Abstrakt
Extensive research on the archival collection of Zygmunt Krauze (b. 1938) documenting over twenty years of activity of the “Warsaw Music Workshop” (Warsztat Muzyczny), a pioneering instrumental group specializing in new music, led the author to put forward a thesis about a new, “open” type of performance. This article is an attempt to define the concept of open performance, which is essentially an artistic attitude at the junction of areas of performance and creativity, that goes far beyond the score. The idea of open performance refers to Umberto Eco's concept of open work (opera aperta), according to which every modern work of art should be considered to have a specific “potential of openness”. The activity of the “Warsaw Music Workshop” is treated here as a model example of this “potentially open” attitude. Deliberation on open performance raises questions about the boundaries of interpretation, as well as responsibility for the final musical piece and artistic freedom.
Bibliografia
Abbate Carolyn, Music: Drastic or gnostic?, „Critical Inquiry” 2004 nr 3(30), s. 505–536. DOI: https://doi.org/10.1086/421160
Bengtsson Ingmar, Alf Gabrielsson, Rythm research in Uppsala, „Music, Room, Acoustics” 1977 nr 17, s. 19–56.
Berry Wallace, Musical Structure and Performance, Yale University Press, New Haven 1989. DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctt1xp3vpj
Binet Alfred, Courtier Jules, Recherches graphiques sur la musique, „L’Année Psychologique” 1895, nr 2, s. 201–222. DOI: https://doi.org/10.3406/psy.1895.1535
Binet Alfred, Courtier Jules, The Graphics of Piano Touch, „Nature, a Weekly Illustrated Journal of Science” 1895, nr 52 (1355), s. 597–598. DOI: https://doi.org/10.1038/052597f0
Brown Howard, McKinnon James W., Performance Practice, w: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, red. Stanley Sadie, t. 14, London 1980, s. 370–391.
Cardew Cornelius, Notacja – interpretacja itd., tłum. Henryk Krzeczkowski, „Res Facta” 1967, t. 1, s. 54–67.
Chachulski Jakub, Pomiędzy partyturą a wykonaniem. O kłopotach z tożsamością dzieła muzycznego raz jeszcze, „Sztuka i Filozofia” 2012, t. 40, s. 26–42.
Chęćka-Gotkowicz Anna, Oblicza autentyczności. Perspektywa wykonawcy i krytyka, w: Peter Kivy i jego filozofia muzyki, red. Anna Chęćka-Gotkowicz, Maciej Jabłoński, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Poznań 2015, s. 97–109.
Chęćka Anna, Performance as understanding in action: re-thinking the concept of musical experience, w: Of Essence and Context. Between Music and Philosophy, red. R. Stanevičiūtė, N. Zangwill, R. Povilionienė, 2019, s. 211–222. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-14471-5_16
Cook Nicholas, Beyond the Score: Music as Performance, Oxford University Press, Oxford 2013. DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199357406.001.0001
Czekanowska Anna, Akt wykonania – interpretacja czy reinterpretacja, w: Interpretacja muzyki: XXVII Konferencja Muzykologiczna Związku Kompozytorów Polskich „Naukowe podstawy interpretacji muzyki”, red. Ludwik Bielawski, Józefa Katarzyna Dadak-Kozicka, ZKP, Instytut Sztuki PAN, Akademia Muzyczna im. F. Chopina, Warszawa 1998, s. 45–51.
Davidson Jane W., Visual perception of performance manner in the movements of solo musicians, „Psychology of Music” 1993 nr 2(21), s. 103–113. DOI: https://doi.org/10.1177/030573569302100201
Dahlhaus Carl, Forma, tłum. Michał Bristiger, „Res Facta” 1970, t. 4, s. 82–91.
Donington Robert, Interpretation, w: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, red. Stanley Sadie, t. 9, London 1980, s. 276.
Eco Umberto, Dzieło otwarte. Forma i nieokreśloność w poetykach współczesnych, wydanie II, tłum. Jadwiga Gałuszka, Lesław Eustachiewicz, Alina Kreisberg, Michał Oleksiuk, Czytelnik, Warszawa 1994 (oryg. wydanie I 1962).
Empirical Musicology: Aims, Methods, Prospects, red. Eric Clarke, Nicholas Cook, Oxford University Press, Oxford 2004.
Fischer-Lichte Erika, Estetyka performatywności, tłum. Mateusz Borowski, Małgorzata Sugiera, Księgarnia Akademicka, Kraków 2008.
Godlovitch Stan, Czy wykonanie jest potrzebne?, tłum. Gabriela Łazarkiewicz, „Glissando” 2013, t. 21, s. 18–22.
Godlovitch Stan, Musical Performance. A Philosophical Study, Routledge, London and New York 1998.
Harnoncourt Nikolaus, Muzyka mową dźwięków, tłum. Magdalena Czajka, Fundacja „Ruch Muzyczny”, Warszawa 1995.
Ingarden Roman, Spór o istnienie świata, t. II/1, PWN, Warszawa 1987.
Ingarden Roman, Utwór muzyczny i sprawa jego tożsamości, PWM, Kraków 1973.
Kisielewski Stefan, Po wielu latach, „Ruch Muzyczny” 1970, nr 22, s. 7.
Kivy Peter, Authenticities. Philosophical Reflections on Musical Performances, Ithaca, New York 1995. DOI: https://doi.org/10.7591/9781501731631
Kolinek-Siechowicz Karolina, Utopia autentyczności, „Res Facta Nova” 2017, t. 18 (27), s. 100–123.
