Słowa kluczowe
Juliusz Słowacki
sacrum in music
cantata-oratorio works
late style
Jak cytować
Abstrakt
Zygmunt Mycielski’s final work, Fragmenty to words by Juliusz Słowacki (1987) belongs to the collection of religious works which crown the creative path of the author of Postludia. Fragmenty were written on the basis of a rigorous, individual method of composing using twelve notes – an array system devised by him towards the end of the 1950s which from that time consistently accompanied his creative undertakings.
The austerity of technique achieved by limiting external effects, particularly apparent in Mycielski’s religious compositions (alongside Fragmenty one should mention here above all Trzy psalmy and the mass Liturgia sacra), results from the desire to reject pathos in favour of gravity and simplicity. This conscious creative decision means that the devices used serve to bring out the meaning and the emotion in Słowacki’s text, and in the created narration one perceives authenticity, truth and modesty. Fragmenty may be interpreted as a special kind of testament, Mycielski’s confession of faith, and the shades of sacrality discovered in it – the stages of musical spirituality according to Bohdan Pociej’s conception, support this supposition.
Bibliografia
Bilińska Stefania, Chrystus i chrześcijaństwo w twórczości Słowackiego epoki mistycznej, Księgarnia i Drukarnia Zygmunta Jelenia, Tarnów 1929.
Bristiger Michał, Zygmunt Mycielski [wspomnienie], „Res Facta Nova” 1994 t. 1(10), s. 9.
Chybiński Adolf, Juliusz Słowacki w muzyce polskiej, „Pamiętnik Literacki” 1909 t. 8 nr 1/4, s. 225–228.
Człowiek nigdy nie jest sam. Rozmowa z ks. Janem Twardowskim w Warszawie (rozmawiał Andrzej Szypuła), „Kamerton” 1993 t. 3(14), s. 23.
Gubrynowicz Bronisław, Z nieznanych rękopisów po Słowackim, „Pamiętnik Literacki” 1909 t. 8 nr 1/4, s. 234–244.
Gutkowska Barbara, „Chciałbym jeszcze kogoś uzdrowić, coś uzdrowić, naprawić. Ale jest już za późno”. Fenomen dzienników Zygmunta Mycielskiego, [w:] Człowiek, myśl, muzyka. Wokół postaci i twórczości Zygmunta Mycielskiego, red. Beata Bolesławska-Lewandowska, Barbara Mielcarek-Krzyżanowska, Grzegorz Oliwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2019, s. 17–31.
Koszewska Anna, Credo estetyczne Zygmunta Mycielskiego. Próba rekonstrukcji systemu, [w:] Krytyka muzyczna. Teoria, historia, współczesność, red. Michał Bristiger, Rafał Ciesielski, Barbara Literska, Jolanta Guzy-Pasiak, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2009, s. 175–180.
Lindstedt Iwona, Dodekafonia i serializm w twórczości kompozytorów polskich XX wieku¸ Polihymnia, Lublin 2001.
Ławrynkowicz Marta, Nowe wydanie krytyczne Poematów Juliusza Słowackiego, „Sztuka Edycji” 2011 t. 1, s. 88–91.
Markowska Elżbieta, Mycielski Zygmunt, Dwie rozmowy, „Res Facta Nova” 1994 t. 1(10), s. 37–41.
Mielcarek-Krzyżanowska Barbara, „U Bacha ani jedna nuta nie spada z nieba”. Zygmunt Mycielski a twórczość Jana Sebastiana Bacha, [w:] Dzieło muzyczne wobec przeszłości i współczesności, red. Anna Nowak i Barbara Mielcarek-Krzyżanowska, Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego, Bydgoszcz 2020, s. 307–324.
Mielcarek-Krzyżanowska Barbara, II Symfonia Zygmunta Mycielskiego: dzieło-manifest, [w:] Człowiek, myśl, muzyka. Wokół postaci i twórczości Zygmunta Mycielskiego, red. Beata Bolesławska-Lewandowska, Barbara Mielcarek-Krzyżanowska, Grzegorz Oliwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2019, s. 106–113.
Mycielski Zygmunt, Dziennik 1950–1959, Warszawa 1999.
Mycielski Zygmunt, Jeszcze o wyborach wysokości dźwięku, „Res Facta Nova” 1994 t. 1(10), s. 12–16.
Mycielski Zygmunt, Niby-dziennik ostatni 1981–1987, Wydawnictwo Iskry, Warszawa 2012.
Mycielski Zygmunt, Szkice i wspomnienia, red. Paweł Kądziela, Biblioteka „Więzi”, Warszawa 1999.
Pigoń Stanisław, Nowe wydanie zbiorowe Słowackiego, „Pamiętnik Literacki” 1950 t. 39, s. 361–401.
Pociej Bohdan, Stadia muzycznej duchowości. Trzy wykłady, Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego, Katowice 2009.
Rahner Karl, Vorgrimler Herbert, [hasło:] Cud, [w:] Karl Rahner, Herbert Vorgrimler, Mały słownik teologiczny, przeł. Tadeusz Mieszkowski, Paweł Pachciarek, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1987, s. 67–68.
Seweryn Agata, Poezja „nutami niesiona”. O muzycznej recepcji twórczości Juliusza Słowackiego, Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa 2008.
Tomaszewski Mieczysław, Droga twórcza, jej progi i fazy, przemiany i fiksacje, [w:] Dzieło muzyczne i jego konteksty (5), red. Anna Nowak, Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego, Bydgoszcz 2009, s. 9–20.
Zwierzyński Leszek, Egzystencja i eschatologia. Genezyjska wyobraźnia Słowackiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2008.
Zygmunt Mycielski – Andrzej Panufnik. Korespondencja. Część I: lata 1949–1969, opracowanie, wstęp i komentarze Beata Bolesławska-Lewandowska, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.