.