Instytucjonalne dylematy transatlantyckich stosunków bezpieczeństwa: Unia Europejska partnerem Stanów Zjednoczonych czy prymat NATO?

Article Sidebar

PDF
Opublikowane: lip 11, 2018
DOI: https://doi.org/10.14746/rie.2017.11.2
Słowa kluczowe:
transatlantyckie stosunki bezpieczeństwa, Unia Europejska, Stany Zjednoczone, NATO, teorie stosunków międzynarodowych

Main Article Content

ANDRZEJ PODRAZA
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Lublin

Abstrakt

Celem artykułu jest analiza dwóch układów instytucjonalnych, które rozwinęły się w ramach transatlantyckich stosunków bezpieczeństwa. Po pierwsze, jest to NATO, które powstało w 1949 r. jako sojusz wojskowy, którego pierwotnym celem było przeciwdziałanie zagrożeniu ze strony Związku Radzieckiego i kontrola Niemiec dzięki zakotwiczeniu Stanów Zjednoczonych na kontynencie europejskim. Od tego czasu, a w szczególności od końca zimnej wojny, NATO przeszło proces transformacji, ale szereg pierwotnych funkcji nadal ma ogromne znaczenie. Poszczególne teorie stosunków międzynarodowych (neorealizm, neoliberalny instytucjonalizm, konstruktywizm społeczny) w odmienny sposób interpretują zmiany w NATO. Po drugie, alternatywnym układem instytucjonalnym dla NATO mogą być relacje w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony pomiędzy Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi. Ma on bardziej charakter potencjalny, gdyż nadal Unia ma problemy ze swoją podmiotowością w polityce międzynarodowej.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
PODRAZA, A. (2018). Instytucjonalne dylematy transatlantyckich stosunków bezpieczeństwa: Unia Europejska partnerem Stanów Zjednoczonych czy prymat NATO?. Rocznik Integracji Europejskiej, (11), 9-26. https://doi.org/10.14746/rie.2017.11.2
Numer
Nr 11 (2017)
Dział
ROZPRAWY I ARTYKUŁY

Teksty opublikowane na łamach czasopisma "Rocznik Integracji Europejskiej" i udostępniane w formacie PDF objęte są licencją CC BY 4.0 (Creative Commons - Uznanie autorstwa). Kopiowanie i rozpowszechnianie dozwolone jest pod warunkiem uznania autorstwa.