Kowalska-Zając Ewa, Zobaczyć muzykę. Notacja polskiej partytury współczesnej, Akademia Muzyczna im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi, Łódź 2019.
Krauze Zygmunt, Fortepian, pianista, kompozytor, publiczność, „Ruch Muzyczny” 1970, nr 17, s. 14–15.
Kristeva Julia, Sèméiotikè, Éditions du Seuil, Paris 1969.
Latartara John, Gardiner Michael, Analysis, Performance, and Images of Musical Sound: Surfaces, Cyclical Relationships, and the Musical Work, „Current Musicology” 2007, t. 84, s. 56–59.
Lehmann Harry, Rewolucja cyfrowa w muzyce. Filozofia muzyki, tłum. M. Pasiecznik, Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa 2016.
Moore Thomas R., Gielen Pascal, The Politics of Conducting. The Conductor’s Role in New Music Ensembles Based on a Study of Performance Practice in Simon Steen-Andersen’s AMID, „Music & Practice” 2021, t. 9, https://www.researchgate.net/publication/358234197 (dostęp: 7.08.2024).
Performatywność, w: portal Map of Polish Composers, https://mapofcomposers.pl/terminy/style-techniki/performatywnosc/ (dostęp: 29.05.2024).
Povel Dirk-Jan, Temporal structure of performed music. Some preliminary observations, „Acta Psychologica” 1977 nr 41, s. 309–320. DOI: https://doi.org/10.1016/0001-6918(77)90024-5
Repp Bruno H., Patterns of expressive timing in performances of a Beethoven minuet by nineteen famous pianists, „Journal of the Acoustical Society of America” 1990 nr 88, s. 622–641. DOI: https://doi.org/10.1121/1.399766
Schmalfeldt Janet, On the Relation of Analysis to Performance: Beethoven’s “Bagatelles” Op. 126, Nos. 2 and 5, „Journal of Music Theory” 1985 nr 1(29), s. 1–31. DOI: https://doi.org/10.2307/843369
Seashore Carl Emil, The Psychology of Music, McGraw Hill Book Company Inc., New York–London 1938.
Shaffer L. H., Performances of Chopin, Bach, and Bartok: Studies in motor programming, „Cognitive Psychology”, 1981 nr 13(3), s. 326–372. DOI: https://doi.org/10.1016/0010-0285(81)90013-X
Sloboda John A., Lehmann Andreas C., Tracking Performance Correlates of Changes in Perceived Intensity of Emotion During Different Interpretations of a Chopin Piano Prelude, „Music Perception” 2001, t. 19, nr 1, s. 87–120. DOI: https://doi.org/10.1525/mp.2001.19.1.87
Small Christopher, Musicking: The Meanings of Performing and Listening, Wesleyan University Press, Middletown 1998.
Steen-Andersen Simon, AMID, partytura, Edition-S, Kopenhaga 2004, https://edition-s.dk/music/simon-steen-andersen/amid (dostęp: 6.08.2024).
Sundberg Johann, Fryden Lars, Askenfeld Anders, What tells you the player is musical? An analysis-by-synthesis study of music performance, „Studies of Musical Performance” 1983 nr 39, s. 61–75.
Szerszenowicz Jacek, Interpretacja muzyki. Topografia pojęcia, w: Interpretacja muzyki: XXVII Konferencja Muzykologiczna Związku Kompozytorów Polskich „Naukowe podstawy interpretacji muzyki”, red. Ludwik Bielawski, Katarzyna Dadak-Kozicka, ZKP, Instytut Sztuki PAN, Akademia Muzyczna im. F. Chopina, Warszawa 1998, s. 153–162.
Szoka Marta, Współczesna sztuka wykonawcza wobec wyzwań nowej muzyki, w: Muzykologia wobec przemian kultury i cywilizacji, red. Ludwik Bielawski, Katarzyna Dadak-Kozicka, Agnieszka Leszczyńska, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2001, s. 49–55.
The Practice of Performance. Studies in Musical Interpretation, red. John Rink, Cambridge University Press, Cambridge 1995.
Topolski Jan, Performuj, albo…, „Dwutygodnik.com” 2017, kwiecień, wydanie 210, https://www.dwutygodnik.com/artykul/7168-performuj-albo.html (dostęp: 30.05.2024).
Torrence Jennifer, Percussion Theatre: a Body in Between, „Norwegian Academy of Music” 2019, nr 2, https://www.researchcatalogue.net/view/533313/533314 (dostęp: 29.05.2024).
Wallek-Walewski Marian, Jesień Warszawska, „Odra” 1970, nr 12.
Walshe Jennifer, Nowa Dyscyplina, tłum. Agata Klichowska, „Glissando” 2016, t. 29, s. 79.
Wnuk[-Nazarowa] Joanna, Chmury nad Warszawską Jesienią, „Student” 1974, nr 22.
Wójcikowska Anna, Elementy estetyki jazzowej i muzyki popularnej w repertuarze „Warsztatu Muzycznego” Zygmunta Krauzego, w: Współczesna kultura muzyczna a popkultura: spotkania, dialogi, konfrontacje, red. Ewa Kowalska-Zając, Akademia Muzyczna im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi, Łódź 2021, s. 103–122.
Zieliński Tadeusz A. (taz), „Warsztat Muzyczny”, „Ruch Muzyczny” 1964, nr 5, s. 10.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Anna Wójcikowska

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