Licencja Creative Commons

Referencje

  1. Adler E. (2008), The spread of security communities: communities of practice, self-restraint, and NATO’s post-Cold War transformation, “European Journal of International Relations”, vol. 14, nr 2.
  2. Adler E., Barnett M. (1998), A framework for the study of security communities, w: Security communities, red. E. Adler, M. Barnett, Cambridge University Press, Cambridge.
  3. Baldwin D. A. (2016), Power and international relations: a conceptual approach, Princeton University Press, Princeton.
  4. Binnendijk H. (2016), Friends, foes, and future directions: U.S. partnerships in a turbulent world, RAND Corporation, Santa Monica.
  5. Bull H. (1982), Civilian power Europe: a contradiction in terms?, “Journal of Common Market Studies”, vol. 21, nr 2.
  6. Calamur K., A short history of ‘America first’, 21.01.2017, “The Atlantic”, https://www.theatlantic.com/politics/archive/2017/01/trump-america-first/514037/, 6.07.2017.
  7. Cox M. (2007), Is the United States in decline – again? An essay, “International Affairs”, vol. 83, nr 4.
  8. Cronberg T. (2017), Nuclear multilateralism and Iran. Inside EU negotiations, Routledge, Abingdon–New York.
  9. De Grazia V. (2005), Irresistible empire: America’s advance through twentieth-century Europe, The Belknap Press of Harvard University Press, Cambridge, Mass.–London.
  10. Deutsch K. et al. (1957), Political community and the North Atlantic area: international organization in the light of historical experience, Princeton University Press, Princeton.
  11. Duchêne F. (1971), A New European Defense Community, “Foreign Affairs”, vol. 50, nr 1.
  12. European Council conclusions on security and defence, 22.06.2017, http://www.consilium.europa.eu/press-releases-pdf/2017/6/47244661587_en.pdf, 13.07.2017.
  13. Farrell H. Thanks to Trump, Germany says it can’t rely on the United States. What does that mean?, 28.05.2017, “The Washington Post”, https://www.washingtonpost.com/news/monkey-cage/wp/2017/05/28/thanks-to-trump-germany-says-it-cant-rely-onamerica-what-does-thatmean/?utm_term=.5e39b0bccc42, 13.07.2017.
  14. Joint declaration by the President of the European Council, the President of the European Commission, and the Secretary General of the North Atlantic Treaty Organization, Warsaw, 8.07.2016.
  15. Kagan R. (2002), Power and weakness. Why the United States and Europe see the world differently, “Policy Review”, nr 113, http://www.hoover.org/research/power-and-weakness. 12.07.2017.
  16. Keohane R. O. (1984), After hegemony: cooperation and discord in the world political economy, Princeton University Press, Princeton.
  17. Keohane R. O. (1986), Theory of world politics: structural realism and beyond, w: Neorealism and its critics, red. R. O. Keohane, Columbia University Press, New York.
  18. Keukeleire S., Delreux T. (2014), The Foreign Policy of the European Union, Palgrave Macmillan, Basingstoke.
  19. Lundestad G. (1986), Empire by invitation? The United States and Western Europe, 1945–1952, “Journal of Peace Research”, vol. 23, nr 3.
  20. Manners I. (2002), Normative power Europe: a contradiction in terms?, “Journal of Common Market Studies”, vol. 40, nr 2.
  21. Mearsheimer J. (1990), Back to the future. Instability in Europe after the Cold War, “International Security”, vol. 15, nr 1.
  22. Podraza A. (2016a), Integracja europejska a redefinicja polityki zagranicznej Stanów Zjednoczonych: przyczyny zainicjowania i rozwój transatlantyckich stosunków bezpieczeństwa w latach 1945–1948, „Rocznik Integracji Europejskiej”, vol. 10.
  23. Podraza A. (2016b), Koncepcje Unii Europejskiej jako aktora na arenie międzynarodowej a rozwój aktywności w zakresie polityki zagranicznej, bezpieczeństwa i obrony, „Roczniki Nauk Społecznych”, vol. 8(44), nr 3.
  24. Podraza A. (1996), Stosunki polityczne i gospodarcze Wspólnoty Europejskiej z państwami Europy Środkowej i Wschodniej, Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
  25. Podraza A. (1992), The Western European Union and Central Europe: a new relationship, The Royal Institute of International Affairs, London.
  26. Podraza A. (2015), Towards a new system of global democratic governance: the Transatlantic Security Community and the role in democracy promotion in the 21st century, w: Global challenges to the Transatlantic world, red. C. Crespo, D. Silander, D. Wallace, I. Albella, Universidad de Alcala, Alcala de Henares–Madrid.
  27. Podraza A. (2007), Unia Europejska w procesie reform traktatowych, Wydawnictwo KUL, Lublin. Rada Europejska, Europejska Strategia Bezpieczeństwa. Bezpieczna Europa w lepszym świecie, 12.12.2003, Bruksela.
  28. Rees W. (2011), The US-EU security relationship. The tensions between a European and a global agenda, Palgrave Macmillan, Basingstoke.
  29. Remarks by President Barack Obama at Suntory Hall, The White House. Office of the Press Secretary, 14 November 2009, https://obamawhitehouse.archives.gov/the-press-office/remarkspresident-barack-obama-suntory-hall, 13.07.2017.
  30. Renewing the Transatlantic Security Community in the Age of Globalization. Speech by NATO Secretary General Anders Fogh Rasmussen at the Central Military Club, Sofia, Bulgaria, 20.05.2010, http://www.nato.int/cps/en/natolive/opinions_63773.htm, 13.07.2017.
  31. Shared vision, common action: a stronger Europe. A global strategy for the European Union’s Foreign and Security Policy, 06.2016.
  32. Singh R. (2012), The United States. The eagle untamed, w: Multipolarity in the 21st century. A new world order, red. D. Murray, D. Brown, Routledge, Abingdon.
  33. Sjursen H. (2007), What kind of power?, w: Civilian or military power? European foreign policy in perspective, red. H. Sjursen, Routledge, New York.
  34. Sloan S. R. (1999), Burdensharing in NATO: the US and transatlantic burdensharing, “Les Notes de l’IFRI”, nr 12.
  35. Sloan S. R. (2010), Permanent alliance? NATO and the transatlantic bargain from Truman to Obama, Continuum, New York.
  36. Sweeney S. (2005), Europe, the state and globalization, Routledge, London–New York.
  37. Wallander C. A. (2000), Institutional assets and adaptability: NATO after the Cold War, “International Organization”, vol. 54, no. 4.
  38. Wallander C. A., Keohane R. O. (1999), Risk, threat, and security institutions, w: Imperfect unions. Security institutions over time and space, red. H. Haftendorn, R. O. Keohane, C. A. Wallander, Oxford University Press, Oxford.
  39. The World Bank, World Development Indicators. Gross domestic product 2016, 17.04.2017, http://databank.worldbank.org/data/download/GDP.pdf. 8.07.2017.
  40. Tian N., Fleurant A., Wezeman P. D., Wezeman S. T. (04.2017), Trends in world military expenditure, 2016, “SIPRI Fact Sheet”, https://www.sipri.org/sites/default/files/Trends-world-militaryexpenditure-2016.pdf. 8.07.2017.
  41. Walt S. (1998/1999), The ties that fray: why Europe and America are drifting apart, “The National Interest”, nr 54, www.comw.org/pda/swalt.pdf. 9.07.2017.
  42. Waltz K. (1993), The emerging structure of international politics, “International Security”, vol. 18, no. 2.
  43. Zakaria F. (2008), The future of American power. How America can survive the rise of the rest, “Foreign Affairs”, vol. 87, nr 3.